Xuất hiện đổ vỡ mô hình "3 tại chỗ", Ban IV gửi kiến nghị tới Thủ tướng

Ban nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) vừa có văn bản khẩn gửi Thủ tướng Phạm Minh Chính đề xuất một số giải pháp cấp bách nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, hạn chế sự đứt gãy chuỗi sản xuất, cung ứng trong bối cảnh đại dịch COVID-19 trên cơ sở tổng hợp ý kiến doanh nghiệp, hiệp hội.

Ban này cho biết, ở phía nam, thông tin nhanh từ các doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng, trong những ngày qua cho thấy đã xuất hiện sự đổ vỡ của mô hình “3 tại chỗ” khi ở một số nhà máy có số ca F0 xuất hiện liên tiếp và nhân lên nhanh chóng trong vài ngày.

“Với năng lực y tế tại chỗ gần như bằng không, trong khi hệ thống y tế địa phương cũng hết sức quá tải, hiện khâu xử lý với các ca F0, F1 trong các nhà máy này đang hết sức rối khiến doanh nghiệp và người lao động đều bị tác động nặng về tâm lý, gây ảnh hưởng tiêu cực tới các doanh nghiệp khác trên địa bàn”, văn bản nêu.

Hơn nữa, khi chính quyền địa phương và ngay cả Ban Quản lý khu công nghiệp ở một số địa phương phía nam yêu cầu doanh nghiệp tăng cường xét nghiệm COVID-19 cho nhân viên, nhưng lại không làm rõ các kịch bản y tế liên quan, nên doanh nghiệp càng thêm áp lực vì chi phí xét nghiệm quá lớn mà không đánh giá được cụ thể là hiệu quả bảo vệ sản xuất so với lựa chọn khác ra sao.

Tại tỉnh Tiền Giang, khi nhiều doanh nghiệp đã đầu tư nhiều tỉ đồng để thực hiện mô hình “3 tại chỗ”, thì chính quyền tỉnh lại vừa ra thông báo tạm dừng hoạt động sản xuất kinh doanh với các doanh nghiệp đang áp dụng "3 tại chỗ" trong khu, cụm công nghiệp kể từ ngày 5.8.2021, khiến doanh nghiệp rơi vào cảnh hết sức bị động, khó khăn.

"Đây là những lý do doanh nghiệp đề xuất cân nhắc áp dụng mô hình “3 tại chỗ” ở các địa phương mà tình hình dịch bệnh vẫn ở diện “kiểm soát được”. Tại TP.HCM và các tỉnh phía nam, với mức độ lây lan dịch bệnh trong thời gian dài, mầm bệnh ủ ở nhiều khu vực và trên nhiều người lao động, mô hình này đang gây rủi ro cho doanh nghiệp, khả năng bùng phát bệnh là rất cao", kiến nghị nêu.

Theo đó, nếu thực hiện mô hình này, theo đề xuất của các doanh nghiệp thì cần một quy trình phối hợp công - tư chặt chẽ và một quy trình giám sát nghiêm túc trong quá trình triển khai để phát hiện và ứng phó sớm với mọi vấn đề phát sinh.

Theo đề xuất của doanh nghiệp, các địa phương khi yêu cầu doanh nghiệp thực hiện “3 tại chỗ” cần xây dựng và công bố công khai các phương án y tế, quy trình xử lý nhanh chóng trong trường hợp có F0 tại nhà máy “3 tại chỗ”. Các phương án này cần được phổ biến trước, thảo luận trước với doanh nghiệp để phối hợp ứng phó khi thực tiễn phát sinh.

Cách này sẽ hạn chế tối đa các tình huống doanh nghiệp báo nghi ngờ phát dịch, thì hoặc chính quyền chậm trễ kiểm tra, hoặc kiểm tra xong chỉ yêu cầu phong tỏa toàn bộ hàng trăm, hàng nghìn lao động tại một chỗ khiến dịch lan cấp số nhân trong nhà máy, khiến cơ hội xử trí, khắc phục càng trở nên khó khăn hơn.

Riêng với các nhà máy đang áp dụng 3 tại chỗ mà có nhân viên, người lao động phát hiện là F0, Ban IV đề xuất Chính phủ giao Bộ Y tế chủ trì họp khẩn cấp với các tỉnh, có thể mời đại diện các doanh nghiệp, hiệp hội tham gia để đánh giá tình hình, bàn bạc thấu đáo các giải pháp nhằm tìm ra phương án có khả năng giảm thiểu thiệt hại lớn nhất cho cả địa phương và doanh nghiệp.

Trước đó, Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) cho rằng phần lớn các doanh nghiệp ở phía nam có số lượng lao động nhập cư từ các địa phương khác rất lớn. Do đó không đủ điều kiện áp dụng phương châm "3 tại chỗ" và buộc phải đóng cửa tạm thời.

Hiện nay vẫn chưa có lộ trình cụ thể để các doanh nghiệp từng bước hoạt động trở lại. Điều này một phần vừa gây lãng phí thời gian và chi phí chuẩn bị để tái khởi động các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, vừa khiến doanh nghiệp không thể lên kế hoạch về sản xuất, nhân sự… để phục hồi sản xuất trong bối cảnh hàng ngàn lao động nhập cư đang rời khỏi thành phố và các khu công nghiệp để về quê hiện nay.

Trong chỉ đạo hôm qua, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cũng yêu cầu không áp dụng máy móc "3 tại chỗ". Về sản xuất công nghiệp trọng tâm là rất an toàn. Bắc Giang, Bắc Ninh là mô hình tốt nhưng không thể mang nguyên mô hình này áp cho TP.HCM, “3 tại chỗ” ở TP.HCM cũng phải khác, từng tỉnh cũng khác.

"Nguyên lý cần đảm bảo là khi sản xuất phải giãn cách ở bên trong, giảm mật độ công nhân, phân ca, phân kíp để nếu có ca nhiễm thì chỉ một bộ phận nhỏ bị, và có thể cách ly ngay; đồng thời đảm bảo linh hoạt từng nơi, không áp dụng cứng nhắc", Phó thủ tướng nêu.

Lam Thanh