Biến thể Delta bị tiêu diệt nhanh hơn trong cơ thể người đã tiêm vắc xin

Khoa học - công nghệ - Ngày đăng : 14:20, 16/08/2021

Biến thể Delta gần đây đã làm dấy lên nhiều lo ngại cho mọi người trên thế giới khi tốc độ lan rộng của chúng quá nhanh và khả năng chọc thủng hàng rào miễn dịch được tạo ra bởi các vắc xin hiện tại.
bien-the-delta-bi-tieu-diet-nhanh-hon-trong-co-the-nguoi-da-tiem-vac-xin1.jpg
Tiến sĩ Nguyễn Hồng Vũ hiện công tác tại Viện Nghiên cứu ung thư, City of Hope, California, Mỹ

Các câu hỏi gần đây xoay quanh các vấn đề như vắc xin hiện tại có còn hiệu lực bảo vệ người được chích hay không? Sự khác nhau như thế nào giữa người được tiêm vắc xin và người không chích khi bị nhiễm chủng Delta? Chúng ta có cần liều bổ trợ thứ 3 hay không?...

Một nghiên cứu gần đây của một nhóm các nhà khoa học ở Singapore được đăng trên website MedRxiv giúp chúng ta hiểu rõ hơn về vấn đề này. Trong nghiên cứu này, họ thực hiện trên 2 nhóm:

Nhóm 1: 84 người đã được tiêm vắc xin mRNA của Pfizer - BioNTech hoặc Moderna, trong đó có 71 người được tiêm đầy đủ 2 liều.

Nhóm 2: 130 người chưa được chích ngừa.

Lượng vi rút được được ghi nhận tương đối qua giá trị CT (giá trị CT càng cao thì vi rút càng ít và ngược lại) là tương tự nhau giữa 2 nhóm đã tiêm chủng và chưa tiêm vào thời điểm phát hiện nhiễm bệnh COVID-19 qua chẩn đoán. Tuy nhiên, lượng vi rút trong những người đã được tiêm vắc xin giảm nhanh hơn rất nhiều so với nhóm không tiêm. Các kháng thể kháng vi rút tạo ra trong cơ thể người đã được tiêm vắc xin cũng cho thấy khả năng nhận biết và trung hòa vi rút mạnh mẽ, tuy cường độ giảm hơn so với chủng gốc.

Dù nhóm người đã tiêm vắc xin nhiễm vi rút hầu hết có độ tuổi cao hơn (trung bình là 56 tuổi) so với nhóm chưa chích (trung bình là 39,5 tuổi) nhưng tỷ lệ người trong nhóm đã tiêm cần phải có hỗ trợ y tế (thở oxy) rất thấp so với nhóm chưa chích. Tỉ lệ người nhiễm vi rút không có triệu chứng ở nhóm đã chích tiêm vắc xin là 28.2%, trong khi đó ở nhóm chưa chích là 9.2%.

Trong nhóm người đã được tiêm vắc xin, tỷ lệ người bị sốt là 40.9%, ho 38%, đau họng 25.4%, khó thở 1.4%. Trong khi đó ở nhóm người chưa tiêm vắc xin thì tỷ lệ người bị sốt là 73.9%, ho 60.8%, đau họng 33.1%, khó thở 13.1%.

Nghiên cứu này cho thấy rằng vắc xin COVID-19 của Pfizer - BioNTech và Moderna vẫn có hiệu quả giúp bảo vệ người được chích ngừa trước biến thể Delta.

bien-the-delta-bi-tieu-diet-nhanh-hon-trong-co-the-nguoi-da-tiem-vac-xin.jpg
Biến thể Delta bị tiêu diệt nhanh hơn trong cơ thể người đã tiêm vắc xin Pfizer hay Moderna

Nếu không may người đã tiêm vắc xin nhiễm SARS-CoV-2 thì các triệu chứng cũng nhẹ và vượt qua dễ dàng. Lượng vi rút giảm nhanh trong những người đã tiêm vắc xin có thể cho thấy hiệu quả của các kháng thể và tế bào miễn dịch trong việc nhận biết, đào thải vi rút. Tuy nhiên, nghiên cứu này chỉ dựa trên chỉ số CT để đánh giá lượng vi rút tương đối trong người bệnh chứ chưa phân biệt được vi rút còn sống hay đã chết trong đó bằng các thí nghiệm nuôi cấy vi rút với tế bào.

Tóm lại, vắc xin vẫn là chìa khóa để chúng ta thoát ra khỏi đại dịch COVID-19. Biến thể Delta đang làm giảm hiệu quả phần nào của các vắc xin hiện nay. Những “vắc xin tốt” vẫn còn khả năng bảo vệ người được chích ngừa cho đến nay, còn hiệu quả thấp của những “vắc xin kém” hoặc ở những người có hệ miễn dịch suy yếu (vắc xin không thể phát huy hết hiệu quả dù đã chích đủ liều) là điều đáng lo ngại.

Vì vậy mới đây, Mỹ đã bắt đầu triển khai tiêm liều thứ 3 cho những người bị suy giảm miễn dịch để hy vọng có thể đẩy mạnh hơn hiệu quả bảo vệ của vắc xin đã chích trước đó cho những nhóm người có nguy cơ cao này.

Ai đủ điều kiện tiêm liều vắc xin Pfizer, Moderna thứ ba ở Mỹ?

Các quan chức y tế Mỹ đã cho phép tiêm liều thứ ba vắc xin COVID-19 của Pfizer và Moderna cho những người có hệ thống miễn dịch bị tổn thương, dựa trên bằng chứng cho thấy hai mũi tiêm tiêu chuẩn cung cấp khả năng bảo vệ ít mạnh mẽ hơn ở những đối tượng như vậy.

Dưới đây là những gì cần biết về những người Mỹ đủ điều kiện tiêm liều vắc xin COVID-19 bổ sung:

Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã cập nhật giấy phép sử dụng khẩn cấp được cấp cho các vắc xin từ Pfizer - BioNTech và Moderna để tiêm liều thứ ba với những người đã được cấy ghép nội tạng hoặc những ai có hệ thống miễn dịch suy yếu tương tự.

Các quan chức y tế ước tính rằng ít hơn 3% người Mỹ trưởng thành sẽ là ứng cử viên cho liều vắc xin thứ ba.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) nói liều vắc xin thứ ba được khuyến nghị cho những người bị suy giảm miễn dịch vừa hoặc nặng. Họ bao gồm những người đang được điều trị ung thư khối u rắn và ung thư máu, chẳng hạn như ung thư hạch hoặc bệnh bạch cầu; bệnh nhân đã trải qua cấy ghép tủy xương trong vòng hai năm qua hoặc vẫn đang dùng thuốc để ức chế hệ thống miễn dịch của họ; bệnh nhân nhiễm HIV giai đoạn nặng hoặc chưa được điều trị.

Hướng dẫn của CDC cũng bao gồm những người đang sử dụng steroid liều cao và thuốc sinh học ức chế hệ thống miễn dịch, bao gồm cả thuốc điều trị bệnh Crohn (viêm ruột xuyên thành mạn tính, thường ảnh hưởng đến hồi tràng và đại tràng nhưng có thể xảy ra ở bất kỳ phần nào của đường tiêu hoá), viêm khớp dạng thấp và bệnh vẩy nến thể mảng.

Hôm 13.8, CDC cho biết những người tìm kiếm liều vắc xin COVID-19 thứ ba sẽ không cần đơn thuốc hoặc khuyến nghị từ nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Họ sẽ tự xác nhận rằng đủ điều kiện tại một điểm tiêm chủng.

Bản thân các loại vắc xin đã được mua bởi chính phủ liên bang và đang được phân phối miễn phí, nhưng các bệnh viện, nhà thuốc và các nhà cung cấp khác có thể lập hóa đơn cho các công ty bảo hiểm về chi phí sử dụng. Những người được đài thọ bởi Medicare, chương trình y tế của chính phủ Mỹ dành cho những người trên 65 tuổi, đủ điều kiện được tiêm một liều vắc xin bổ sung miễn phí. Medicare sẽ tiếp tục trả cho các nhà cung cấp vắc xin trung bình 40 USD cho mỗi lần tiêm vắc xin COVID-19.

American Health Insurance Plans, nhóm thương mại đại diện cho hầu hết các công ty bảo hiểm y tế tư nhân, cho biết các nhà cung cấp bảo hiểm y tế sẽ tiếp tục chi trả tất cả các chi phí hành chính cho vắc xin COVID-19 theo yêu cầu.

Do vậy, mọi người dân trên thế giới, trong đó có người dân Việt Nam nên cần nhanh chóng tiêm vắc xin khi có thể để tự bảo vệ mình và bảo vệ cộng đồng.

“Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ”



TS Nguyễn Hồng Vũ