Taliban đưa ra nhiều cam kết mang tính ôn hòa khi nắm quyền kiểm soát Afghanistan

Sau 2 thập niên kể từ khi bị Mỹ cùng đồng minh đánh bại, Taliban ngày 15.8 tiến vào thủ đô Kabul và tuyên bố cuộc đối đầu tại Afghanistan đã kết thúc.

Taliban trong khoảng thời gian cầm quyền 1996 - 2001 nổi tiếng là một trong những nhà nước đàn áp quyền tự do nhất thế giới. Phụ nữ bị cấm học hành hoặc làm việc, thậm chí không được rời khỏi nhà nếu không có người thân là đàn ông đi cùng, ra đường phải che mặt; đàn ông bị cấm tỉa râu; hành quyết, chặt tay kẻ trộm cắp, ném đá phụ nữ bị buộc tội ngoại tình diễn ra công khai...

Nhưng nay Taliban lại có hàng loạt cam kết có vẻ tích cực, chẳng hạn cam kết họ đưa ra đêm 14.8: “Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan (tên gọi lúc Taliban cai trị lần trước) một lần nữa đảm bảo với tất cả công dân sẽ bảo vệ tính mạng, tài sản và danh dự của họ, tạo môi trường hòa bình và an ninh cho quốc gia thân yêu”.

Trước đó đài CNN từng dẫn lời phát ngôn viên Taliban Zabihullah Mujahid: “Chúng tôi không quan tâm đến tài sản riêng của bất cứ ai, mà thay vào đó là xem bảo vệ tính mạng cùng tài sản quốc gia như trách nhiệm chính của mình”.

Hồi tháng 6, lực lượng này tuyên bố: “Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan mở cửa chào đón và đã thông báo ân xá cho những người từng làm việc cho hay giúp đỡ quân xâm lược (phương Tây) cũng như đang đứng trong hàng ngũ chính quyền ở Kabul”. Tuy nhiên, có thông tin một cựu phiên dịch viên làm việc cho quân đội Mỹ bị Taliban chặt đầu.

Trước khi tiến vào Kabul, Taliban thông báo cho phép người nước ngoài rời khỏi nước này nếu muốn. Người ở lại phải đăng ký.

“Chúng tôi đảm bảo Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan không đem lại vấn đề an ninh gì cho các nhà ngoại giao, nhân viên đại sứ quán cùng lãnh sự quán, người làm việc cho tổ chức từ thiện, bất kể là người Afghanistan hay nước nào”, theo phát ngôn viên Taliban.

Đối với vấn đề quyền tự do của người dân, Taliban trấn an: “Ở khu vực do Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan kiểm soát, mọi người đều sẽ có cuộc sống bình thường, kể cả giáo dục, sức khỏe, xã hội hay văn hóa”.

Taliban cũng cam kết tôn trọng nữ quyền, cho phép phụ nữ học tập và làm việc, ra khỏi nhà một mình nhưng phải mang hijab. Hình phạt như ném đá hay đánh roi tùy thuộc vào tòa án.

Chưa rõ Taliban có làm đúng cam kết không, nhưng thời gian qua xuất hiện thông tin một phụ nữ đi xe kéo tại tỉnh Takhar bị chặn lại đánh roi bởi “mang dép hở hang”. Một giáo viên địa phương còn cho biết tỉnh Takhar hiện không cho phụ nữ đi chợ nếu không có nam giới đi cùng.

Bất chấp loạt cam kết trên, thủ đô Kabul vài ngày trước khi Taliban tiến vào tràn đầy người đến ngân hàng rút tiền. Cũng có người tìm cách thích ứng, chẳng hạn bảng hiệu một tiệm làm đẹp vẽ hình một cô gái quyến rũ bị quét sơn bôi xóa vào sáng 15.8.