Facebook hé lộ bài viết gây lo ngại vắc xin COVID-19 hàng đầu

Facebook cũng cho biết một trang web khác đã đưa thông tin sai lệch về COVID-19 cũng nằm trong số 20 trang được truy cập nhiều nhất trên nền tảng này.

Facebook vào đầu năm nay đã phải đối mặt với hàng loạt chỉ trích từ Tổng thống Biden và những người khác cáo buộc rằng công ty đã cho phép thông tin sai lệch về vắc xin COVID-19 phát triển mạnh mẽ. Các quan chức Nhà Trắng đã cáo buộc rằng nhiều người Mỹ không muốn tiêm vắc xin COVID-19 một phần là do thông tin sai lệch hoặc gây hiểu lầm mà họ đã đọc trên các dịch vụ truyền thông xã hội, bao gồm cả Facebook.

Khi phát hành một báo cáo trước đó, Facebook đã cố gắng đẩy lùi các nhà phê bình, cho rằng định nghĩa về thông tin sai lệch về sức khỏe thường không rõ ràng.

Ví dụ bài viết tăng vọt tương tác vào đầu năm nay trên Facebook (nền tảng được hơn 2,8 tỉ người sử dụng mỗi tháng) là một bài báo thực tế từ Sun Sentinel (được phân phối bởi Chicago Tribune) về Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) đang điều tra cái chết của một bác sĩ qua đời hai tuần sau khi tiêm vắc xin. Nhiều tháng sau, văn phòng giám định y khoa phát hiện ra rằng không có đủ bằng chứng để nói liệu vắc xin có ảnh hưởng gì trong cái chết của bác sĩ hay không.

Facebook cho biết sẽ gỡ bỏ hoàn toàn thông tin sai lệch về COVID-19, nhưng lập luận rằng các cuộc bàn luận về các bài báo thực tế không nên bị dập tắt.

Trong báo cáo được công bố vào tuần trước, Facebook đã xác định thông tin phổ biến nhất được chia sẻ trên nền tảng của mình từ tháng 4 đến tháng 6, đặt ra câu hỏi về việc tại sao công ty không tiết lộ các bài đăng phổ biến từ đầu năm nay.

Việc phát hành dữ liệu mới từ tháng 1 đến tháng 3 của Facebook
phản ánh thách thức của việc cởi mở với công chúng vào thời điểm mạng xã hội đang bị tấn công bởi Nhà Trắng cũng như các chuyên gia vì đã thúc đẩy việc lan truyền thông tin sai lệch về sức khỏe. Trước đây, Facebook chỉ chia sẻ về số lượng thông tin sai lệch liên quan đến COVID-19 mà họ đã loại bỏ và đến nay, công ty cẩn thận không thừa nhận vai trò của mình trong việc phổ biến nội dung gây hiểu lầm cho công chúng về vi rút và vắc xin.

Trong nhiều tháng, các lãnh đạo Facebook đã tranh luận về việc phát hành báo cáo này và các thông tin khác, theo một người quen thuộc với suy nghĩ của công ty mạng xã hội. Trong các cuộc tranh luận đó, các cuộc trò chuyện xoay quanh việc liệu việc phát hành một số điểm dữ liệu nhất định có thể giúp ích hay làm tổn hại đến hình ảnh của công ty hay không. Trong nhiều trường hợp, Facebook đã giữ lại việc điều tra thông tin có vẻ tiêu cực, người này nói.

Vào tháng 7, Tổng thống Biden đã cáo buộc các nền tảng như Facebook “giết người” vì phát tán thông tin sai lệch về COVID-19, đặc biệt là vắc xin. Trong khi Tổng Y sĩ Mỹ - Tướng Vivek Murthy gọi tin sai lệch đó là “mối đe dọa khẩn cấp”.

Sau bình luận của ông Biden, Facebook lo sợ rằng câu chuyện đang vượt quá tầm kiểm soát, người này nói. Facebook đã thảo luận trong nhiều tháng với Nhà Trắng và Tổng Y sĩ Mỹ. Các quan chức chính quyền Biden đã nhiều lần yêu cầu cung cấp dữ liệu về mức độ thông tin sai lệch trên nền tảng của Facebook, theo ba người khác quen thuộc với các cuộc thảo luận đã nói chuyện với điều kiện giấu tên để thảo luận về các vấn đề riêng tư.

Lúc đầu, Facebook chỉ muốn chia sẻ dữ liệu theo hướng tích cực cho công ty, bao gồm cả việc thúc đẩy nghiên cứu của mình rằng gỡ xuống 20 triệu mẩu nội dung chứa thông tin sai lệch về COVID-19.

Thế nhưng khi Nhà Trắng thúc đẩy hơn nữa, Facebook đã lên kế hoạch phát hành một báo cáo minh bạch sẽ hiển thị 100 mẫu nội dung phổ biến nhất trên nền tảng.

Vấn đề là Facebook sợ những gì họ có thể tìm thấy. Công ty này cũng thận trọng vì cảm thấy rằng câu chuyện về những thông tin sai lệch thường bị hiểu sai.

Khi bắt đầu tìm hiểu dữ liệu, các giám đốc sản phẩm, kỹ sư, quan chức chính sách và các giám đốc điều hành nhận thấy rằng trong quý 1/2021, một trong những trang phổ biến nhất trên Facebook là trang do Đại Kỷ Nguyên điều hành, ấn phẩm cánh hữu chống Trung Quốc đã thúc đẩy các thuyết âm mưu bạo lực của QAnon và các tuyên bố sai lệch về hành vi gian lận cử tri liên quan đến cuộc bầu cử năm 2020.

Một trong những bài báo khác phổ biến nhất là của tờ Sun Sentinel. Bài viết đã được quảng bá trên Facebook bởi một số nhóm chống vắc xin.

Phát ngôn viên của Facebook - Andy Stone cho biết đã “cân nhắc công khai báo cáo sớm hơn nhưng vì chúng tôi biết nó sẽ thu hút sự chú ý, chính xác như những gì chúng tôi đã thấy trong tuần này, nên đã có những bản sửa lỗi cho hệ thống mà chúng tôi muốn thực hiện”. Andy Stone từ chối giải thích chi tiết về các bản sửa lỗi, ngoại trừ nói rằng một mục liên quan đến việc sửa lỗi kỹ thuật.

Trong các tweet được đăng vào tối 21.8, Andy Stone nói rằng “với sự quan tâm đến phiên bản đầu tiên mà chúng tôi không phát hành, chúng tôi đã quyết định công khai nó. Nó không lấp lánh, nhưng chúng tôi đang cố gắng đạt được tiến bộ”.

Ông nói rằng trường hợp của bài báo Sun Sentinel "minh họa cho việc xác định thông tin sai lệch khó khăn như thế nào".

Ban lãnh đạo của Facebook từ lâu đã cảm thấy rằng sự hoài nghi về bất kỳ chủ đề nào, bao gồm cả vắc xin, không nên bị kiểm duyệt trong một xã hội cho phép tranh luận mạnh mẽ trong công chúng. Công ty cũng xem xét nghiên cứu cho thấy rằng mọi người có nhiều khả năng thay đổi suy nghĩ bởi những người mà họ tin tưởng, bao gồm bạn bè, gia đình và những người bạn trên mạng xã hội. Cùng với các chuyên gia khác, Facebook cho rằng đó là lý do chính đáng để cho phép các nội dung có được đăng và thảo luận trên nền tảng này không.

Thách thức là những câu chuyện thực tế nhất định có thể gây nghi ngờ về vắc xin thường được quảng bá và làm sai lệch bởi những người lẫn nhóm phản đối chúng. Kết quả là thông tin thực tế có thể trở thành một phần của một chiến dịch tư tưởng. Facebook đã chậm chạp trong việc loại bỏ hoặc chặn một số nhân vật chống vắc xin hàng đầu truyền bá những ý tưởng như vậy.

Khi phát hành báo cáo, các tác giả của Facebook lưu ý rằng nội dung phổ biến nhất vẫn chỉ chiếm 0,05% tổng số lượt xem nội dung của người dùng Mỹ trong quý 1/2021. Các liên kết hàng đầu khác đến từ UNICEF, ABC News và The Washington Post.

Sơn Vân