Mỹ bùng dịch COVID-19, nhiều y bác sĩ bị rối loạn stress sau sang chấn như cựu chiến binh

Chris Prott chia sẻ cuộc đấu tranh chung của nhiều cựu chiến binh mắc các triệu chứng của PTSD (rối loạn căng thẳng sau sang chấn) mà ông chăm sóc nhiều năm.

Chris Prott nằm trong số nửa tá nhân viên ICU nói với Reuters về các triệu chứng như thức giấc sau cơn ác mộng, người ướt đẫm mồ hôi; hồi tưởng về những bệnh nhân sắp chết trong những ngày đầu đầy sợ hãi của đại dịch; bùng lên cơn giận dữ; hoảng sợ trước âm thanh báo động y tế. Những người có các triệu chứng kéo dài hơn một tháng và đủ nghiêm trọng để cản trở cuộc sống hàng ngày có thể bị chẩn đoán mắc PTSD.

Biến thể Delta đang gia tăng đang gây ra sang chấn mới khi Mỹ và các quốc gia khác bắt đầu nghiên cứu PTSD ở nhân viên y tế. Dữ liệu cho thấy rằng các nhân viên y tế Mỹ đã gặp khủng hoảng trước COVID-19.

Thường gắn liền với chiến đấu, PTSD có thể phát sinh trong dân thường sau thảm họa thiên nhiên, lạm dụng hoặc sang chấn khác. Nhân viên y tế có thể miễn cưỡng đánh đồng kinh nghiệm của họ với kinh nghiệm của những người lính trở về.

Chris Prott thuộc Bộ Cựu chiến binh Mỹ (VA) nói: “Tôi cảm thấy giống như một kẻ tồi khi gọi nó là PTSD. Tôi đã mất một thời gian dài để có thể nói chuyện với ai đó vì tôi thấy những người bị PTSD thực sự. Những gì tôi đang trải qua, không có gì so sánh được, vì vậy bạn cảm thấy tội lỗi khi nghĩ như vậy".

Bác sĩ tâm thần Bessel van der Kolk biết rõ hơn.

"Nhìn bề ngoài, một y tá tại bệnh viện địa phương của bạn sẽ không giống anh chàng trở về từ Afghanistan. Nhưng bên dưới tất cả, họ có những chức năng cốt lõi được xác định bởi sinh học thần kinh giống nhau", Bessel van der Kolk cho biết.

Các nghiên cứu trước đại dịch cho thấy tỷ lệ PTSD ở nhân viên y tế tuyến đầu dao động từ 10% đến 50%. Tỷ lệ tự tử của các bác sĩ cao hơn gấp đôi so với công chúng.

Hiệp hội Y khoa Mỹ (AMA) đã liên hệ với một nhà tâm lý học quân sự và Trung tâm Quốc gia về PTSD của VA để giúp họ đo lường tác động của đại dịch.

Bác sĩ Huseyin Bayazit và các nhà nghiên cứu ở Thổ Nhĩ Kỳ đã khảo sát 1.833 nhân viên y tế nước này vào mùa thu năm ngoái. Được trình bày vào tháng 5 tại một cuộc họp của Hiệp hội Tâm thần Mỹ, kết quả cho thấy tỷ lệ PTSD là 49,5% ở những người không phải là bác sĩ và 36% với bác sĩ. Tỷ lệ có ý định tự tử tăng lên khi người lao động dành nhiều thời gian hơn cho các đơn vị COVID-19.

Các hiệp hội muốn giảm thiểu sang chấn bằng cách đặt ra các quy tắc quốc gia về số lượng bệnh nhân dưới sự chăm sóc của mỗi y tá. Người lao động nói rằng họ không phải trả tiền cho liệu pháp, thuốc men và các biện pháp can thiệp khác.

AMA và các nhóm khác muốn bảo mật hơn cho các bác sĩ tìm kiếm các dịch vụ sức khỏe tâm thần. Hầu hết nhân viên ICU đã thảo luận về PTSD với Reuters đều yêu cầu giấu tên vì sợ lãnh hậu quả trong công việc.

Hệ thống Y tế Mount Sinai của New York và Hệ thống Y tế Đại học Rush của Chicago cung cấp các dịch vụ sức khỏe tâm thần miễn phí, bí mật.

Trung tâm mới về Căng thẳng, Khả năng phục hồi và Phát triển Cá nhân của Mount Sinai cung cấp chương trình hỗ trợ đồng đẳng "những người bạn chiến đấu" lấy cảm hứng từ quân đội cho các y tá.

Hệ thống VA cung cấp dịch vụ tư vấn sức khỏe tâm thần ngắn hạn, miễn phí thông qua chương trình hỗ trợ nhân viên của mình. Một phát ngôn viên cho biết, nhiều cơ sở VA tại địa phương bổ sung những đội ngũ tư vấn tâm linh và ứng phó sự cố khủng hoảng.

'Bạn phải đối phó với nó'

Tiến sĩ Christine Sinsky, Phó chủ tịch AMA, cho biết khoảng 5.000 bác sĩ Mỹ nghỉ việc hai năm một lần do kiệt sức. Chi phí hàng năm là khoảng 4,6 tỉ USD, bao gồm cả doanh thu bị mất từ ​​các vị trí tuyển dụng và chi phí tuyển dụng, cô nói.

Kết quả khảo sát của bệnh viện vào tháng 3 đã khiến Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ cảnh báo "tình trạng thiếu nhân sự đã ảnh hưởng đến việc chăm sóc bệnh nhân, tình trạng kiệt sức và sang chấn ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của nhân viên".

Tiến sĩ Kari Jerge, bác sĩ phẫu thuật chấn thương, đã tình nguyện làm việc tại khoa Phoenix COVID-19 trong đợt phẫu thuật mùa đông năm ngoái. Cô ấy đã từ chối nhận nhiều tiền lương cao hơn đáng kể để quay lại ICU sau khi biến thể Delta tăng đột biến.

Kari Jerge khuyến khích những người khác ưu tiên "tự bảo vệ" nhưng lo lắng về việc mất chuyên môn. Bà nói: “Có giá trị vô hạn với một y tá đã làm việc trong ICU 20 năm và có cảm giác đau đớn khi có điều gì đó không ổn xảy ra với bệnh nhân”.

Y tá Pascaline Muhindura (40 tuổi, chăm sóc bệnh nhân COVID-19 ở thành phố Kansas, bang Missouri) đã vận động cho sự an toàn của nhân viên y tế kể từ khi mất một đồng nghiệp vì căn bệnh này sớm trong đại dịch.

Ông Muhindura cho biết: “Mọi chuyện tiếp tục trở nên tồi tệ hơn”.

ICU nuôi dưỡng loại tình bạn thân thiết được rèn luyện trong trận chiến. Một nhóm y tá COVID-19 ở bang Nam California có những hình xăm phù hợp. Các nhân viên y tế khóc trên đường về nhà sau ca làm việc khó khăn, hỗ trợ nhau trên mạng xã hội và thúc đẩy đồng nghiệp tìm kiếm sự giúp đỡ.

“Không có gì sai khi cảm thấy theo cách này. Tuy nhiên, bạn phải đối phó với nó", y tá Chris Prott nói.

Sơn Vân