11,76 triệu trẻ em Mỹ 5-11 tuổi mắc COVID-19 có dưới 100 ca chết, các chuyên gia tranh luận về tiêm vắc xin

Sau khi lắng nghe các chuyên gia chính phủ Mỹ và các quan chức từ Pfizer (Mỹ) - BioNTech (Đức) nhiều giờ, một ban cố vấn cho FDA đã kết luận rằng lợi ích của việc tiêm vắc xin lớn hơn rủi ro với nhóm tuổi này.

Một cuộc thảo luận tương tự sẽ diễn ra vào tuần tới tại cuộc họp cả ngày của ban cố vấn CDC. Nếu họ ký duyệt, cùng với các quan chức của FDA và CDC, điều dường như sẽ xảy ra, vắc xin Pfizer - BioNTech có thể được cung cấp cho trẻ em 5 - 11 tuổi sớm nhất vào giữa tuần tới.

Điều đó đồng nghĩa là các bậc cha mẹ có thể sẽ sớm phải đối mặt với sự lựa chọn: Chấp nhận rủi ro nhỏ là con mình có thể mắc bệnh nặng do COVID-19, hay tiêm vắc xin với nguy cơ gặp triệu chứng phụ còn thấp hơn?

Để giúp đưa ra quyết định đó, trang USA Today đã tóm tắt dữ liệu được trình bày cho hội đồng FDA, bao gồm những gì đã biết và những gì có thể chưa biết.

Ngay cả khi không tiêm vắc xin, vẫn có thể bảo vệ trẻ em bằng cách đeo khẩu trang trong nhà và tiêm phòng cho người lớn trong cuộc sống của chúng, Giám đốc CDC - Tiến sĩ Rochelle Walensky nói tại cuộc họp giao ban của Nhà Trắng hôm 27.10.

COVID-19 ở trẻ nhỏ hơn

Trẻ em Mỹ từ 5-11 tuổi rất hiếm khi mắc COVID-19 nghiêm trọng. Theo một nghiên cứu, có tới 42% trong 28 triệu trẻ em Mỹ trong độ tuổi này (11,76 triệu) đã mắc COVID-19 kể từ khi đại dịch bắt đầu, dẫn đến hơn 8.000 ca nhập viện và chỉ dưới 100 trường hợp tử vong.

Các trường hợp mắc bệnh ở trẻ em tăng đột biến trong mùa hè này do Delta, nhưng trẻ em dường như không bị bệnh nặng hơn nếu nhiễm biến thể này so với các chủng khác.

Trẻ em 5-11 tuổi cũng có thể bị các triệu chứng COVID-19 kéo dài gồm mệt mỏi kéo dài hàng tháng, đau, nhức đầu, mất ngủ và khó tập trung, dù tỷ lệ thấp hơn đáng kể so với người lớn.

Một nghiên cứu gần đây của Đại học Harvard (Mỹ) đã xác nhận rằng tất cả trẻ em, bất kể tuổi tác, đều có thể mắc và truyền COVID-19.

Trong năm qua, người ta cũng thấy rõ tầm quan trọng của việc trẻ em đến trường như thế nào và tiêm chủng cho chúng chắc chắn sẽ làm giảm số lượng trường đóng cửa, điều đã khiến hơn 1 triệu đứa trẻ Mỹ phải rời xa lớp học vào mùa thu này.

Trong mùa cúm 2019-2020, được coi là một năm tồi tệ với vi rút, 107 trẻ em từ 5 tuổi trở lên đã chết vì cúm. Nhiều trẻ em đã nhập viện vì COVID-19 hơn so với bệnh cúm trong năm 2017-2018. Hàng triệu bậc cha mẹ chọn tiêm phòng cúm cho con cái để bảo vệ chúng và người lớn tuổi.

Liệu có rủi ro khi tiêm vắc xin COVID-19 cho trẻ em 5-11 tuổi?

Mỗi loại vắc xin đều mang lại một số rủi ro nhưng là trên lý thuyết.

Không ai trong số khoảng 5.000 trẻ em được tiêm vắc xin COVID-19 của Pfizer - BioNTech trong các thử nghiệm lâm sàng phải chịu tác dụng phụ nghiêm trọng, theo dữ liệu của công ty được FDA xem xét.

Những người phản đối việc tiêm vắc xin ở trẻ em, làm tràn ngập inbox của các thành viên ban cố vấn cuối tuần trước, cho rằng vắc xin là không cần thiết ở nhóm tuổi này, vì rất ít trẻ em bị tổn hại nghiêm trọng do mắc COVID-19.

Lợi ích của việc tiêm vắc xin COVID-19

Theo một nghiên cứu trên khoảng 2.500 trẻ em, vắc xin của Pfizer-BioNTech có hiệu quả rõ ràng ở trẻ em 5-11 tuổi, ngăn ngừa hơn 90% trường hợp nhiễm vi rút SARS-CoV-2.

Vắc xin COVID-19 có vẻ an toàn, với hầu hết các tác dụng phụ phù hợp với những gì thanh thiếu niên và người lớn gặp phải, bao gồm đau tạm thời tại chỗ tiêm, nhức đầu, mệt mỏi và sốt nhẹ.

Trẻ nhỏ sẽ được tiêm liều vắc xin Pfizer - BioNTech bằng 1/3 liều tiêm cho những lứa trên 12 tuổi (10 microgram so với 30 microgram), để giảm thiểu tác dụng phụ trong khi vẫn duy trì hiệu quả.

Tiến sĩ Michael Kurilla, thành viên duy nhất của Vaccines and Related Biological Products Advisory Committee (Ủy ban Cố vấn về Vắc xin và Sản phẩm Sinh học Liên quan), bỏ phiếu trắng, bày tỏ lo ngại trong một tuyên bố sau đó về thời hạn và mức độ bảo vệ của vắc xin này.

Ông lưu ý rằng trẻ em trong cuộc thử nghiệm chỉ được theo dõi trong vài tháng và vì ít nhất một nửa số người trong độ tuổi này không có triệu chứng khi mắc COVID-19. Tiến sĩ Michael Kurilla cho rằng các nghiên cứu đã đánh giá quá cao nguy cơ lây nhiễm vi rút SARS-CoV-2 cũng như lợi ích của tiêm vắc xin.

Những gì chúng ta có thể chưa biết

Vẫn còn những câu hỏi chưa được giải đáp về cách trẻ em 5-11 tuổi sẽ phản ứng với vắc xin:

Các tác dụng phụ hiếm gặp? Các thử nghiệm an toàn của Pfizer-BioNTech bao gồm khoảng 5.000 trẻ em, không đủ để xác định các tác dụng phụ hiếm gặp.

Tác dụng phụ tiềm ẩn đáng lo ngại nhất là viêm cơ tim, nhưng cũng có thể do COVID-19 gây ra. Viêm cơ tim sau khi tiêm vắc xin mRNA của Pfizer-BioNTech hay Moderna chủ yếu gặp ở thanh thiếu niên, đặc biệt là nam giới, sau khi tiêm liều thứ hai.

Trong số mỗi triệu bé trai 16 và 17 tuổi đã được tiêm vắc xin COVID-19, 69 người đã phát triển tình trạng này, so với chỉ 2 trong số mỗi triệu nam giới ở độ tuổi 40. Không ai tử vong.

Viêm cơ tim thường phổ biến hơn ở thanh niên và thấp hơn ở nhóm tuổi 5 - 11 tuổi, nhưng không rõ liệu điều đó có đúng nếu do vắc xin gây ra hay không.

"Chúng tôi lo lắng về một tác dụng phụ mà chúng tôi chưa thể đo lường được, nhưng nó có thể là thật", theo thành viên ủy ban, Tiến sĩ Eric Rubin, Tổng biên tập của Tạp chí Y học New England và chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Bệnh viện Brigham & Women.

Còn hiệu quả và lợi ích lâu dài của vắc xin thì sao? Cũng như với người lớn, vắc xin COVID-19 ở trẻ em không có khả năng gây ra các ảnh hưởng sức khỏe lâu dài mà không thấy trong vòng những tuần đầu tiên sau khi tiêm. Ở một nghiên cứu, trẻ em được theo dõi trung bình trong hai tháng. Trong nghiên cứu khác, trẻ em chỉ được theo dõi vài tuần cho đến nay.

Vắc xin Pfizer - BioNTech và Moderna kích thích cơ thể sản xuất một loại protein vô hại được tìm thấy trên bề mặt của SARS-CoV-2, do đó hệ thống miễn dịch sẽ nhận ra nó và phản ứng nếu nhìn thấy vi rút hoàn chỉnh.

Quá trình sản xuất này không kéo dài và mRNA được sử dụng để cung cấp vắc xin không bám lâu hoặc xâm nhập vào nhân tế bào nơi DNA được lưu trữ, vì vậy nó không thể tạo ra những thay đổi cơ bản với các hoạt động của tế bào.

Cũng như người lớn, vẫn chưa biết vắc xin sẽ bảo vệ trẻ từ 5 đến 11 tuổi chống lại nhiễm vi rút SARS-CoV-2 trong bao lâu hoặc liệu có cần dùng liều tăng cường hay không.

Thành viên của Ủy ban, Tiến sĩ Paul Offit, cho biết ông luôn mong muốn có thêm thông tin, nhưng cảm thấy mình có đủ kiến thức trong trường hợp này để quyết định ủng hộ việc tiêm vắc xin.

Tiến sĩ Paul Offit, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Bệnh viện Nhi Philadelphia (Mỹ), cho biết: “Sẽ luôn căng thẳng khi bạn được yêu cầu đưa ra quyết định cho hàng triệu trẻ em dựa trên các nghiên cứu chỉ vài ngàn bé. Tôi nghĩ rằng tôi biết đủ rộng để tiến về phía trước với một phiếu đồng ý".

Các yếu tố khác cần được cha mẹ xem xét

Tỷ lệ nhiễm SARS-CoV-2: Một phân tích của FDA về mức độ an toàn và hiệu quả của vắc xin ở trẻ em kết luận rằng lợi ích nhiều hơn nguy cơ cho đến khi tỷ lệ nhiễm vi rút SARS-CoV-2 giảm xuống dưới 5% ở trẻ em vào tháng 9.

Tỷ lệ nhiễm vi rút SARS-CoV-2 đang giảm trên hầu hết nước Mỹ, nhưng không rõ liệu chúng có tăng trở lại vào mùa đông không (các vi rút đường hô hấp như COVID-19 có xu hướng gia tăng vào mùa đông) hay liệu một biến thể mới sẽ xuất hiện sẽ làm cho việc tiêm vắc xin quan trọng nhiều hơn.

Từng nhiễm SARS-CoV-2: Một đứa trẻ từng mắc COVID-19 mang một số biện pháp bảo vệ chống lại vi rút (miễn dịch tự nhiên) và ít có khả năng bị bệnh nặng. Nói chung, vắc xin COVID-19 cung cấp khả năng bảo vệ dễ dự đoán hơn so với khỏi COVID-19 và có miễn dịch tự nhiên. Thế nhưng, khỏi COVID-19 có thể bảo vệ rộng hơn chống lại các biến thể, theo các nghiên cứu ở người lớn.

Tính dễ bị tổn thương của trẻ em: Trẻ em bị suy giảm miễn dịch hoặc có các vấn đề sức khỏe như béo phì và bệnh chuyển hóa có nguy cơ mắc các trường hợp nghiêm trọng cao hơn. 2/3 số trẻ em nhập viện vì COVID-19 đã có bệnh nền từ trước. Một đứa trẻ thuộc nhóm này có thể được hưởng lợi nhiều hơn từ việc tiêm vắc xin COVID-19 so với bé khỏe mạnh.

Ngoài ra, trẻ em da màu - da đen, da nâu hoặc người Mỹ bản địa - đã phải nhập viện với tỷ lệ gấp ba lần trẻ em da trắng, nhà dịch tễ học Fiona Havers của CDC nói với ủy ban hôm 26.10. Có lẽ vì việc gia đình chúng dễ nhiễm SARS-CoV-2 và những rủi ro về sức khỏe của bản thân mà trẻ em da màu có thể được hưởng lợi nhiều hơn từ việc tiêm vắc xin.

Tiến sĩ James Hildreth, thành viên ủy ban, đồng thời là Chủ tịch và Giám đốc điều hành của Trường Cao đẳng Y tế Meharry ở thành phố Nashville, bang Tennessee (Mỹ), nói: “Tôi tin rằng trẻ em có nguy cơ cao nhất cần được tiêm vắc xin COVID-19”.

James Hildreth đã bỏ phiếu cùng với đa số thành viên ủy ban ủng hộ vắc xin, nhưng cho biết ông đấu tranh với quyết định này, vì không nghĩ rằng tất cả trẻ em đều cần được tiêm vắc xin.

Tiến sĩ James Hildreth nói: “Theo một số cách, chúng ta đang tiêm vắc xin cho trẻ em để bảo vệ người lớn và nó phải theo cách khác. Trọng tâm của chúng ta là tiêm vắc xin cho người lớn để bảo vệ trẻ em".

Tính dễ bị tổn thương trong cuộc sống của đứa trẻ: Nếu đứa trẻ sống với cha hoặc mẹ bị suy giảm miễn dịch hoặc người thân lớn tuổi, việc tiêm vắc xin có thể có ý nghĩa hơn. Dù không rõ liệu vắc xin có làm giảm sự lây truyền hay không, một đứa trẻ được tiêm phòng COVID-19 ít có khả năng truyền vi rút hơn.

Mức độ lo lắng của cha mẹ: Không có rủi ro nghiêm trọng nào được biết đến từ việc tiêm vắc xin và hiệu quả của nó là rõ ràng, vì vậy cha mẹ cảm thấy tốt hơn nếu con họ được chủng ngừa COVID-19 có thể dễ dàng biện minh cho quyết định của họ.

Tiến sĩ Jay Portnoy, nhà miễn dịch học nhi khoa và bác sĩ dị ứng tại Bệnh viện Children Mercy ở thành phố Kansas, bang Missouri (Mỹ), cho hay: “Các bậc cha mẹ sợ hãi khi cho con đi học” và nói rằng ông muốn cho họ một cơ hội để quyết định có nên đưa con đi tiêm vắc xin hay không.

Ông kết luận: “Bằng chứng là khá rõ ràng rằng loại vắc xin này có giá trị”.

Tiến sĩ Michael Kurilla đã đưa ra một kết luận khác. Trong tuyên bố của mình, ông kết thúc bằng cách nói: "Trong khi rõ ràng có những nhóm nguy cơ cao ở nhóm 5-11 tuổi mà vắc xin sẽ làm giảm đáng kể bệnh nghiêm trọng, tôi không mong đợi sự bảo vệ khỏi nhiễm SARS-CoV-2 sẽ kéo dài hơn vài tháng và điều này có thể ảnh hưởng đến nhận thức của công chúng về vắc xin".

Sơn Vân