Chủng Delta dễ lây truyền ở những người đã tiêm 2 mũi vắc xin khiến miễn dịch cộng đồng khó lâu dài

Một nghiên cứu ở Anh cho thấy biến thể Delta của SARS-CoV-2 có thể lây truyền dễ dàng từ những người đã tiêm 2 mũi vắc xin sang những người tiếp xúc trong nhà, mặc dù những người tiếp xúc ít có khả năng bị nhiễm bệnh hơn nếu đã tiêm phòng.

Nghiên cứu của Cao đẳng Hoàng gia London minh họa cách thức mà biến thể Delta có thể lây lan ngay cả trong một quần thể đã được tiêm vắc xin.

Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng điều đó không làm suy yếu lập luận tiêm vắc xin là cách tốt nhất để giảm bệnh nghiêm trọng do COVID-19 và cho biết cần phải tiêm nhắc lại.

Họ phát hiện ra người đã tiêm vắc xin mắc COVID-19 mau khỏi bệnh hơn nhưng tải lượng vi rút tối đa vẫn tương đương với người chưa tiêm chủng.

Tiến sĩ Anika Singanayagam, đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết: “Bằng cách thực hiện việc lấy mẫu lặp lại và thường xuyên từ những người tiếp xúc với ca mắc COVID-19, chúng tôi nhận thấy rằng những người được tiêm vắc xin có thể mắc bệnh và lây nhiễm vi rút trong các hộ gia đình, bao gồm cả các thành viên trong gia đình đã được tiêm vắc xin”.

"Phát hiện của chúng tôi cung cấp những hiểu biết quan trọng về tại sao biến thể Delta tiếp tục gây ra số ca COVID-19 cao trên khắp thế giới, ngay cả ở những quốc gia có tỷ lệ tiêm vắc xin cao", ông nói thêm.

Nghiên cứu thu hút 621 người tham gia đã phát hiện ra rằng, trong số 205 người có các "tiếp xúc gia đình" với những ca nhiễm biến thể Delta, tỷ lệ dương tính ở những ai đã tiêm 2 liều vắc xin là 25%, thấp hơn tỉ lệ 38% của nhóm chưa tiêm phòng.

Những người tiếp xúc đã tiêm vắc xin có kết quả dương tính đã chích ngừa COVID-19 trước đó lâu hơn so với những người có kết quả xét nghiệm âm tính, điều mà các tác giả cho biết là bằng chứng về khả năng miễn dịch suy giảm và ủng hộ nhu cầu tiêm nhắc lại.

Nhà dịch tễ học của Cao đẳng Hoàng gia London - Neil Ferguson nói rằng khả năng lây truyền của Delta có nghĩa là nước Anh khó có thể đạt được miễn dịch cộng đồng trong thời gian dài.

Ông nói với các phóng viên: “Điều đó có thể xảy ra trong vài tuần tới: Nếu mức độ lây truyền hiện tại của dịch bệnh lên đến đỉnh điểm và sau đó bắt đầu giảm, theo định nghĩa, chúng tôi đã đạt được khả năng miễn dịch cộng đồng, nhưng đó sẽ không phải là điều lâu dài. Khả năng miễn dịch suy giảm theo thời gian, nó không hoàn hảo, vì vậy bạn vẫn bị lây truyền bệnh. Đó là lý do tại sao chương trình tiêm tăng cường lại rất quan trọng".

Các kết quả theo một hướng nào đó nhằm giải thích tại sao biến thể Delta lại dễ lây lan ngay cả ở những quốc gia triển khai vắc xin thành công và tại sao những người chưa được chủng ngừa không thể được bảo vệ vì những người khác đã tiêm vắc xin.

Những người được tiêm vắc xin loại bỏ vi rút nhanh hơn và có các trường hợp nhẹ hơn, trong khi các thành viên trong hộ gia đình không được tiêm chủng có nhiều khả năng bị bệnh nặng và phải nhập viện.

Ajit Lalvani, Giáo sư về các bệnh truyền nhiễm tại Cao đẳng Hoàng gia London, người đồng dẫn đầu nghiên cứu, cho biết: “Phát hiện của chúng tôi cho thấy chỉ tiêm vắc xin không đủ để ngăn mọi người nhiễm biến thể Delta và lây lan nó trong môi trường gia đình. Sự lây truyền đang diễn ra mà chúng ta đang thấy giữa những người được tiêm vắc xin khiến những người chưa được tiêm chủng cần phải tiêm phòng để tự bảo vệ mình”.

Việc chủng ngừa được phát hiện làm giảm sự lây truyền biến thể Alpha (lần đầu tiên được phát hiện ở Anh vào cuối năm 2020) trong gia đình từ 40% đến 50% và những người được tiêm vắc xin nhiễm bệnh có tải lượng vi rút ở đường hô hấp trên thấp hơn những người không tiêm phòng. Tuy nhiên, biến thể Delta đã là dòng chủ đạo trên toàn cầu trong một thời gian.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng khả năng miễn dịch từ việc tiêm 2 mũi vắc xin sẽ suy yếu sau ít nhất 3 tháng. Các tác giả cho biết không có đủ dữ liệu để đưa ra lời khuyên về việc liệu điều này có dẫn đến sự thay đổi trong chính sách tiêm tăng cường của Anh hay không, trong đó liều vắc xin thứ ba đang được cung cấp cho những người lớn tuổi và dễ bị tổn thương hơn 6 tháng sau lần tiêm thứ hai.

Neil Ferguson cho biết 6 tháng là khoảng thời gian tùy ý được chọn theo dữ liệu ban đầu từ Israel về hiệu quả của liều tăng cường, nhưng không có lý do gì để tin rằng chúng sẽ kém hiệu quả hơn nếu được đưa ra sớm hơn.

Ajit Lalvani cho biết, chương trình tiêm tăng cường có thể giúp ngăn chặn vi rút vì các mũi tiêm bổ sung lặp đi lặp lại có xu hướng dẫn đến trí nhớ miễn dịch lâu hơn, có khả năng bảo vệ con người lên đến một năm. Ông nói: “Cần thêm dữ liệu để xác nhận điều này”.

Các tác giả đã không phân tích các trường hợp nhiễm vi rút SARS-CoV-2 dựa trên loại vắc xin mà họ đã nhận được. Maria Zambon, trưởng phòng virus cúm và hô hấp tại Cơ quan An ninh Y tế Anh, lưu ý rằng vẫn còn hơn 300 loại vắc xin đang được phát triển và cho biết có thể các thế hệ vắc xin trong tương lai có thể ngăn ngừa lây truyền tốt hơn.

Sơn Vân