Lý do ông Tập Cận Bình không rời khỏi Trung Quốc 21 tháng qua

Nhiều khả năng ông cũng không góp mặt tại hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP26) tuần tới. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình chưa trực tiếp gặp mặt Tổng thống Mỹ Joe Biden - một sự kiện có lẽ không diễn ra sớm.

Như vậy ông Tập Cận Bình đã không rời khỏi Trung Quốc trong 21 tháng, và sẽ lâu hơn nữa.

Tờ The New York Times nhận định lý do rõ ràng nhất cho việc Chủ tịch Tập không đi nước ngoài chính là dịch bệnh COVID-19, mặc dù giới chức Trung Quốc không tuyên bố cụ thể. Tuy nhiên còn một lý do khác: Trung Quốc đã có tính toán khác - một tính toán làm thay đổi sâu sắc chính sách đối nội lẫn đối ngoại của nước này.

Theo The New York Times, Trung Quốc dưới thời Chủ tịch Tập nắm quyền, dư luận đã không còn thấy sự bắt buộc phải hợp tác với Mỹ cùng đồng minh ở những việc mà Bắc Kinh không muốn hợp tác.

Tham vọng tự định vị mình là quốc gia có thể thay Mỹ giữ vai trò lãnh đạo thế giới của Trung Quốc bị ảnh hưởng khi ông Tập liên tục vắng mặt ở sự kiện quốc tế. Sự vắng mặt trùng hợp rơi vào lúc quan hệ giữa Trung Quốc với phần các nước trên thế giới xấu đi nghiêm trọng, cũng có ý kiến cho rằng sự vắng mặt góp phần làm mối quan hệ này xấu đi.

Trung Quốc nay “hướng nội” hơn. Các quan chức tập trung bảo vệ sức khỏe ông Tập Cận Bình và chỉnh đốn chính trị nội bộ trước thềm đại hội đảng Cộng sản Trung Quốc năm tới. Kết quả là mức độ ưu tiên dành cho ngoại giao gặp mặt trực tiếp không còn lớn như vài năm đầu khi ông Tập mới nắm quyền nữa.

Hệ quả khi ông Tập vắng mặt

Khi không tham dự hàng loạt sự kiện quốc tế, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tự tước đi cơ hội cứu vãn danh tiếng đất nước đang không ngừng suy giảm, mặc dù Trung Quốc hiện phải đối mặt với căng thẳng gia tăng ở nhiều vấn đề như Đài Loan, thương mại…

Sự vắng mặt của ông cũng làm giảm hy vọng hội nghị G20 và COP26 đạt tiến bộ có ý nghĩa ở 2 vấn đề cấp bách nhất hiện tại: phục hồi sau đại dịch và cuộc chiến chống lại tình trạng nóng lên toàn cầu.

Tổng thống Biden - tham dự cả hội nghị G20 lẫn COP26 - đã cố gắng sắp xếp gặp trực tiếp Chủ tịch Tập bên lề 2 sự kiện, nhằm duy trì hợp tác với Trung Quốc ở vấn đề còn có thể cùng làm việc như biến đổi khí hậu. Nhưng cuối cùng họ chỉ có thể nhất trí tổ chức một cuộc đối thoại trực tuyến trước cuối năm nay (chưa rõ thời gian cụ thể).