Thuốc trị COVID-19 không thể thay thế vắc xin

Chia rẽ về quan điểm lẫn niềm tin về hiệu quả chống lại vi rút corona khiến tốc độ tiêm chủng ở Mỹ chậm lại, mặc dù nước này đã tiêm 1 mũi cho 72% dân số trưởng thành. Quy định bắt buộc tiêm chủng từ đơn vị sử dụng lao động, chính quyền một số tiểu bang và chính phủ liên bang góp phần làm tăng tỷ lệ phủ vắc xin nhưng cũng làm nổ ra tranh cãi.

Một số chuyên gia lo ngại sự xuất hiện của thuốc trị COVID-19 dạng uống sẽ tạo thêm cản trở cho chiến dịch tiêm chủng – không chỉ ở Mỹ.

Tiến sĩ Scott Ratzan thuộc trường Y tế công đại học New York cho biết kết quả cuộc khảo sát 3.000 công dân Mỹ do ông dẫn đầu thực hiện chỉ ra rằng các loại thuốc này có thể gây trở ngại cho nỗ lực phủ vắc xin. Cứ 8 người được hỏi thì có 1 người nói họ thà tiếp nhận điều trị bằng thuốc còn hơn là tiêm chủng.

Tháng trước, Merck & Co tuyên bố thuốc kháng vi rút molnupiravir mà công ty hợp tác với Ridgeback Biotherapeutics phát triển làm giảm 50% nguy cơ mắc COVID-19 nhập viện và tử vong. Nước Anh vừa phê duyệt sử dụng có điều kiện molnupiravir vào ngày 4.11, Mỹ nhiều khả năng phê duyệt vào tháng 12.

Đầu tháng 11, đến lượt Pfizer tuyên bố thuốc kháng vi rút Paxlovid hãng đang thử nghiệm giảm 89% nguy cơ mắc COVID-19 nhập viện và tử vong ở đối tượng người trưởng thành nguy cơ cao.

“Dựa hoàn toàn vào một loại thuốc kháng vi rút giống như một nỗ lực đầy rủi ro vậy. Tất nhiên có thuốc tốt hơn không có, nhưng đây là cuộc chơi đặc cược quá cao”, theo chuyên gia vắc xin Peter Hotez thuộc trường Dược Baylor.

6 chuyên gia về bệnh truyền nhiễm mà hãng tin Reuters phỏng vấn đều hào hứng trước triển vọng có phương pháp trị COVID-19 mới hiệu quả, tuy nhiên họ khẳng định chúng không thể thay thế vắc xin.

Giáo sư Leana Wen thuộc đại học George Washington - cựu quan chức y tế thành phố Baltimore - cho rằng: “Thông tin từ Pfizer là tin tốt. Thuốc nên đi đôi với tiêm chủng chứ không phải thay thế”.

Giám đốc điều hành Pfizer - Albert Bourla cũng khuyến cáo: “Không tiêm chủng sẽ là sai lầm bi thảm. Thuốc là phương pháp điều trị dành cho người không may mắc bệnh. Đây không nên là lý do để không bảo vệ bản thân và đặt gia đình, xã hội vào tình thế nguy hiểm”.

Các chuyên gia lý giải rằng thuốc kháng vi rút (có tác dụng ngăn vi rút nhân lên trong cơ thể) phải được sử dụng sớm từ lúc mới mắc COVID-19. Bệnh này trải qua nhiều giai đoạn.

Ở giai đoạn đầu, vi rút nhân lên trong cơ thể rất nhanh. Tuy nhiên tác động tồi tệ nhất xuất hiện ở giai đoạn 2 vì phản ứng miễn dịch được kích hoạt chống lại mầm bệnh.

Theo chuyên gia bệnh truyền nhiễm Celine Gounder đứng đầu tổ chức Just Human Productions: “Nếu bạn khó thở hoặc bị các triệu chứng khác dẫn đến phải nhập viện, thì bạn đang ở vào giai đoạn miễn dịch rối loạn chức năng, thuốc kháng vi rút lúc này không mang lại nhiều tác dụng”.

Chuyên gia vắc xin Hotez có cùng quan điểm. Ông chỉ ra rằng điều trị đủ sớm là một thách thức vì thời gian chuyển tiếp từ giai đoạn đầu đến giai đoạn 2 khá mơ hồ, có người sớm có người trễ. Hơn nữa nhiều trường hợp mắc bệnh ban đầu rất khỏe mạnh, chẳng hề hay biết nồng độ oxy trong máu của họ đang giảm xuống và khi phát hiện ra thì đã muộn.