Omicron xuất hiện ở 57 nước, CEO Pfizer nói biến thể lây nhanh và gây bệnh nhẹ không hẳn là tin tốt

Trong báo cáo dịch tễ học hàng tuần, WHO nói cần có thêm dữ liệu để đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh do biến thể Omicron gây ra và liệu các đột biến ở nó có thể làm giảm hiệu quả vắc xin hay không.

"Ngay cả khi mức độ nghiêm trọng tương đương hoặc thậm chí có khả năng thấp hơn so với biến thể Delta, dự kiến ​​số ca nhập viện sẽ tăng lên nếu nhiều người nhiễm Omicron hơn. Sẽ có khoảng thời gian trễ giữa sự gia tăng tỷ lệ mắc COVID-19 và tử vong", WHO cho hay.

Ngày 26.11, WHO tuyên bố Omicron là biến thể đáng lo ngại sau khi nó xuất hiện đầu tiên ở phía nam châu Phi. Đây là biến thể SARS-CoV-2 thứ năm được gán nhãn này.

Số ca mắc COVID-19 ở Nam Phi đã tăng gấp đôi trong tuần tính đến ngày 5.12 lên hơn 62.000, so với tuần trước đó. Tỷ lệ mắc COVID-19 cũng tăng mạnh ở các nước châu Phi khác như Eswatini, Zimbabwe, Mozambique, Namibia và Lesotho, theo WHO. WHO nói thêm rằng sự lan rộng của Omicron cùng nâng cao xét nghiệm và tỷ lệ tiêm vắc xin thấp có thể là nguyên nhân chính.

Đề cập đến nguy cơ tái nhiễm, WHO cho biết: "Phân tích sơ bộ cho thấy các đột biến có trong biến thể Omicron có thể làm giảm hoạt động trung hòa của các kháng thể dẫn đến giảm khả năng bảo vệ từ miễn dịch tự nhiên".

"Cần có thêm dữ liệu để đánh giá xem liệu các đột biến trên biến thể Omicron có thể làm giảm sự bảo vệ của khả năng miễn dịch có nguồn gốc từ vắc xin hay không và dữ liệu về hiệu quả vắc xin, bao gồm cả việc sử dụng các mũi tiêm tăng cường”, WHO chia sẻ thêm.

Biến thể Omicron phần nào có thể tránh được sự bảo vệ từ hai liều vắc xin COVID-19 do Pfizer-BioNTech sản xuất, ông Alex Sigal – giáo sư Viện Nghiên cứu sức khỏe châu Phi ở Nam Phi cho biết hôm 7.12 thông qua nghiên cứu nhỏ. Alex Sigal viết trên Twitter rằng có "sự sụt giảm rất lớn" trong việc trung hòa Omicron so với biến thể SARS-CoV-2 trước đó.

Phòng thí nghiệm xét nghiệm máu từ 12 người đã được tiêm vắc xin Pfizer-BioNTech. Máu của 5 trong số 6 người được tiêm vắc xin Pfizer cũng như từng khỏi bệnh COVID-19 trước đó vẫn phần nào vô hiệu hóa được biến thể Omicron. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu  quan sát thấy sự sụt giảm 41 lần mức độ kháng thể trung hòa chống lại Omicron so với chủng SARS-CoV-2 gốc (xuất hiện ở thành phố Vũ Hán, Trung Quốc).

Alex Sigal viết trên Twitter rằng con số này có thể sẽ được điều chỉnh sau khi phòng thí nghiệm của ông thực hiện nhiều mẫu hơn.

Trong khi các kháng thể trung hòa là một chỉ số đáp ứng miễn dịch của cơ thể, nhiều nhà khoa học tin rằng các loại tế bào khác như tế bào B và tế bào T cũng được kích thích bởi vắc xin và giúp bảo vệ chống lại tác động từ SARS-CoV-2.

Chưa có dữ liệu quan trọng về cách vắc xin từ Moderna, Johnson & Johnson, AstraZeneca và các nhà sản xuất thuốc khác chống lại Omicron. Các nhà sản xuất, gồm cả Pfizer, dự kiến ​​sẽ công bố dữ liệu của riêng họ trong vòng vài tuần.

Tiến sĩ Anthony Fauci, chuyên gia hàng đầu về bệnh truyền nhiễm của Mỹ, nói rằng bằng chứng sơ bộ chỉ ra rằng biến thể Omicron có khả năng lây truyền cao hơn nhưng gây bệnh ít nghiêm trọng hơn. Ông cho biết Mỹ đang thực hiện các thử nghiệm của riêng mình để xác định khả năng bảo vệ của các vắc xin hiện tại chống lại Omicron và hy vọng sẽ có kết quả vào tuần tới.

Ngày 7.12, ông Albert Bourla, Giám đốc điều hành Pfizer, nói rằng một biến thể lây lan nhanh nhưng gây ra các triệu chứng nhẹ hơn không hẳn là tin tốt. Ông nói với tờ The Wall Street Journal: “Tôi không nghĩ là tin tốt khi có thứ gì đó lan truyền nhanh. Sự lây lan nhanh có nghĩa là nó nhiễm cho hàng tỉ người và một đột biến khác có thể xảy ra. Bạn không muốn điều đó".

Mới đây, các nhà khoa học cho biết đã phát hiện phiên bản "tàng hình" của Omicron mà không thể dùng xét nghiệm PCR để nhận dạng được như với các biến thể khác.

Ẩn số chính là “Omicron tàng hình” xuất hiện như thế nào. Dù thuộc dòng Omicron nhưng phiên bản “tàng hình” rất khác biệt về mặt di truyền nên có thể đủ tiêu chuẩn trở thành biến thể mới đáng lo ngại nếu nó lây lan nhanh chóng. Xem chi tiết tại đây.

Sơn Vân