Ngoài mũi vắc xin tăng cường, Anh trông chờ thuốc kháng vi rút của Pfizer và Merck để vượt qua đợt dịch Omicron

Ngày 15.12, Anh đã ghi nhận thêm 78.610 ca mắc COVID-19 mới trong 24 giờ qua, cao nhất kể từ khi đại dịch bắt đầu. Mức tăng này nhiều hơn khoảng 10.000 ca so với mức kỷ lục trước đó được ghi nhận hồi tháng 1.

Con số này được báo cáo khi biến thể Omicron lan nhanh khắp nước Anh khiến nhiều thành viên các CLB Premier League nhiễm vi rút SARS-CoV-2, một số trận đấu phải tạm hoãn. Thủ tướng Boris Johnson cũng đã có cảnh báo về làn sóng dịch bệnh mới.

Tiến sĩ Susan Hopkins, cố vấn y tế công cộng cao cấp nhất của chính phủ, nói rằng ca nhiễm Omicron ở Anh có thể lên tới 1 triệu một ngày vào cuối tháng 12 này.

Gần đây, Anh đã kêu gọi công chúng đi tiêm mũi vắc xin COVID-19 thứ ba và cố gắng hoàn thành 1 triệu liều/ngày.

Eddie Grey, Chủ tịch Lực lượng đặc nhiệm chống vi rút của Anh, nói với các phóng viên rằng ông mong đợi thuốc molnupiravir của Merck & Co và Paxlovid của Pfizer sẽ có sẵn trong suốt mùa đông, mà ông xác định là từ nay đến cuối tháng 3.2021. Anh đã phê duyệt sử dụng khẩn cấp molnupiravir và có thể làm điều tương tự với Paxlovid thời gian tới.

Eddie Grey cho biết: “Nếu Paxlovid được phê duyệt, chúng tôi sẽ muốn đưa nó vào PANORAMIC”, đề cập đến thử nghiệm lâm sàng ở Anh kiểm tra hiệu quả thực tế của các liệu pháp kháng vi rút chống lại Omicron trong một dân số được tiêm vắc xin cao.

Tháng trước, Anh đã trở thành quốc gia đầu tiên phê duyệt monulpiravir (do Merck & Co và Ridgeback Biotherapeutics hợp tác sản xuất) và ký hợp đồng mua hơn 7 triệu liệu trình điều trị COVID-19. Đến nay Anh đã có 500.000 liều monulpiravir.

PANORAMIC đang được tiến hành, thử nghiệm monulpiravir cho F0 có nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng nhằm tránh quá tải cho bệnh viện. Eddie Grey cho biết PANORAMIC đã thu hút hơn 250 người tham gia trong mục tiêu 10.000 người.

"Việc điều trị sớm trong cộng đồng có thể có tác động và tầm ảnh hưởng xa nhất ở Anh. Giảm bớt gánh nặng cho các bệnh viện và giúp mọi người hồi phục nhanh hơn là giai đoạn tiếp theo trong lĩnh vực nghiên cứu này", điều tra viên chính, Giáo sư Chris Butler, nói với các phóng viên.

Tuy nhiên, dữ liệu gần đây từ các thử nghiệm riêng biệt cho thấy monulpiravir chỉ làm giảm khoảng 30% số trường hợp nhập viện và tử vong ở những bệnh nhân COVID-19 có nguy cơ cao, so với 89% từ Paxlovid của đối thủ Pfizer.

Khi được hỏi tại sao PANORAMIC không chỉ đơn giản xoay quanh việc kiểm tra hiệu quả của Paxlovid, Giáo sư Chris Butler nói với các phóng viên: "Nó chưa được phê duyệt và chưa có sẵn - Paxlovid xuất hiện sau monulpiravir, do đó có sự khác biệt giữa hai loại thuốc này".

Hy vọng PANORAMIC sẽ làm sáng tỏ việc monulpiravir hay Paxlovid sẽ giúp giảm tỷ lệ nhập viện, ngăn ngừa các trường hợp COVID-19 nặng, tránh tình trạng kháng miễn dịch và chứng minh được hiệu quả về chi phí.

Liệu monulpiravir, Paxlovid có thể được sử dụng để bảo vệ mọi người khỏi lây vi rút SARS-CoV-2 sau khi tiếp xúc với F0 (được gọi là dự phòng sau phơi nhiễm) hay không là khả năng khác mà các nhà khoa học và cơ quan quản lý đang muốn khám phá.

Cả Paxlovid và monulpiravir đều hoạt động bằng cách giảm sự nhân lên của vi rút SARS-CoV-2, làm dấy lên hy vọng rằng cơ chế như vậy có thể chứng minh hiệu quả chống lại các vi rút khác như SARS và MERS, theo tiến sĩ David Lowe của Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh.

"Thuốc kháng vi rút sẽ là cách đối phó với COVID-19 trong mùa đông và về lâu dài, cũng như trả lời các câu hỏi như hiệu quả như một biện pháp dự phòng sau khi tiếp xúc F0", Giáo sư Phil Evans thuộc Viện Nghiên cứu Y tế Quốc gia Anh cho biết.

Việc điều trị bằng monulpiravir vẫn đang được Cơ quan Quản lý dược phẩm châu Âu (EMA) xem xét. Thế nhưng vào tháng 11, EMA khuyên sử dụng monulpiravir cho người lớn tuổi trước khi đưa ra bất kỳ khuyến cáo rộng rãi nào. Hôm 16.12, EMA cho biết các quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU) có thể sử dụng Paxlovid sớm dù chưa hoàn thành việc xem xét đầy đủ để phê duyệt theo quy định.

Những bệnh nhân có nguy cơ nhiễm SARS-CoV-2 nặng nên bắt đầu liệu trình 5 ngày của Paxlovid càng sớm càng tốt sau khi chẩn đoán, hoặc trong vòng 5 ngày kể từ khi bắt đầu có triệu chứng nhưng chưa cần bổ sung oxy.

"Lời khuyên của cơ quan hiện có thể được sử dụng để hỗ trợ các nước về khả năng sử dụng thuốc trước khi cấp phép lưu hành", EMA cho biết.

EMA đưa ra lời giải thích như vậy trước đây với một số loại thuốc tiêm dựa trên kháng thể khi các chính phủ tranh giành để tăng cường cho “kho vũ khí” của họ để chống lại biến thể Omicron. 

Omicron có khả năng đã kháng một số loại thuốc kháng thể đó.

Đầu tuần này, các nhà nghiên cứu Đức phát hiện ra rằng liệu pháp kháng thể do Eli Lilly & Co và Regeneron Pharmaceuticals phát triển sẽ mất hầu hết hiệu quả khi tiếp xúc với Omicron ở các thử nghiệm trong phòng thí nghiệm.

Ngày 16.12, hãng Regeneron Pharmaceuticals cho biết liệu pháp kháng thể COVID-19 của họ ít hiệu quả hơn với biến thể Omicron dù vẫn hoạt động chống lại Delta.

Trong khi AstraZeneca cho biết Evusheld, hỗn hợp kháng thể dạng tiêm của họ, có hiệu quả với Omicron. Xem chi tiết tại đây.

Hôm 18.11, hãng dược Anh - Thụy Điển cho biết Evusheld sẽ cung cấp khả năng bảo vệ 83% trước COVID-19 trong vòng 6 tháng.

AstraZeneca cũng thông báo rằng, một nghiên cứu riêng biệt ở những bệnh nhân COVID-19 từ nhẹ đến trung bình cho thấy liều Evusheld cao hơn giúp giảm 88% nguy cơ phát bệnh tồi tệ hơn khi được sử dụng trong vòng 3 ngày kể từ khi có triệu chứng đầu tiên.

Theo dữ liệu được công bố trong tuần này, Paxlovid có hiệu quả 89% trong việc ngăn ngừa nhập viện và tử vong ở những bệnh nhân COVID-19 có nguy cơ cao. Dữ liệu phòng thí nghiệm gần đây cho thấy thuốc uống của Pfizer vẫn giữ được hiệu quả chống lại Omicron.

EU vẫn đang đàm phán để mua Paxlovid và monulpiravir. Không rõ khi nào Ủy ban châu Âu sẽ khởi động mua hai loại thuốc này và có bao nhiêu quốc gia sẽ mua từ nguồn cung đó hoặc riêng lẻ.

Hôm 14.12, Pfizer cho biết họ mong Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) và các cơ quan quản lý khác phê duyệt Paxlovid sớm.

Hiện châu Âu phải vật lộn để giải quyết tình trạng gia tăng ca mắc COVID-19 có nguy cơ áp đảo các hệ thống chăm sóc sức khỏe và sự lây lan nhanh chóng của Omicron khiến một số chính phủ phải áp dụng lại các hạn chế trước kỳ nghỉ lễ Giáng sinh.

Sơn Vân