Israel phê duyệt mũi vắc xin COVID-19 thứ 4 cho nhóm dễ bị tổn thương nhất, chờ xem hiệu quả chống Omicron

Trung tâm Y tế Sheba ở thành phố Ramat Gan bên ngoài thủ đô Tel Aviv đã thử nghiệm tiêm mũi vắc xin Pfizer-BioNTech thứ 4 cho một nhóm nhân viên y tế hôm 27.12. Đây là nghiên cứu lớn đầu tiên để xem đợt tiêm mũi vắc xin tăng cường lần hai có giúp đối phó được với biến thể Omicron không. Kết quả được cho là sẽ có trong vòng hai tuần.

Hôm 21.12, Hội đồng chuyên gia tư vấn cho chính phủ Israel về đại dịch khuyến nghị triển khai tiêm liều vắc xin COVID-19 thứ 4, kết luận rằng lợi ích tiềm năng lớn hơn rủi ro. Họ chỉ ra các dấu hiệu suy giảm khả năng miễn dịch vài tháng sau khi tiêm mũi vắc xin thứ 3 và nói rằng bất kỳ sự chậm trễ nào trong việc tiêm liều bổ sung có thể là quá muộn để bảo vệ những người có nguy cơ cao nhất.

Thủ tướng Israel - Naftali Bennett đồng tình với khuyến nghị này khi cho biết: “Chiến lược của Israel để vượt qua Omicron là rất rõ ràng. Làn sóng dịch càng lớn thì chúng ta càng cần phải có biện pháp bảo vệ lớn hơn để vượt qua nó”.

Một hội đồng chuyên gia của Bộ Y tế tuần trước đã khuyến nghị rằng Israel nên tiêm mũi vắc xin Pfizer-BioNTech thứ 4 (tức tăng cường lần hai) cho nhân viên y tế và những người trên 60 tuổi hoặc có hệ miễn dịch bị tổn thương. Tổng giám đốc Bộ Y tế Israel - Nachman Ash đã không đưa ra quyết định ngay lập tức, trong khi một số chuyên gia cho rằng không có đủ dữ liệu khoa học để biện minh cho mũi thứ 4.

Tại cuộc họp báo hôm 30.12, Nachman Ash nói ông đã quyết định rằng hiện tại đợt tiêm mũi vắc xin tăng cường lần hai sẽ chỉ được cung cấp cho những người bị suy giảm miễn dịch, chẳng hạn như bệnh nhân ung thư và người ghép tạng.

“Trước những lỗ hổng kiến ​​thức hiện có trên thế giới về hiệu quả của liều vắc xin thứ 4, trong tình hình hiện tại, chúng tôi đang hành động một cách thận trọng và có trách nhiệm. Nếu chúng tôi nhận thấy các dấu hiệu cho thấy bệnh nặng dự kiến ​​sẽ gia tăng trong nhóm dân số lớn tuổi thì chúng tôi sẽ đưa ra quyết định đó. Thách thức là phải làm sớm để tiêm phòng kịp thời cho họ", Nachman Ash lý giải.

Israel là quốc gia triển khai tiêm vắc xin COVID-19 ban đầu nhanh nhất cách đây 1 năm và trở thành một trong những nước đầu tiên tiêm mũi tăng cường sau khi quan sát thấy khả năng miễn dịch suy yếu theo thời gian. Các chính sách của Israel về mũi vắc xin tăng cường được các quốc gia khác, bao gồm cả Mỹ, theo dõi chặt chẽ để xem xét thời điểm đưa ra liều bổ sung.

Trước đó, một số nhà khoa học Israel cảnh báo rằng kế hoạch tiêm liều vắc xin COVID-19 thứ 4 có thể phản tác dụng, vì quá nhiều mũi tiêm có thể gây ra một loại mệt mỏi hệ thống miễn dịch, ảnh hưởng đến khả năng chống lại vi rút SARS-CoV-2 của cơ thể.

Ngoài lo ngại rằng tiêm mũi vắc xin COVID-19 thứ 4 trong vòng chưa đầy 1 năm có thể làm suy yếu khả năng miễn dịch, một số chuyên gia cho biết chính phủ Israel vẫn chưa tận dụng tối đa các lựa chọn khác, chẳng hạn như tiêm vắc xin nhiều hơn cho những người chưa chủng ngừa COVID-19 hoặc tiêm mũi thứ 3 cho khoảng 1 triệu dân đủ điều kiện nhưng chưa nhận được.

Cùng với kiến ​​thức chung về Omicron, tác dụng của liều vắc xin thứ 4 chống lại biến thể này chưa được biết rõ. Song các chuyên gia y tế của Israel chỉ ra rằng khả năng miễn dịch suy giảm ở những người 60 tuổi trở lên, đối tượng đầu tiên được tiêm mũi vắc xin thứ 3 bắt đầu từ tháng 8.2021.

Các nhà nghiên cứu Israel từ Bộ Y tế và một số tổ chức học thuật đã trình bày dữ liệu cho nhóm tư vấn đưa ra khuyến nghị về mũi vắc xin COVID-19 thứ Tư (22.12). Bài trình bày cho thấy tỷ lệ nhiễm Delta ở nhóm tuổi trên 60 tăng gấp đôi trong vòng 4 hoặc 5 tháng sau khi tiêm mũi thứ 3.

Nghiên cứu ở Anh phát hiện ra rằng mũi vắc xin tăng cường của Pfizer và Moderna giúp chống nhiễm Omicron có triệu chứng trong khoảng 10 tuần.

Hôm 23.12, Bộ trưởng Y tế Đức - Karl Lauterbach cho biết rằng ông dự kiến ​​người Đức sẽ được tiêm một liều vắc xin tăng cường khác (mũi thứ 4) trong năm 2022 nhắm vào Omicron, tùy thuộc vào thời gian bảo vệ mũi tiêm thứ 3 kéo dài bao lâu.

Trước đó, ông Karl Lauterbach nói Omicron sẽ trở thành chủng vi rút thống trị Đức trong vòng 3 tuần tới và nước này đã đặt hàng 80 triệu liều vắc xin BioNTech đặc trị Omicron để giao vào tháng 4 hoặc tháng 5.

Ông nói: “Một chiến dịch tiêm vắc xin tăng cường là nền tảng quan trọng nhất của chúng tôi trong cuộc chiến chống lại Omicron. Mức độ bảo vệ khỏi các triệu chứng nghiêm trọng của COVID-19 sau khi tiêm nhắc lại là rất cao. Tôi ước tính nó tốt hơn 90%".

Ở Mỹ, một chuyên gia sức khỏe cộng đồng hàng đầu không nghĩ rằng trường hợp tiêm mũi vắc xin COVID-19 thứ 4 có thể cần phải được thực hiện ngay bây giờ.

Tiến sĩ Ashish Jha, Hiệu trưởng Trường Y tế Công cộng Đại học Brown, nói với Fox News Sunday: “Nếu chúng ta cần, tôi nghĩ hệ thống y tế của chúng ta đã chuẩn bị sẵn sàng. Nhưng chúng ta hãy thực sự nói về việc liệu chúng ta có cần nó không. Tại thời điểm này, dựa trên dữ liệu tôi đã thấy, tôi khá nghi ngờ rằng chúng ta sẽ cần đến lần tiêm vắc xin thứ 4.

Một phần của câu hỏi là chúng ta phải tự hỏi rằng chúng ta đang cố gắng làm gì? Chúng ta có đang cố gắng ngăn chặn mọi sự lây nhiễm không? Có lẽ đó là mục tiêu của chúng ta. Nếu đó là mục tiêu của chúng ta thì có, có lẽ chúng ta cần đến lần tiêm vắc xin thứ 4. Hay chúng ta chỉ đang cố gắng ngăn ngừa bệnh hiểm nghèo và cái chết? Tất nhiên, tôi nghĩ đó phải là mục tiêu chính của chúng tôi. Vì vậy, tôi không tin vào lúc này rằng chúng ta cần lần tiêm vắc xin thứ 4… Chúng ta hãy lấy thêm nhiều dữ liệu trước khi thực sự bắt đầu suy nghĩ nghiêm túc về nó”.

Chúng ta có thể cần vắc xin đặc trị Omicron và các biến thể mới để không phải tiêm 2-3 mũi mỗi năm. Xem chi tiết tại đây.

Sơn Vân