Giải phóng hàng ùn tắc tại các cửa khẩu trước Tết Nguyên đán

Chiều 8.1, Phó thủ tướng Lê Văn Thành chủ trì cuộc họp trực tuyến về tình hình xử lý hàng hóa ùn tắc tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc. Đây là cuộc họp thứ 2 trong vòng 2 tuần qua về vấn đề này.

Giảm gần 2.500 xe chờ thông quan tại các cửa khẩu

Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh cho biết, tính đến sáng 7.1.2022, tổng lượng xe còn tồn tại các cửa khẩu là 3.609 xe, giảm khoảng 2.500 xe. Trong đó tại tỉnh Lạng Sơn còn tồn 2.015 xe (giảm 2.189 xe), tại tỉnh Quảng Ninh còn tồn 1.260 xe (giảm 295 xe).

Số lượng xe giảm phần lớn là chuyển tiêu thụ nội địa nhưng cũng có một phần chuyển sang xuất khẩu chính ngạch qua cửa khẩu Hữu Nghị, một phần chuyển qua xuất khẩu theo đường biển.

Theo ông Khánh, các bộ, ngành, địa phương đã có thông báo gửi các tỉnh, thành, khuyến cáo doanh nghiệp không đưa hàng lên cửa khẩu, nhưng mỗi ngày vẫn có chục xe nông sản, chủ yếu là dưa hấu được chở lên cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn), trong khi cửa khẩu này đã tạm dừng thông quan nhiều ngày nay.

“Hoạt động xuất nhập khẩu, thông quan hàng hóa qua các cửa khẩu biên giới phía Bắc đã có những chuyển biến bước đầu. Tuy nhiên, rủi ro vẫn còn, khó khăn vẫn có thể phát sinh trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến khó lường”, ông Khánh nhận định.

Còn theo lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn, tỉnh đã có văn bản đề nghị UBND các tỉnh, thành phố phối hợp kiểm soát nông sản xuất khẩu qua địa bàn tỉnh; khuyến cáo các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp, các cá nhân, đơn vị liên quan tạm dừng đưa hàng hóa lưu tại các cửa khẩu, đồng thời có phương án hỗ trợ tiêu thụ nội địa, chế biến sau thu hoạch.

Tính đến sáng 8.1, tổng lượng xuất nhập khẩu qua cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn là 1.921 xe, trong đó có 919 xe chở hoa quả. “Với năng lực thông quan hiện nay từ 80 - 100 xe/ngày thì dự kiến từ nay đến khi nghỉ Tết Nguyên đán, số lượng xe đang tồn tại Cửa khẩu Chi Ma sẽ được giải quyết”, lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn khẳng định.

Nỗ lực để xuất khẩu chính ngạch

Trước báo cáo của Bộ Công Thương, Phó thủ tướng đặt vấn đề về việc mở thêm các kênh tiêu thụ nông sản bị ùn tắc như đưa vào hệ thống phân phối của các trung tâm, đô thị lớn, đưa vào các nhà máy chế biến, xuất khẩu bằng đường sắt, đường thủy…

Về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam báo cáo, Bộ vừa tổ chức một hội nghị trực tuyến về tiêu thụ nông sản. Tại đó, nhiều doanh nghiệp, nhà máy chế biến lên tiếng sẵn sàng thu mua nông sản ùn tắc tại biên giới. Thời gian qua, nhiều xe container đã quay lại, đưa hàng vào các nhà máy.

“Phía Mỹ vừa có thông báo trong 60 ngày tới sẽ chính thức cho xuất khẩu quả bưởi vào Mỹ. Sau quả bưởi, các cơ quan chức năng của Mỹ sẽ tiếp tục xem xét nhập khẩu quả dứa”, Thứ trưởng Trần Thanh Nam báo cáo thêm.

Dự kiến vào ngày 12.1, Bộ NN&PTNT sẽ tổ chức cuộc làm việc với các hiệp hội, doanh nghiệp chủ lực để xuất khẩu thanh long sang Trung Quốc bằng đường biển. Hiện nhiều doanh nghiệp tại Bình Thuận, Long An và Tiền Giang đã đồng ý xuất khẩu qua đường biển.

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông khẳng định, hoàn toàn có thể xuất khẩu qua đường sắt, đường biển sang Trung Quốc, riêng đường sắt, có thể chuyên chở 80 container hàng hóa mỗi ngày vào thị trường này. Tuy nhiên, phải là xuất chính ngạch, có hồ sơ đầy đủ.

Theo ông Lê Quang Trung, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Hàng hải Việt Nam, việc chuyển đổi từ đường bộ, sang đường thủy, đường sắt hay không phụ thuộc vào tiêu chuẩn, nguồn gốc truy xuất, thủ tục giấy tờ. 

Ông này khẳng định, nếu doanh nghiệp xuất hàng có thể đáp ứng thủ tục, Tổng công ty Hàng hải và các doanh nghiệp logistics sẵn sàng điều chuyển tàu đi chuyến quốc tế đưa về Quảng Ninh, Hải Phòng để chuyển hàng nông sản sang Trung Quốc. Các doanh nghiệp vận tải biển cũng sẵn sàng giảm giá cước, logistics, hỗ trợ chuyển phương thức vận tải, bao gói, container...

Phải làm bài bản, có giải pháp căn cơ

Phó thủ tướng cho rằng, thời gian qua, các bộ ngành, địa phương, nhất là các tỉnh có cửa khẩu đường bộ với Trung Quốc, đã có nhiều cố gắng trong xử lý tình trạng ùn tắc hàng hóa. Số lượng xe về cửa khẩu đã giảm bớt, nhiều xe đã quay lại tiêu thụ trong nội địa. Hiện một số cửa khẩu đã mở trở lại, thời gian thông quan đã tăng.

Tuy nhiên, lượng xe thông qua mới đạt 100 xe/ngày (10 ngày trước là 80 xe/ngày). Số lượng xe ùn tắc tại các cửa khẩu còn lớn. Đặc biệt, hiện vẫn còn tình trạng xe ở các địa phương di chuyển về các cửa khẩu biên giới.

Trước tình hình đó, Phó thủ tướng nêu rõ, cần tập trung cao để hỗ trợ cho bà con nông dân, hỗ trợ doanh nghiệp thông qua các cơ chế, cách thức điều hành, để làm sao không còn tồn đọng xe, hạn chế tối đa thiệt hại.

Phó thủ tướng đề nghị Bộ NN&PTNT làm việc, phối hợp chặt chẽ với các địa phương, hiệp hội, doanh nghiệp để đẩy mạnh chế biến nông sản. Bộ Công Thương tích cực triển khai các giải pháp mở rộng thị trường, đẩy mạnh phân phối và tiêu thụ trong nước, đặc biệt là qua hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại, chợ truyền thống.

Các bộ, ngành, trong đó có ngành đường sắt, hàng hải nghiên cứu, có các giải pháp phục vụ việc đẩy mạnh xuất khẩu chính ngạch, hạn chế xuất khẩu tiểu ngạch. 

Về các giải pháp lâu dài, Phó thủ tướng yêu cầu Bộ NN&PTNT, Bộ Công Thương xây dựng chương trình, kế hoạch tổng thể từ khâu quy hoạch, kế hoạch sản xuất, tuân thủ tiêu chuẩn, quy chuẩn chất lượng, mẫu mã, truy xuất nguồn gốc; nâng cao năng lực, chất lượng dịch vụ logistics; xác định rõ các thị trường tiêu thụ để bảo đảm hàng hóa nông nghiệp đáp ứng đủ điều kiện, tiêu chuẩn xuất khẩu chính ngạch.

“Phải làm bài bản, căn cơ để chuyển từ xuất khẩu tiểu ngạch là chủ yếu sang xuất khẩu chính ngạch”, Phó thủ tướng nêu.

P.V