Nguy cơ chiến tranh dâng cao khi Nga nói Ukraine tập trung quân, chuẩn bị tấn công Donbass

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 24.1 cho biết: "Thực sự chính quyền Ukraine đang tập trung một lượng lớn binh sĩ và trang thiết bị ở ranh giới với các nước cộng hòa "tự tuyên bố độc lập". Bản chất của việc dồn quân này là để chuẩn bị cho các hoạt động tấn công và trên thực tế, có mối đe doạ như vậy ngay lúc này”.

Đồng thời, ông Peskov lưu ý: “Mối đe dọa về các cuộc khiêu khích từ Kiev ở Donbass hiện nay rất cao, thậm chí còn cao hơn trước đây”.

Người phát ngôn Điện Kremlin đổ lỗi cho phương Tây đã khuyến khích Kiev có những động thái leo thang. Theo ông Peskov, việc chuyển giao từng đơn vị vũ khí cho Ukraine đang “khơi cảm hứng” cho Kiev bắt đầu các chiến dịch quân sự ở Donbass.

Trả lời báo giới, ông Peskov nhấn mạnh Washington và NATO đang làm leo thang căng thẳng thông qua nhiễu loạn thông tin và các hành động cụ thể, cảnh báo nguy cơ xảy ra xung đột ở Ukraine là rất cao. Ông Peskov cho biết thêm Tổng thống Nga Vladimir Putin đang thực hiện "các biện pháp cần thiết" để bảo vệ đất nước.

Trong khi đó, ông Denis Pushilin, người đứng đầu Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) tự xưng ở miền Đông Ukraine, đã nhắc lại thông tin ông đưa ra trước đó rằng Kiev đang chuyển pháo và xe tăng đến giới tuyến liên lạc Donbass.

"Ukraine không chỉ tiếp tục nỗ lực làm mất ổn định tình hình ở Donbass bằng cách pháo kích vào các khu định cư, mà còn tiến hành các công tác chuẩn bị để giải quyết xung đột bằng vũ lực. Bộ chỉ huy Dân quân Nhân dân kêu gọi họ từ bỏ ý định của mình", một tuyên bố khẩn cấp được công bố trên kênh Telegram của Lực lượng dân quân tự vệ DPR tự xưng cho biết.

Phó giám đốc Lực lượng Dân quân của Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) tự xưng Eduard Basurin cho biết Bộ chỉ huy Ukraine đang điều các xe quét mìn tự hành UR-77 về đường ranh giới liên lạc, và các phương tiện quân sự đang được chuẩn bị sẵn sàng chiến đấu. Kỳ nghỉ của tất cả các thành viên của các tiểu đoàn, lữ đoàn đều bị đình chỉ, trong khi toàn bộ chỉ huy được lệnh ở lại các địa điểm triển khai tạm thời của đơn vị. Ngoài ra, giới chức Ukraine đã trực tiếp thị sát việc chuẩn bị vũ khí và phương tiện chiến đấu tại các tiểu đoàn xe tăng.

Tình báo DPR cũng thu thập được thông tin về việc Kiev thành lập các lữ đoàn thiết giáp nằm sâu hơn trong lãnh thổ Ukraine và điều động các đơn vị này tới Donbass. Ngoài ra, Ukraine cũng đang điều chuyển các lực lượng khỏi vị trí triển khai thường trực ở khu vực Odessa, được ngụy trang như tham gia "cuộc tập trận đặc biệt chiến thuật theo kế hoạch”.

Theo ông Basurin, tất cả những dữ kiện nói trên xác nhận rằng quân đội Ukraine đang chuẩn bị cho hành động gây hấn chống lại Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Lugansk tự xưng.

Mỹ đã hạ lệnh cho các nhân viên tại đại sứ quán ở Kiev đưa thân nhân rời khỏi Ukraine "do mối đe dọa trong diến tiến hành động quân sự của Nga", báo hiệu một bước ngoặt tiếp theo trong bế tắc đối với Ukraine.

Các quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh Đại sứ quán tại Kiev sẽ vẫn mở cửa, nhưng các thành viên gia đình của nhân viên phải rời khỏi đất nước, và các nhân viên không thiết yếu cũng có thể trở lại Mỹ bằng chi phí cá nhân.

Trong khi Mỹ tiếp tục cảnh báo rằng Nga có thể gửi lực lượng vào Ukraine bất cứ lúc nào, The New York Times đưa tin rằng Tổng thống Joe Biden đang xem xét triển khai quân đội tới Đông Âu và các nước Baltic. Căng thẳng diễn ra sau các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Nga vào tuần trước không mở ra triển vọng chấm dứt bế tắc.

The New York Times đưa tin Tổng thống Biden đang dự tính triển khai quân đội tới Đông Âu và Baltics, đồng thời cân nhắc gửi tàu chiến và máy bay cho các đồng minh NATO. Điều đó có thể liên quan đến việc gửi 1.000 đến 5.000 quân đến Đông Âu, và con số có thể tăng gấp 10 lần nếu cần.

Donbass có thể là ngòi nổ dẫn đến những hậu quả khôn lường. Hai tỉnh ly khai là Lugansk và Donetsk đã tuyên bố độc lập sau khi Nga sát nhập Crimea năm 2014. Tuy nhiên, chưa quốc gia nào trên thế giới công nhận họ.

Ukraine coi đây là 2 tỉnh nổi loạn nhưng chưa thể bình định và đổ lỗi cho Nga đã chống lưng 2 tỉnh ly khai. Trong khi đó, Nga bác bỏ các cáo buộc nhưng cảnh báo Ukraine không được động đến người nói tiếng Nga.  Tổng thống Nga Putin đã nhiều lần bày tỏ quan ngại về tình hình ở Ukraine, đặc biệt, là tình hình của người dân nói tiếng Nga và cuộc xung đột ở Donbass.

Do vậy, nếu hai bên có những hành động gây ra hiểu lầm thì sẽ dẫn đến những hậu quả đáng tiếc. Nếu Ukraine quyết tâm bình định 2 tỉnh ly khai nhưng người nói tiếng Nga 2 tỉnh này gặp vấn đề thì Điện Kremlin có thể phải làm gì đó để giải quyết khủng hoảng nhân đạo với người Nga ở Ukraine như họ đã từng áp dụng ở Crimea. Khi đó, phương Tây có thể coi rằng đó là một sự xâm lược vào một quốc gia có chủ quyền. Sự việc sau đó sẽ trở nên khó kiểm soát.

Trong khi đó, hãng tin Reuters dẫn nguồn tin thuộc phái đoàn Nga ngày 24.1 cho biết các cố vấn chính trị từ Nga, Ukraine, Pháp và Đức dự kiến sẽ nhóm họp tại Paris vào ngày 26.1 để tham gia vòng đàm phán theo định dạng Normandy nhằm tìm cách giải quyết xung đột ở khu vực miền Đông Ukraine.