Ngăn vi rút SARS-CoV-2 nhân lên trong ống nghiệm, hợp chất cần sa CBD có thể điều trị COVID-19?

Một số nghiên cứu trong phòng thí nghiệm gần đây về cannabidiol (CBD) đã cho thấy kết quả đầy hứa hẹn, thu hút sự chú ý của giới truyền thông. Tuy nhiên, nhiều phương pháp điều trị COVID-19 tiềm năng khác cho thấy nhiều hứa hẹn trong thử nghiệm ở ống nghiệm, từ hydroxychloroquine đến các loại thuốc khác nhau được dùng điều trị ung thư và các bệnh khác, cuối cùng không cho thấy lợi ích với bệnh nhân COVID-19.

CBD là một loại hợp chất tự nhiên được tìm thấy trong cây cần sa. Cây cần sa đôi khi được gọi là cây gai dầu tùy thuộc vào mức độ tetrahydrocannabinol (THC) của chúng, một loại cannabinoid khác. Tuy nhiên, điểm khác biệt là CBD không gây ra các hiệu ứng thần kinh như cần sa.

Marsha Rosner của Đại học Chicago (Mỹ) đã dẫn đầu một nhóm nghiên cứu phát hiện CBD có thể giúp kiềm chế SARS-CoV-2 trong các tế bào nhiễm vi rút trong các thử nghiệm ở phòng thí nghiệm. "Phát hiện của chúng tôi không nói rằng điều này sẽ hiệu quả với bệnh nhân COVID-19. Phát hiện của chúng tôi tạo ra một điều kiện mạnh mẽ cho một thử nghiệm lâm sàng", Marsha Rosner nói.

Sử dụng liều lượng nhỏ CBD tinh khiết cao xấp xỉ với những gì bệnh nhân nhận được trong một loại thuốc uống đã được phê duyệt cho bệnh động kinh nặng, Marsha Rosner và các đồng nghiệp phát hiện ra rằng CBD không ngăn cản vi rút SARS-CoV-2 lây nhiễm vào các tế bào trong ống nghiệm. Thay vào đó, CBD hoạt động ngay sau khi vi rút xâm nhập vào tế bào, ngăn nó tạo ra các bản sao thông qua tác động kích thích protein interferon.

Interferon là một nhóm các protein tự nhiên được sản xuất bởi các tế bào của hệ miễn dịch nhằm chống lại các tác nhân ngoại lai như vi rút, vi khuẩn, ký sinh trùng và tế bào ung thư.

Theo một báo cáo trên tạp chí Science Advances, họ đã tìm thấy những tác dụng tương tự ở những con chuột nhiễm SARS-CoV-2.

Khi xem xét một nhóm người lớn mắc chứng động kinh nặng, các nhà nghiên cứu nhận thấy những người đang dùng loại thuốc CBD đã được phê duyệt có tỷ lệ mắc COVID-19 thấp hơn. Thế nhưng, nhìn quay ngược lại về một số ít bệnh nhân không dẫn đến thông tin để kết luận. Marsha Rosner nói chỉ các thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên mới có thể làm được điều đó.

"Tôi biết thông điệp của tôi không phải là thứ mà mọi người muốn nghe", bà nói.

Theo nhóm Marsha Rosner, liều nhỏ tetrahydrocannabinol (THC), cannabidiolic acid (CBDA), cannabidivarin (CBDV), cannabichromene (CBC) và cannabigerol (CBG) đã không ngăn chặn vi rút ra khỏi tế bào hoặc ngăn vi rút nhân lên.

Marsha Rosner nói: “Không chỉ THC không hoạt động mà việc kết hợp nó với CBD đã ngăn cản CBD hoạt động”.

Gần đây, một nhóm nghiên cứu khác báo cáo trên Tạp chí Sản phẩm Tự nhiên rằng liều lượng cao CBG và CBDA ngăn vi rút SARS-CoV-2 xâm nhập vào tế bào.

Richard van Breemen từ Đại học State Oregon (Mỹ) nói với Reuters rằng liều lượng mà nhóm của ông thử nghiệm không gây hại cho tế bào. Nhóm của ông nói vẫn chưa rõ rằng liều cao tương tự có an toàn cho con người hay không.

Marsha Rosner nói: “Bạn muốn có liều hiệu quả thấp nhất có thể, vì thuốc được lọc qua gan có thể xảy ra các tác dụng phụ”.

CBD mà nhóm của Marsha Rosner đã thử nghiệm có độ tinh khiết hơn 98%, trong khi độ tinh khiết trong các sản phẩm thương mại thấp hơn nhiều. “Mọi người không nên chạy ra ngoài và mua CBD từ trạm y tế quen thuộc”, cô nói.

Các sản phẩm CBD đã trở nên phổ biến rộng rãi dưới nhiều hình thức và được chào hàng - thường không có bằng chứng từ các thử nghiệm lâm sàng - như phương pháp điều trị đau và các bệnh khác.

Các thử nghiệm CBD nhỏ ở người với COVID-19 đang được tiến hành.

Trong một nghiên cứu đã hoàn thành, các nhà khoa học ở Brazil đã chỉ định ngẫu nhiên 105 bệnh nhân mắc COVID-19 nhẹ hoặc trung bình để nhận CBD hoặc giả dược trong 14 ngày cùng với chế độ chăm sóc tiêu chuẩn. CBD không có tác dụng rõ ràng, theo một báo cáo tháng 10 trong Nghiên cứu Cần sa và Cannabinoid.

Trong nghiên cứu tại Trung tâm Y tế Sheba ở Israel, các nhà khoa học chỉ định ngẫu nhiên những bệnh nhân mắc COVID nhẹ nhận CBD hoặc giả dược.

Một thử nghiệm giai đoạn đầu tại Trung tâm Y tế Rabin, cũng ở Israel, nhằm mục đích kiểm tra tác dụng của CBD ở những bệnh nhân mắc COVID-19 nặng hoặc nghiêm trọng. Tuy nhiên, trưởng nhóm nghiên cứu, Tiến sĩ Moshe Yeshurun, ​​nói rằng việc thu nhận người tham gia rất khó khăn vì làn sóng dịch do Omicron gây ra hiện nay "chủ yếu gồm những bệnh nhân mắc COVID-19 nhẹ đến trung bình".

Nhóm của Marsha Rosner đang khám phá khả năng thử nghiệm lâm sàng có khả năng tập trung vào các ca mắc COVID-19 không có triệu chứng hoặc nhẹ. Trong khi đó, bà lo ngại rằng các phương tiện truyền thông đưa tin quá mức về tiềm năng củacannabinoid sẽ khiến mọi người tự điều trị bằng CBD, ngừng sử dụng khẩu trang và tránh tiêm vắc xin.

Bà nói: "Chúng tôi rất muốn có thể nói cụ thể rằng một liều cannabinoid nhất định là hữu ích, nhưng tại thời điểm này, các kháng thể do vắc xin và thuốc kháng thể có hiệu quả hơn nhiều trong việc ngăn chặn nhiễm SARS-CoV-2".

Sơn Vân