Chàng trai mắc COVID-19 cân nặng hơn 140 kg bị nguy kịch thoát chết ngoạn mục

Ngày 5.2, thông tin từ Bệnh viện Dã chiến 3 tầng số 16 (TP.HCM) cho hay sau 84 ngày “chiến đấu” với tình trạng nguy kịch vì viêm phổi COVID-19 trong tình trạng béo phì, suy đa cơ quan do bão cytokine, các bác sĩ ở đây đã cứu sống bệnh nhân thoát khỏi “lưỡi hái thần chết”.

Trước đó, ngày 10.11.2021, Bệnh viện Dã chiến 3 tầng số 16 tiếp nhận nam bệnh nhân V.Q.D. (sinh năm 1993) nhập viện vì viêm phổi COVID-19 trong bệnh cảnh suy hô hấp nặng. Bệnh nhân có bệnh nền đái tháo đường type 2 mới phát hiện, béo phì độ 3 (theo phân độ Tổ chức y tế thế giới) với cân nặng 140 kg và chỉ số khối cơ thể (BMI) đến 48 kg/m2.

Các bác sĩ đánh giá đây là một trường hợp bệnh nhân có nguy cơ diễn tiến nặng nhanh vì hiện tượng tăng viêm quá mức trong COVID-19 (bão cytokine), bệnh nhân được theo dõi hồi sức liên tục, hội chẩn hội đồng chuyên môn TP sử dụng kháng thể đơn dòng Tocilizumab ngay lập tức.

Tuy nhiên, theo TS.BS Nguyễn Hoàng Hải - Giám đốc Bệnh viện Dã chiến 3 tầng số 16, thời điểm 18 giờ sau nhập viện, bệnh nhân diễn tiến hội chứng nguy kịch hô hấp cấp, phải can thiệp đặt nội khí quản, thở máy xâm lấn. Tình trạng suy hô hấp bệnh nhân diễn tiến nhanh, trên một bệnh nhân béo phì nặng và tiên lượng can thiệp thủ thuật phức tạp, các chuyên gia hồi sức đã can thiệp thành công ECMO (oxy hoá máu màng ngoài cơ thể) trong hơn 3 giờ.

“Sau can thiệp, bệnh nhân tiếp tục diễn tiến suy đa cơ quan do bão cytokine, các chuyên gia hồi sức Bệnh viện Dã chiến 3 tầng số 16 tiến hành vừa lọc máu hấp phụ, vừa duy trì ECMO để đảm bảo chức năng các cơ quan sống còn.

Sau 1 tuần hồi sức tích cực với kỹ thuật cao, sinh hiệu bệnh nhân và chức năng các cơ quan bắt đầu hồi phục và ổn định dần. Tuy nhiên, tổn thương X-quang phổi do COVID-19 tiến triển nặng (đông đặc đến 80% thể tích phổi), bệnh nhân phải hoàn toàn phụ thuộc vào ECMO”, bác sĩ Hải chia sẻ.

ThS.BS Giang Minh Nhật - Trưởng khoa Hồi sức tích cực 1 (ICU 1) cho biết, suốt gần 3 tháng can thiệp ECMO, có những thời điểm tổn thương phổi diễn tiến nặng đến mức mặc dù được hỗ trợ ECMO hoàn toàn, oxy hoá máu bệnh nhân vẫn không đủ đảm bảo, thậm chí đe dọa tử vong.

Các buổi hội chẩn liên chuyên khoa Hồi sức tích cực – Dinh dưỡng lâm sàng – Dược lâm sàng – Hô hấp – Vật lý trị liệu được thực hiện hàng tuần với sự chỉ đạo sát sao của Ban Giám đốc Bệnh viện Dã chiến 3 tầng số 16 để đưa ra chiến lược điều trị và chăm sóc phù hợp ở từng thời điểm, đáp ứng với những diễn biến lâm sàng phức tạp của bệnh nhân. Tất cả thuốc men, trang thiết bị, vật tư y tế hiện đại nhất được bệnh viện huy động nhằm hỗ trợ hồi sức chuyên sâu tối ưu nhất. Xác định đây là một trường hợp bệnh rất nặng, nguy cơ tử vong cao, các bác sĩ và điều dưỡng khoa ICU 1 đều đồng lòng, quyết tâm cứu bằng được tính mạng bệnh nhân, mặc dù hy vọng khá mong manh.

“Bằng sức trẻ và nghị lực phi thường, cùng với nỗ lực không mệt mỏi của tất cả y bác sĩ, kỳ tích đã xảy ra. Trải qua gần 3 tháng thở máy xâm lấn và can thiệp ECMO phức tạp với nhiều biến chứng liên quan béo phì và viêm phổi COVID-19 nặng, chức năng phổi bệnh nhân bắt đầu hồi phục, bệnh nhân được cai máy thở thành công vào ngày 23.1.2022”, bác sĩ Nhật cho biết thêm.

Mặc dù không còn thở máy xâm lấn, chàng trai 28 tuổi vẫn phải được hỗ trợ hô hấp bằng oxy lưu lượng cao (HFNC) vì tổn thương phổi bệnh nhân vẫn còn chiếm 50% toàn bộ thể tích phổi. Lúc này, các chuyên gia vật lý trị liệu và dinh dưỡng lâm sàng bắt đầu đưa ra chiến lược phục hồi chức năng hô hấp - vận động và dinh dưỡng tăng cường, với mục tiêu đưa bệnh nhân tái hòa nhập cuộc sống bình thường càng nhanh càng tốt.

Chàng trai 28 tuổi nhẹ nhàng tâm sự nhân dịp đầu năm mới: “Em biết tình trạng hiện tại của em đã là một kì tích, em cảm ơn tất cả các anh chị đã chăm sóc em trong thời gian qua rất nhiều”.

Theo bác sĩ Nhật, đây là một trong những trường hợp bệnh nhân viêm phổi COVID-19 có cân nặng hiếm gặp (140 kg) tại Việt Nam, với thời gian duy trì ECMO dài nhất tính đến 84 ngày. Quyết tâm và nỗ lực của toàn bộ y bác sĩ Bệnh viện Dã chiến 3 tầng số 16 đã được đền bù xứng đáng bởi sự phục hồi ngoạn mục của bệnh nhân. 

Bác sĩ Nguyễn Hoàng Hải cho rằng ECMO là niềm hy vọng cuối cùng của bệnh nhân viêm phổi COVID-19 nguy kịch khi thở máy xâm lấn không thành công. Mặc dù vậy, theo y văn thế giới, béo phì bệnh lý (béo phì nặng với BMI > 40 kg/m2) được xem là yếu tố tiên lượng xấu khi can thiệp ECMO vì nguy cơ xuất hiện các biến chứng và tỉ lệ tử vong cao (một số nghiên cứu ngoài nước cho thấy tỉ lệ tử vong có thể lên đến 80%-90%). Vì thế, Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị COVID-19 của Bộ Y tế Việt Nam đánh giá béo phì nặng (BMI >40 kg/m2) là một chống chỉ định tương đối, đòi hỏi bác sĩ phải cân nhắc cẩn thận trước khi can thiệp và phải có chiến lược theo dõi thích hợp tại trung hồi sức chuyên sâu. Quá trình chăm sóc điều dưỡng bệnh nhân ECMO có béo phì nặng rất khó khăn, đặc biệt khi xoay trở tư thế bệnh nhân, phòng ngừa loét tì đè, phòng ngừa nhiễm trùng bệnh viện, cũng như phải có chế độ dinh dưỡng vừa phù hợp nhu cầu chuyển hoá cơ bản, vừa đáp ứng tình trạng viêm, nhiễm trùng nặng.

Hồ Quang