Novavax gặp rắc rối vì trễ hẹn giao vắc xin COVID-19 protein cho COVAX, EU, Philippines, Indonesia

Novavax cho biết đã hoàn thành việc giao khoảng 10 triệu liều vắc xin đến Indonesia và các chuyến hàng gồm vài triệu liều tới Úc, New Zealand hôm 7.2.

Công ty từ chối bình luận về số lượng vắc xin chính xác mà họ đã giao, nhưng cho biết đang thực hiện nhanh nhất có thể để vận chuyển nguồn cung theo hợp đồng cho quý 1/2022.

Người phát ngôn Novavax - Amy Speak nói một số lô vắc xin đã được giữ lại bởi các quy trình quản lý và đang chờ trong kho phân phối để chuyển đến các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe.

Có trụ sở tại thành phố Gaithersburg (bang Maryland, Mỹ), Novavax có tham vọng cung cấp vắc xin COVID-19 cho toàn thế giới và từng hứa hẹn làm điều này từ giữa năm 2021.

Khi công ty nhỏ bé này không đạt mục tiêu năm 2021, các nước đã quay sang mua vắc xin COVID-19 của Pfizer-BioNTech, Moderna, AstraZeneca và các hãng Trung Quốc.

Các lô vắc xin Novavax đến Liên minh châu Âu (EU), Indonesia và Philippines bị trì hoãn do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cấp phép sử dụng muộn, việc hạn chế xuất khẩu ra nước ngoài của đối tác sản xuất là Viện Huyết thanh Ấn Độ và các cơ quan quản lý châu Âu mới phê duyệt vắc xin gần đây.

Việc chậm trễ giao vắc xin COVID-19 khiến ít nhất một quốc gia phải xem xét lại đơn hàng Novavax của mình.

Theo dữ liệu kinh doanh và phân tích từ công ty GlobalData, Novavax vẫn chưa giao vắc xin theo hợp đồng lớn nhất 1,1 tỉ liều cho COVAX, chương trình phân phối vắc xin toàn cầu đến các quốc gia nghèo hơn, mà nếu diễn ra sẽ đưa công ty Mỹ trở thành nhà cung cấp lớn thứ ba.

Novavax không cung cấp lịch trình nhưng nói với Reuters rằng dự kiến ​​sẽ cung cấp khoảng 80 triệu liều trong quý 1/2022 cho COVAX, ít hơn 10% dự kiến.

Người phát ngôn của GAVI (Liên minh toàn cầu về vắc xin và tiêm chủng), tổ chức đồng điều hành COVAX với WHO, mong đợi Novavax sẽ sớm giao vắc xin.

Mayank Mamtani, nhà phân tích chăm sóc sức khỏe tại B. Riley Securities, bình luận: “Thật đáng lo ngại khi Novavax nói rằng họ đã sẵn sàng vận chuyển hàng triệu liều vắc xin nhưng những con số bạn đang nghe lại khác”.

Novavax dự kiến ​​sẽ kiếm được khoảng 5 tỉ USD vào năm 2022 từ việc bán vắc xin COVID-19, theo dữ liệu của Refinitiv.

Vắc xin hai liều công nghệ protein tái tổ hợp của Novavax đã được WHO, các cơ quan quản lý EU cũng như Ấn Độ, Indonesia, Philippines cấp phép sử dụng khẩn cấp.

Dữ liệu thử nghiệm cho thấy vắc xin này có hiệu quả hơn 90% trong việc ngăn ngừa bệnh nặng và tử vong do COVID-19.

Stephen Morrison, Giám đốc chính sách y tế toàn cầu tại Nhóm nghiên cứu Washington D.C thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, nói các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình sẽ cảm thấy khó khăn nhất nếu Novavax giao thiếu các lô vắc xin đã lên kế hoạch. "Sẽ gây khó chịu cho COVAX và các đối tác song phương của nó", ông nhấn mạnh.

Novavax bắt đầu cung cấp các liều vắc xin COVID-19, do Viện Huyết thanh Ấn Độ sản xuất, cho Indonesia vào cuối năm ngoái.

Dù Ấn Độ cho biết Viện Huyết thanh đã vận chuyển khoảng 10 triệu vắc xin COVID-19 đến Indonesia trong tháng 11 và tháng 12.2021, một quan chức Indonesia giấu tên tiết lộ nước này chỉ nhận được khoảng 200.000 liều. Trong khi Novavax tiết lộ chính phủ Ấn Độ đã chuẩn bị 20 triệu liều vắc xin để chuyển đến Indonesia.

Một quan chức Philippines tiết lộ nước này chưa nhận được bất kỳ liều nào trong số 30 triệu liều vắc xin Novavax mà họ đã đặt hàng.

Philippines đang đàm phán lại hợp đồng và xem xét giảm đơn đặt hàng từ Novavax, một phần vì có 96 triệu liều vắc xin COVID-19 trong kho dự trữ quốc gia, theo Bộ trưởng phụ trách việc tiêm chủng Carlito Galvez, người đứng đầu mua sắm vắc xin COVID-19 cho Philippines. Quốc gia Đông Nam Á này đã phê duyệt 9 loại vắc xin COVID-19.

Novavax không bình luận về việc giao vắc xin cho Philippines hay hợp đồng mới nhưng nói đang làm việc với các chính phủ để đáp ứng các yêu cầu theo quy định về việc phân phối liều lượng.

Novavax nói sẽ phân phối vắc xin COVID-19 cho thị trường châu Âu vào tháng 1.2022 nhưng điều đó đã bị trì hoãn. Các lô hàng ban đầu từ Viện Huyết thanh Ấn Độ được chuyển đến cơ sở phân phối của nó ở Hà Lan và đang chờ thông quan theo quy định cuối cùng để xuất xưởng.

Ít nhất hai quốc gia EU đã lùi thời gian dự kiến sử dụng vắc xin Novavax, một người quen thuộc với vấn đề này cho biết.

Theo một người quen thuộc với các cuộc thảo luận giữa Novavax và các quan chức EU, công ty Mỹ đã gặp khó khăn vì vẫn chưa cung cấp đầy đủ thông tin về các lô vắc xin được sản xuất tại Ấn Độ. Theo thỏa thuận của EU, nguồn cung vắc xin Novavax ban đầu cho khối này sẽ đến từ Ấn Độ.

RIVM, Cơ quan y tế Hà Lan được giao nhiệm vụ xử lý các lô vắc xin Novavax, hé lộ vắc xin Novavax sẽ có sẵn từ đầu tháng 3.2022.

Người phát ngôn của Novavax nói: “Chúng tôi dự kiến sẽ giao hàng ngay sau khi quá trình thử nghiệm và phát hành hoàn tất. Chúng tôi đang nỗ lực để điều đó xảy ra càng nhanh càng tốt”.

Anh đã phê duyệt vắc xin của Novavax vào ngày 3.2, nhưng công ty Mỹ chưa cho biết khi nào sẽ bắt đầu phân phối vắc xin ở đó.

Novavax đã nộp đơn xin cấp phép vắc xin tại Mỹ cuối tháng 1.2022, gần một năm sau khi họ dự định làm điều này.

Peter Shapiro, nhà phân tích ngành dược phẩm tại GlobalData, nhận xét: “Câu hỏi đặt ra là liệu các vấn đề sản xuất và hậu cần này có trở nên tốt hơn theo thời gian hay không”.

Sơn Vân