Trung Quốc đang xem Mỹ làm gì với Nga trong vấn đề Ukraine để có đối sách với Đài Loan

Hai bờ đều ngóng về Ukraine

Vì lẽ đó, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken quyết định tiếp tục với kế hoạch thăm Úc trong tuần này bất chấp căng thẳng Nga-Ukraine gia tăng. Chuyến thăm nhấn mạnh rằng những nỗ lực của chính quyền Mỹ trong việc định hướng lại các chính sách đối với châu Á sẽ không bị cản trở ngay cả khi viễn cảnh chiến tranh ở châu Âu.

Theo các quan chức, lợi ích an ninh lâu dài hơn của Mỹ ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương cũng gắn liền với mức độ hiệu quả của Mỹ khi ứng phó với các cuộc khủng hoảng ở những nơi khác.

Tại một cuộc họp báo sau khi gặp những người đồng cấp từ Úc, Ấn Độ và Nhật Bản ở Melbourne, Ngoại trưởng Mỹ phát biểu: “Những người khác đang theo dõi, những người khác đang tìm kiếm tất cả chúng tôi để xem chúng tôi phản ứng như thế nào”.

“Những người khác” không chỉ ám chỉ nhà cầm quyền Trung Quốc mà còn cả phía bên kia eo biển. Nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn đã ra lệnh cho nội các của bà giám sát tình hình ở Ukraine và tác động tiềm tàng của nó đối với an ninh của hòn đảo.

Và sau những hành động thắt chặt kiểm soát của Bắc Kinh đối với Hồng Kông trong hai năm qua, Đài Loan đã chứng kiến ​​sự gia tăng các chuyến bay quân sự của Trung Quốc xâm nhập vào vùng nhận dạng phòng không của hòn đảo này. Nhiều người ở Washington hiện đang coi hòn đảo này là mục tiêu tiếp theo của Bắc Kinh trong những năm tới. Năm 2021, Chủ tịch Tập Cận Bình cũng từng vài lần đề cập đến việc cần phải thống nhất Đài Loan.

Những nỗ lực hình thành mặt trận liên minh của Mỹ

Các quan chức Mỹ cho biết họ tin rằng chính phủ của ông Tập đang nghiên cứu sự gắn kết của liên minh NATO khi họ tìm cách đẩy lùi việc Tổng thống Nga Vladimir Putin tập trung quân gần biên giới Ukraine. Mặc dù Putin nói rằng ông không có ý định xâm lược Ukraine, nhưng bế tắc hiện giờ đã nổi lên như một cuộc khủng hoảng lớn nhất mà Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương phải đối mặt kể từ cuộc xung đột Balkan vào những năm 1990.

Đã có một số rạn nứt trong sự thống nhất giữa Mỹ và châu Âu, phần lớn là về phạm vi của các biện pháp trừng phạt sẽ được áp dụng đối với Nga nếu nước này động binh với Ukraine. Nhưng nhìn chung, liên minh xuyên Đại Tây Dương đã tập hợp lại để thể hiện một mặt trận thống nhất.

Bên cạnh đó, Bắc Kinh đặc biệt quan tâm đến những nỗ lực của Mỹ nhằm thúc đẩy Khối bộ tứ gồm Mỹ, Ấn Độ, Nhật Bản và Úc cũng như việc thành lập AUKUS, một liên minh với Mỹ, Anh và Úc. Lúc này, Mỹ muốn Bắc Kinh và các đối thủ khác ngộ nhận cuộc rút lui hỗn loạn của năm ngoái khỏi Afghanistan là cách Mỹ sẽ phản ứng khi đối mặt với một cuộc khủng hoảng trong tương lai.

Ngoài việc đạt được thỏa thuận vào năm ngoái với Anh để bán công nghệ tàu ngầm hạt nhân tiên tiến hơn cho Úc, thì hôm 10.2, Mỹ đã công bố phê duyệt bán 36 máy bay chiến đấu F-15 mới cho Indonesia, củng cố mối quan hệ với một đối tác quan trọng trong khu vực. Chính quyền Mỹ cũng công bố chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương vào 11.2 và Biden dự kiến ​​sẽ tiếp đón các nhà lãnh đạo từ các quốc gia Đông Nam Á tại Washington trong vài tuần tới.

Mối quan hệ ngày càng chặt chẽ hơn giữa ông Tập và ông Putin cũng đang làm dấy lên những lo ngại trong Nhà Trắng. CIA đang xem xét chặt chẽ tuyên bố chung hơn 5.000 từ mà hai nhà lãnh đạo Trung - Nga đưa ra tuần trước sau cuộc gặp bên lề Thế vận hội mùa đông.

Theo người Mỹ, mặc dù Moscow và Bắc Kinh từ lâu đã có những lợi ích chồng chéo, nhưng đó thường là một mối quan hệ thực dụng hơn là một mối quan hệ đối tác thực sự. Tuy nhiên, tuyên bố Trung - Nga ca ngợi một liên minh “không có vùng cấm” giữa 2 quốc gia, dường như thể hiện cho lời kêu gọi mỗi quốc gia thiết lập phạm vi ảnh hưởng trong khu vực của họ.

Mỹ không muốn mắc lại sai lầm trong xoay trục

Tuy nhiên, việc đảm bảo rằng chính sách của Mỹ không bị lung lay sẽ không phải là nhiệm vụ dễ dàng. Ngay cả khi Blinken thực hiện hành trình bốn chặng xuyên Thái Bình Dương trong tuần này, ông vẫn liên tục nhận được các cuộc gọi từ những người đồng cấp nước ngoài và các quan chức an ninh quốc gia ở Washington về tình hình ở Ukraine.

Trên chuyến bay tuần này giữa American Samoa và Melbourne, ông Blinken nói với các phóng viên: “Rõ ràng có rất nhiều sự tập trung vào những gì đang xảy ra ở châu Âu, đặc biệt là việc Nga đang tiếp tục bài binh gần Ukraine. Điều đó vẫn quan trọng hàng đầu trong những gì chúng tôi đang làm và thực sự là những gì tôi tiếp tục làm ngay cả khi chúng tôi đang hướng tới Úc”.

Dù vậy, từ tổng thống Mỹ cho tới các quan chức, tất cả nhận thức sâu sắc rằng các sự kiện ở Trung Đông và các nơi khác thường làm chệch hướng nỗ lực của Washington nhằm tập trung nhiều hơn sự chú ý vào châu Á và họ quyết tâm không để điều đó xảy ra lần nữa.

Anh Tú