Mũi vắc xin thứ 3 giúp tế bào T nhận diện Omicron tốt hơn 20 lần, bebtelovimab chống được BA.2

Thuốc kháng thể đơn dòng mới có hiệu quả với biến thể Omicron “tàng hình”

Tính đến trước ngày 11.2, chỉ có một loại thuốc kháng thể đơn dòng có hiệu quả chống lại biến thể Omicron (BA.1) là sotrovimab từ công ty công nghệ sinh học Vir Biotechnology (Mỹ) và hãng dược GlaxoSmithKline (Anh).

Theo các nhà nghiên cứu, dữ liệu được đăng hôm 9.12 trên trang bioRxiv trước khi đánh giá ngang hàng cho thấy BA.2 (còn gọi là biến thể Omicron "tàng hình") thể hiện khả năng kháng thuốc rõ rệt với sotrovimab trong các thí nghiệm ở phòng thí nghiệm.

Hôm 10.12, GlaxoSmithKline đã thông báo sotrovimab vẫn giữ được hoạt tính trung hòa BA.2 trong ống nghiệm mà không công bố bất kỳ dữ liệu nào. Theo David Ho của Đại học Columbia (Mỹ), tác giả cấp cao của báo cáo trên bioRxiv, nghiên cứu của ông cũng cho thấy sotrovimab vẫn có khả năng chống lại BA.2, phù hợp với tuyên bố từ GlaxoSmithKline, nhưng hoạt tính của nó đã giảm đáng kể. Trong các thử nghiệm lặp lại, sự sụt giảm thậm chí còn rõ rệt hơn, ông nói về thử nghiệm được thực hiện sau khi đăng báo cáo trên bioRxiv.

Theo nhóm nghiên cứu của David Ho, thuốc kháng thể đơn dòng bebtelovimab từ hãng dược Eli Lilly (Mỹ) có hiệu quả trong việc vô hiệu hóa tất cả biến thể phụ của Omicron.

Hôm 11.12, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) phê duyệt bebtelovimab cho những người từ 12 tuổi trở lên có nguy cơ bị COVID-19 nặng. FDA đã cấp phép sử dụng bebtelovimab trong trường hợp khẩn cấp cho những bệnh nhân mắc COVID-19 từ nhẹ đến trung bình, những người có nguy cơ cao tiến triển thành bệnh nặng, bao gồm cả nhập viện hoặc tử vong.

Bebtelovimab nên được sử dụng khi các lựa chọn điều trị COVID-19 thay thế được FDA phê duyệt hoặc cấp phép không thể tiếp cận hoặc không phù hợp về mặt lâm sàng, cơ quan này cho biết.

Eli Lilly nói bebtelovimab vẫn duy trì hoạt tính chống lại BA.1 cũng như BA.2, được cho là dễ lây truyền hơn. Hôm 10.12, Eli Lilly đã ký một thỏa thuận cung cấp cho chính phủ Mỹ 600.000 liều bebtelovimab và sẽ giao vào cuối tháng 3.2022.

Hai loại thuốc kháng thể từ AstraZeneca - cilgavimab và tixagevimab - vẫn có hiệu quả chống lại BA.2, nhưng chúng chỉ được chấp thuận để ngăn ngừa mắc COVID-19 trong một số trường hợp nhất định, không phải để điều trị bệnh.

Mũi vắc xin tăng cường làm tăng đáp ứng của tế bào T với Omicron lên 20 lần

Theo nghiên cứu mới đây, tế bào T, thành phần quan trọng của hệ thống miễn dịch của cơ thể, có thể không hoạt động tốt khi chống lại biến thể Omicron ở một số người.

Tế bào T học cách nhận biết vi rút SARS-CoV-2 trong quá trình lây nhiễm tự nhiên hoặc sau khi tiêm vắc xin. Khi vi rút vượt qua các kháng thể, các tế bào T khởi động cuộc tấn công để ngăn ngừa bệnh nặng.

Nghiên cứu 76 tình nguyện viên, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng hầu hết tế bào T của cá nhân tiếp tục bảo vệ chống lại Omicron ngay cả khi không có kháng thể, bất kể nguồn kháng thể đó là gì, kể cả từ mũi vắc xin tăng cường. Thế nhưng, khoảng 20% ​​số người đã giảm hơn 50% đáp ứng của tế bào T với Omicron so với các biến thể trước đó. Tiến sĩ Gaurav Gaiha thuộc Viện Ragon (Mỹ) cho biết phát hiện đáng ngạc nhiên này có thể là do sự khác biệt về gen.

Tế bào T nhận diện Omicron kém hơn là gì vẫn chưa rõ ràng, "nhưng có thể những người này sẽ bị giảm khả năng bảo vệ chống lại bệnh nặng", theo Gaurav Gaiha.

“Điều đó cũng có nghĩa là SARS-CoV-2 có thể tiến hóa để thoát khỏi cả tế bào T, vì vậy chúng ta phải tiếp tục nghiên cứu các loại vắc xin có thể kháng các biến thể trong tương lai và tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng ngừa hợp lý như đeo khẩu trang và xét nghiệm", Gaurav Gaiha nói thêm. Ông lưu ý rằng mũi vắc xin tăng cường làm tăng đáng kể đáp ứng của tế bào T với Omicron lên 20 lần.

Nhiều người cao tuổi gặp các vấn đề sức khỏe mới hoặc dai dẳng hậu COVID-19

Người lớn tuổi nhiễm SARS-CoV-2 trước khi có vắc xin có nguy cơ cao hơn mức trung bình cần được chăm sóc y tế cho vấn đề mới hoặc dai dẳng những tháng sau đó, theo báo cáo được công bố trên tờ The BMJ.

Các nhà khoa học đã nghiên cứu gần 133.000 người Mỹ từ 65 tuổi nhiễm SARS-CoV-2 vào năm 2020 và một số lượng tương đương những người không mắc COVID-19. Gần 1/3 bệnh nhân COVID-19 tìm kiếm sự chăm sóc y tế ít nhất ba tuần sau khi được chẩn đoán về một tình trạng mới hoặc dai dẳng, tỷ lệ cao hơn 11% so với những gì đã thấy trong nhóm so sánh.

Các bệnh nhân COVID-19 có nguy cơ cao hơn bị suy hô hấp (hơn 7,6 trường hợp trên 100 người), mệt mỏi (hơn 5,7 trên 100 người), huyết áp cao (hơn 4,4 trên 100 người) và các vấn đề về sức khỏe tâm thần (hơn 2,5 trên 100 người).

Khi so sánh bệnh nhân COVID-19 với những người trước đó đã nhiễm các loại vi rút đường hô hấp khác, chẳng hạn cúm, thì chỉ có các vấn đề mới về suy hô hấp, sa sút trí tuệ và mệt mỏi là phổ biến hơn sau COVID-19.

Các nhà nghiên cứu cho biết: “Dù bệnh nhân nhập viện đã có nguy cơ cao hơn với các vấn đề mới hoặc dai dẳng, số đông dân số chưa nhập viện vì COVID-19 vẫn có nguy cơ".

Sơn Vân