Chủng ‘tàng hình’ có thể gây bệnh nặng hơn Omicron, tủ khử nhiễm giúp tái sử dụng khẩu trang N95

Dự án tủ khử nhiễm giúp tái sử dụng 930.000 khẩu trang N95

Một nhóm các nhà vật lý, kỹ sư và bác sĩ quốc tế đã thiết kế một chiếc tủ giá rẻ, dễ xây dựng với bóng đèn tia cực tím UV-C cho phép các phòng khám y tế ở các nước có thu nhập thấp khử nhiễm và tái sử dụng hơn 900.000 khẩu trang N95.

Tia UV-C được sinh ra bởi ánh sáng trong bước sóng từ 100-280 nm.

Các thành viên của nhóm báo cáo thông tin này trên trang NEJM Catalyst, cho biết nguyên mẫu được chế tạo bằng cách sử dụng một tủ văn phòng lưu trữ bằng kim loại được lót bằng lá nhôm gia dụng, với bóng đèn UV-C ở mặt trước và mặt sau.

Tiến sĩ Nicole Starr, bác sĩ phẫu thuật tại Đại học California (thành phố San Francisco, Mỹ), người đã dẫn đầu nỗ lực này, cho biết: “Bạn chỉ cần đặt khẩu trang lên giá, đưa vào tủ, đóng cửa và bật thiết bị để áp dụng liều lượng UV-C phù hợp để bất hoạt vi rút SARS-CoV-2”. Quá trình này mất khoảng 10 phút.

Khi đã có một thiết kế khả thi, nhóm đã tuyển dụng các thành viên các chi hội sinh viên địa phương chuyên về quang học để chế tạo tủ, đôi khi làm việc với các đại sứ quán để sắp xếp các chuyến hàng gồm các thành phần cần thiết. Các nhóm kỹ sư ở 9 quốc gia và bệnh viện ở 12 nước đã làm việc trong dự án.

"Nhìn chung, 21 tủ đã được đưa vào sử dụng trong các bệnh viện và chúng tôi ước tính rằng 930.000 khẩu trang N95 đã được khử nhiễm để tái sử dụng từ tháng 7.2020 đến tháng 1.2022", Tiến sĩ Nicole Starr nói.

Theo báo cáo, giá thiết bị khử nhiễm đang được sử dụng tại các bệnh viện Mỹ có thể lên đến 80.000 USD/chiếc. Trong khi nhóm nghiên cứu ước tính rằng tủ của họ có thể được xây dựng với giá khoảng 500 đến 1.500 USD tùy thuộc vào địa điểm và có thể xử lý gần 5.000 khẩu trang mỗi ngày với công suất tối đa.

BA.2 có thể gây bệnh nặng hơn BA.1

Nghiên cứu mới cho thấy BA.2 (còn gọi là biến thể Omicron “tàng hình”) không chỉ lây lan nhanh BA.1 (chủng Omicron ban đầu) mà có thể gây ra bệnh nặng hơn.

Các thí nghiệm mới trong phòng thí nghiệm từ Nhật Bản cho thấy BA.2 sở hữu các đặc tính có khả năng gây bệnh nghiêm trọng như các biến thể SARS-CoV-2 trước Omicron, bao gồm cả Delta.

Giống như BA.1, BA.2 có khả năng thoát khỏi miễn dịch do vắc xin tạo ra. BA.2 cũng kháng một số phương pháp điều trị, bao gồm cả sotrovimab, kháng thể đơn dòng đang được sử dụng chống lại Omicron.

Các phát hiện đã được đăng dưới dạng nghiên cứu lưu trữ sơ bộ trên máy chủ bioRxiv, trước khi được đánh giá ngang hàng. Thông thường, trước khi được công bố trên tạp chí y khoa, một nghiên cứu sẽ được xem xét kỹ lưỡng bởi các chuyên gia độc lập.

Tiến sĩ Daniel Rhoads, Trưởng bộ phận vi sinh tại trung tâm y tế học thuật phi lợi nhuận Cleveland Clinic ở bang Ohio (Mỹ), cho biết: “Nó có thể là một loại vi rút tồi tệ hơn BA.1, có thể lây truyền tốt hơn và gây ra bệnh nặng hơn”. Daniel Rhoads đã xem xét nghiên cứu nhưng không tham gia vào nó.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) đang theo dõi chặt chẽ BA.2.

Hôm 18.2, Giám đốc CDC, Tiến sĩ Rochelle Walensky, nói: "Không có bằng chứng nào cho thấy dòng BA.2 nghiêm trọng hơn dòng BA.1. CDC tiếp tục theo dõi các biến thể đang lưu hành cả trong nước và quốc tế. Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi dữ liệu mới về mức độ nghiêm trọng của bệnh ở người và những phát hiện từ các bài báo như thế này được thực hiện trong các phòng thí nghiệm".

BA.2 rất đột biến so với chủng SARS-CoV-2 ban đầu xuất hiện ở thành phố Vũ Hán, Trung Quốc. BA.2 cũng có hàng tá biến đổi gen khác với BA.1, làm cho nó khác biệt, trong khi các biến thể Alpha, Beta, Gamma và Delta liên quan đến nhau.

Kei Sato, nhà khoa học tại Đại học Tokyo (Nhật Bản), người thực hiện nghiên cứu, lập luận rằng những phát hiện này chứng minh rằng BA.2 không nên được coi là một dòng phụ của Omicron và cần được giám sát chặt chẽ hơn.

“Như bạn có thể biết, BA.2 được gọi là Omicron ‘tàng hình’. Đó là vì nó không hiển thị trong các xét nghiệm PCR như S-gene target failure, theo cách mà Omicron thể hiện. Do đó, các phòng thí nghiệm phải thực hiện bước bổ sung và trình tự vi rút để tìm ra biến thể này. Thiết lập một phương pháp để phát hiện BA.2 cụ thể sẽ là điều đầu tiên mà nhiều quốc gia cần phải làm”, Kei Sato nhận định.

“Có vẻ như chúng ta đang xem xét một chữ cái Hy Lạp mới ở đây (cho BA.2 – PV)”, theo Deborah Fuller, nhà vi rút học tại Đại học Y khoa Washington (Mỹ), người đã xem xét nghiên cứu nhưng không tham gia.

Các kháng thể cải thiện trong nhiều tháng sau khi tiêm vắc xin mRNA

Theo một nghiên cứu mới, các kháng thể được tạo ra bởi vắc xin COVID-19 công nghệ mRNA sẽ cải thiện chất lượng trong ít nhất 6 tháng khi hệ thống miễn dịch tiếp tục "đào tạo" các tế bào B sản sinh chúng.

Sau khi tiêm vắc xin mRNA, một số tế bào B trở thành tế bào sản xuất kháng thể tồn tại trong thời gian ngắn, trong khi những tế bào khác tham gia các tâm phôi (germinal center) trong các hạch bạch huyết - về cơ bản là trại huấn luyện nơi chúng trưởng thành và hoàn thiện các kỹ năng của mình.

"Các tế bào tốt nghiệp thành công từ các tâm phôi có thể trở thành các tế bào sản xuất kháng thể tồn tại lâu dài sống trong tủy xương của chúng ta hoặc tế bào B sẵn sàng tham chiến nếu ai đó bị nhiễm vi rút SARS-CoV-2", Tiến sĩ Ali Ellebedy của Đại học Washington giải thích.

Các nghiên cứu trên động vật đã gợi ý rằng những đáp ứng tâm phôi chỉ kéo dài vài tuần. Thế nhưng, các phân tích về máu, mô hạch bạch huyết và tủy xương từ những người tình nguyện cho thấy các đáp ứng tâm phôi tạo ra bởi vắc xin Pfizer kéo dài ít nhất 6 tháng, với các kháng thể ngày càng trở nên tốt hơn trong việc nhận biết và tấn công protein gai của SARS-CoV-2 phiên bản gốc, nhóm của Ali Ellebedy đã báo cáo trên Tạp chí Nature.

Họ không kiểm tra khả năng các kháng thể trưởng thành vô hiệu hóa các biến thể SARS-CoV-2. Song về lý thuyết, Ali Ellebedy nói các kháng thể sẽ có khả năng nhận ra các phần gai của biến thể và chủng SARS-CoV-2 gốc tốt hơn. Cần nghiên cứu thêm để biết liệu phản ứng mạnh mẽ của tâm phôi này là duy nhất với vắc xin mRNA hay cũng được tạo ra bởi các loại vắc xin truyền thống hơn.

Các tế bào hồng cầu bị tổn thương bởi COVID-19 gây ra các vấn đề về mạch máu

Các tế bào hồng cầu bị suy giảm chức năng góp phần gây ra các tổn thương mạch máu thường gặp ở bệnh nhân COVID-19 nghiêm trọng. Nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cũng có thể đề xuất một cách để giải quyết vấn đề.

Nhiều bệnh nhân nhập viện vì COVID-19 được cho bị tổn thương tế bào nội mô lót các mạch máu, có thể dẫn đến đông máu, suy giảm chức năng và các biến chứng khác.

Những phát hiện mới từ máu của 17 bệnh nhân mắc COVID-19 vừa và 27 tình nguyện viên khỏe mạnh xác nhận "rối loạn chức năng nội mô sâu sắc và dai dẳng" là ảnh hưởng của vi rút SARS-CoV-2, các nhà nghiên cứu đã báo cáo trên Tạp chí JACC: Basic to Translational Science.

Tiến sĩ Ali Mahdi thuộc Bệnh viện Đại học Karolinska ở thủ đô Stockholm (Thụy Điển) cho biết, so với các tế bào hồng cầu ở người khỏe mạnh, những tế bào từ bệnh nhân COVID-19 giải phóng ít phân tử oxit nitric có lợi hơn và nhiều phân tử gây viêm bất lợi hơn.

Oxit nitric là một phân tử đóng vai trò trọng yếu trong cơ thể, có tác dụng làm giãn các mạch máu để thúc đẩy lưu thông máu, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe khác nhau, bao gồm giảm huyết áp, cải thiện hiệu suất tập thể dục, ngăn ngừa bệnh tim và tăng cường các chức năng não bộ.

Kết hợp với mức độ tăng cao của một loại enzym nhất định, các phân tử gây viêm sẽ làm tổn thương niêm mạc mạch máu. Kết quả là mạch máu không thể giãn ra đúng cách.

Ali Mahdi cho biết rối loạn chức năng nội mô được đảo ngược nhờ các loại thuốc khôi phục mức độ enzym bình thường và hạn chế sản sinh các phân tử có hại.

Liệu những phát hiện trong ống nghiệm có thể được nhân rộng ở người không vẫn chưa rõ ràng.

Thí nghiệm được thực hiện trên chủng SARS-CoV-2 ban đầu, vì vậy cũng không rõ liệu các tế bào hồng cầu có bị ảnh hưởng tương tự trong trường hợp nhiễm các biến thể không.

Sơn Vân