Nga đem sức nóng từ cuộc chiến Ukraine thổi vào thỏa thuận hạt nhân Iran

Các cường quốc phương Tây hôm 8.3 cảnh báo Nga chống một thỏa thuận gần như đã hoàn tất về việc đưa Mỹ và Iran trở lại tuân thủ thỏa thuận năm 2015. Nhà đàm phán hàng đầu của Iran đã trở lại Vienna vào 9.3 sau các cuộc tham vấn ở Tehran.

Đặc phái viên của Nga tại các cuộc đàm phán, Mikhail Ulyanov, bác bỏ bất kỳ dò hỏi nào về việc Moscow đang giữ một thỏa thuận và cho biết vẫn chưa có văn bản nào đã hoàn thành.

Theo một số nhà ngoại giao, 11 tháng đàm phán để khôi phục thỏa thuận, trong đó dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với Iran để đổi lấy việc hạn chế chương trình hạt nhân, đã đi đến giai đoạn cuối cùng.

Nhưng ngay khi các vấn đề cuối cùng đang được giải quyết, Nga lại đưa ra một trở ngại mới khi yêu cầu Mỹ đảm bảo bằng văn bản rằng các lệnh trừng phạt của phương Tây nhắm vào Moscow về cuộc chiến ở Ukraine sẽ không ảnh hưởng đến thương mại của nước này với Iran.

Ulyanov nói rằng những yêu cầu của Moscow đã không nhận được phản ứng tích cực. Đại diện của Nga nói: “Trước tình hình mới và làn sóng trừng phạt chống lại Nga, chúng tôi có quyền bảo vệ lợi ích của mình trong lĩnh vực hạt nhân và bối cảnh rộng lớn hơn".

Ông Ulyanov nói rằng Mỹ và Liên minh châu Âu phải nói rõ rằng các lệnh trừng phạt hiện tại và trong tương lai không thể ảnh hưởng đến việc thực hiện các dự án hạt nhân ở Iran cũng như các mối quan hệ thương mại và kinh tế của Iran.

Ulyanov đã gặp điều phối viên của các cuộc đàm phán, Enrique Mora của Liên minh Châu Âu, vào tối 8.3 và một lần nữa vào 9.3. Đại diện của Nga cho biết vẫn phải báo cáo lại với Moscow để đưa ra quyết định cuối cùng sau khi văn bản được hoàn thiện.

Ông Ulyanov nói: “Chưa có văn bản cuối cùng nên lập trường của chúng tôi có thể trì hoãn bất cứ điều gì nếu cuộc đàm phán cuối cùng chưa kết thúc”.

"Một số người tham gia tại thời điểm này chưa sẵn sàng để xác nhận rằng văn bản hoàn toàn có thể chấp nhận được đối với họ."

Hôm 8.3, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland cáo buộc Nga đang tìm cách thu thêm lợi ích từ việc tham gia vào nỗ lực khôi phục thỏa thuận hạt nhân, nhưng bà cho biết Washington sẽ không chơi trò "Hãy thỏa thuận".

Hai nhà ngoại giao phương Tây cho biết vẫn chưa rõ bản chất chính xác của các yêu cầu của Moscow, trong khi một nhà ngoại giao châu Âu cho biết Nga đang yêu cầu đảm bảo sâu rộng về thương mại giữa Moscow và Tehran, những yêu cầu được cho là không thể chấp nhận được.

Họ nói rằng các cuộc đàm phán bây giờ không có khả năng kết thúc trong tuần này. Các nhà đàm phán châu Âu từ Pháp, Anh và Đức đã tạm thời rời khỏi cuộc đàm phán vì họ tin rằng họ đã đi xa nhất có thể và giờ đây, Mỹ và Iran phải đồng ý về các vấn đề còn tồn tại.

Trưởng đoàn đàm phán của Iran, Ali Bagheri Kani, đã bất ngờ trở lại Tehran sau khi Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov vạch ra những yêu cầu mới của Moscow. Ngoại trưởng Iran vào thời điểm đó cho biết Tehran sẽ không để các lợi ích của mình bị tổn hại bởi "các yếu tố nước ngoài". Nhưng giờ thì Iran từ chối ngồi lại Áo.

A.T