Tổng thống Ukraine kêu gọi viện trợ chiến đấu cơ, Bộ Ngoại giao Mỹ và Lầu Năm Góc mâu thuẫn

Ngày 9.3, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã hội đàm với người đồng cấp Ba Lan nhằm chia sẻ các đánh giá của Mỹ về việc chuyển giao máy bay chiến đấu MiG-29 cho Ukraine. Người đứng đầu Lầu Năm Góc cho rằng đây là hành động có rủi ro cao và không thể mang lại thay đổi đáng kể.

Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Mỹ John Kirby  nhấn mạnh Mỹ đang theo đuổi các lựa chọn khác thay vì chuyển giao MiG-29 cho Ukraine, bao gồm cung cấp các nhu cầu quân sự quan trọng hơn cho nước này, như hệ thống phòng không và vũ khí chống tăng.

Động thái của Mỹ đưa ra trong lúc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy lại tha thiết kêu gọi viện trợ  để tránh một khủng hoảng nhân đạo dưới bom đạn từ Nga. Ông thúc giục các nước Phương Tây nếu không thiết lập vùng cấm bay để ngăn chặn máy bay Nga thì hãy trao cho đất nước ông máy bay để tự chiến đấu.

Trước đó, Bộ Ngoại giao Mỹ đã gây sức ép với Ba Lan với đề xuất gửi máy bay chiến đấu do Liên Xô sản xuất đến Ukraine.  

Ba Lan cho biết họ đang chuẩn bị bàn giao toàn bộ 28 chiếc MigG-29 cho Ukraine, nhưng bằng cách đưa chúng đến căn cứ của Mỹ ở Ramstein, Đức ngay lập tức và miễn phí.

Sở dĩ Ba Lan trao cho Mỹ mà không giao trực tiếp cho phi công Ukraine như Mỹ kêu gọi vì Warsaw không muốn dính trực tiếp vào việc cung cấp máy bay cho Ukraine để tránh mếch lòng Nga. Cuối tuần qua, phía Nga đã cảnh báo các nước xung quanh, kể cả thành viên NATO sẽ bị tính là bên tham chiến nếu giúp không quân Ukraine.

Ba Lan chuyển giao máy bay cho Mỹ thì không vi phạm quy tắc mà Nga đặt ra về việc cấm cung cấp máy bay cho Ukraine. Còn Mỹ có máy bay rồi mà chuyển cho Ukraine hay nước nào là chuyện của Mỹ, không liên quan đến Ba Lan và Nga có muốn trách thì cứ việc trách Mỹ.

Nhưng trái với ý định của Bộ Ngoại giao Mỹ, Lầu Năm Góc cho biết họ không thể giải quyết đề xuất này. Tình báo Mỹ cũng kết luận rằng đề xuất này không khả thi và có thể được coi là làm leo thang căng thẳng, kích động phản ứng đáng kể của Nga. 

Ông Kirby cho rằng mỗi quốc gia NATO đều có thể tự quyết định hỗ trợ gì cho Ukraine. Nhưng Ba Lan lại cho rằng việc chuyển giao máy bay chiến đấu cho Ukraine nên do toàn bộ các thành viên NATO nhất trí và quyết định.

Cuộc tranh luận giữa Mỹ và Ba Lan cho thấy Ukraine khó có cơ hội nhận được máy bay chiến đấu MiG. Cả Mỹ và Ba Lan đều không muốn đơn phương thực hiện hành động mà các chuyên gia nhận định có thể khiến Nga đáp trả.