Vắc xin mới nhắm 2 vị trí trên SARS-CoV-2, vi rút có thể đột biến sau điều trị bằng kháng thể
Thông tin Y học - Ngày đăng : 11:17, 12/03/2022
Một loại vắc xin thử nghiệm do công ty công nghệ sinh học GeoVax Labs (Mỹ) phát triển đã thành công trong việc thúc đẩy sự phát triển của các kháng thể nhắm vào hai vị trí khác nhau trên vi rút SARS-CoV-2 trong nghiên cứu nhỏ và đã được chuyển sang thử nghiệm lâm sàng giai đoạn giữa.
Giống như vắc xin COVID-19 hiện có, GEO-CM04S1 của GeoVax Labs tạo ra các đáp ứng miễn dịch nhắm vào protein gai trên bề mặt vi rút SARS-CoV-2. Ngoài ra, GEO-CM04S1 cũng nhắm mục tiêu protein nucleocapsid. Nucleocapsid từ SARS-CoV-2 là protein liên kết RNA đa hóa trị, rất quan trọng cho sự sao chép của vi rút.
Trong nghiên cứu được báo cáo trên Tạp chí The Lancet Microbe, 56 tình nguyện viên đã được tiêm GEO-CM04S1. Loại vắc xin này sử dụng phiên bản sửa đổi của một loại vi rút vô hại để cung cấp các chỉ dẫn cho hệ thống miễn dịch.
Theo nhóm nghiên cứu từ City of Hope National Medical Center (thành phố Duarte, bang California, Mỹ), về tổng thể 94% tình nguyện viên đã phát triển các kháng thể chống lại protein gai và nucleocapsid. Các thành phần khác của hệ thống miễn dịch cũng đáp ứng tốt, bao gồm cả các tế bào T bảo vệ chống lại mắc bệnh nặng.
Hai thử nghiệm giai đoạn giữa của vắc xin này đang được tiến hành. Một là thử nghiệm tính an toàn và hiệu quả của nó ở những bệnh nhân ung thư máu bị ức chế miễn dịch. Phương pháp còn lại đang thử nghiệm GEO-CM04S1 như mũi vắc xin tăng cường ở những người trưởng thành khỏe mạnh từng nhận vắc xin Moderna, Pfizer-BioNTech hoặc Johnson & Johnson. Các nhà khoa học cho biết các nghiên cứu sẽ xem xét mức độ kháng thể có thể vô hiệu hóa biến thể Omicron.
Trong thí nghiệm riêng biệt, các nhà nghiên cứu Trung Quốc đã thử nghiệm một loại thuốc kháng thể dạng hít cũng nhắm vào hai vị trí trên vi rút SARS-CoV-2. Ở những con chuột nhiễm SARS-CoV-2, việc điều trị có vẻ rất hiệu quả, họ báo cáo điều này trên Tạp chí Cell.
SARS-CoV-2 có thể kháng thuốc, đột biến sau khi điều trị bằng kháng thể đơn dòng
Các bệnh nhân COVID-19 nhận một trong số ít phương pháp điều trị bằng kháng thể đơn dòng chống biến thể Omicron phải được theo dõi cẩn thận vì sau khi truyền thuốc, vi rút có thể đột biến và trở nên kháng thuốc. Các nhà nghiên cứu cảnh báo điều này sau khi thấy những trường hợp như vậy với bệnh nhân nhiễm Delta.
Họ đã nghiên cứu 100 bệnh nhân nhiễm Delta được điều trị bằng một liều tiêm tĩnh mạch kháng thể đơn dòng sotrovimab từ hãng dược GlaxoSmithKline (Anh) và Vir Biotechnology (Mỹ).
8 trong số bệnh nhân tiếp tục phát tán vi rút lâu hơn dự kiến của bác sĩ và các xét nghiệm cho thấy 4 trong 8 người có các hạt vi rút đột biến được cho làm giảm hiệu quả của thuốc.
Nhóm nghiên cứu báo cáo trên Tạp chí Y học New England rằng các đột biến đã phát triển trong vòng 6 đến 13 ngày sau khi bệnh nhân bắt đầu nhận thuốc kháng thể đơn dòng.
Rebecca Rockett thuộc Đại học Sydney (Úc), tác giả chính của báo cáo, cho biết các đột biến tương tự đã được thấy ở 4 trong số 45 người tham gia một thử nghiệm lâm sàng trước đó về loại thuốc này.
Rebecca Rockett nói thêm: “Điều quan trọng cần lưu ý là những đột biến kháng điều trị này không phổ biến. Tuy nhiên, nghiên cứu của chúng tôi nhấn mạnh nhu cầu giám sát tốt hơn và nghiên cứu thêm để đảm bảo rằng các phương pháp điều trị kháng vi rút mới vẫn có hiệu quả. Nếu tình trạng kháng thuốc phát triển, nó sẽ không lan truyền vào cộng đồng".
Số người chết do COVID-19 có thể gấp 3 lần thực tế
Các nhà nghiên cứu nói số người chết do COVID-19 toàn cầu có thể cao hơn gấp ba lần số liệu chính thức.
Thay vì hơn 6 triệu ca tử vong liên quan đến COVID-19, con số thực tế có thể lên đến 18,2 triệu, theo báo cáo trên Tạp chí The Lancet.
Các nhà nghiên cứu đã so sánh dữ liệu từ 74 quốc gia và vùng lãnh thổ được thu thập từ tháng 1.2020 đến tháng 12.2021 với dữ liệu trong 11 năm trước đó. Họ ước tính trung bình, trong số 100.000 người trên toàn thế giới, có 120 trường hợp tử vong không mong đợi nếu đại dịch không xảy ra.
Tỷ lệ tử vong vượt mức ước tính cao nhất là ở Andean Mỹ Latinh (512 người trên 100.000 người), Đông Âu (345 người chết trên 100.000 người), Trung Âu (316 người chết trên 100.000 người), Nam Phi cận Sahara (309 người chết trên 100.000 người) và Trung châu Mỹ Latinh (274 ca tử vong trên 100.000 người).
Mỹ và Vương quốc Anh được ước tính lần lượt có 179 và 127 ca tử vong trên 100.000 người.
Một số quốc gia, gồm cả Iceland, Singapore và Úc, dường như có số người chết ít hơn dự kiến.
Số người chết ước tính liên quan đến đại dịch cao nhất là ở Ấn Độ (4,1 triệu), Mỹ và Nga (1,1 triệu mỗi nước), Mexico (798.000), Brazil (792.000), Indonesia (736.000) và Pakistan (664.000).
Trưởng nhóm nghiên cứu, Haidong Wang thuộc Đại học Washington (Mỹ), cho biết: “Nghiên cứu sâu hơn sẽ giúp tiết lộ bao nhiêu trường hợp tử vong do COVID-19 trực tiếp gây ra và bao nhiêu trường hợp xảy ra do hậu quả gián tiếp của đại dịch”.