Thuốc của AstraZeneca có thể ngăn nhiễm Omicron BA.1, BA.2 và BA.1.1

Evusheld là hỗn hợp kháng thể ngăn ngừa và điều trị COVID-19. Bản chất Evusheld gồm 1 liều kháng thể đơn dòng tixagevimab và 1 liều kháng thể đơn dòng cilgavimab.

Đây là dữ liệu đầu tiên xem xét tác động của Evusheld với biến thể Omicron sau khi số ca mắc COVID-19 tăng đột biến trên toàn cầu gần đây. Vào tháng 12.2021, nhà sản xuất thuốc Anh - Thụy Điển cho biết một nghiên cứu khác trong phòng thí nghiệm chỉ ra Evusheld vẫn duy trì hoạt động trung hòa chống lại Omicron.

Theo AstraZeneca, dữ liệu từ nghiên cứu mới nhất của Đại học Washington (Mỹ) cho thấy liệu pháp này làm giảm lượng vi rút được phát hiện trong các mẫu của tất cả biến thể Omicron thử nghiệm trên phổi chuột. Nghiên cứu vẫn chưa được đánh giá ngang hàng.

Evusheld đã được thử nghiệm chống lại BA.1 (Omicron ban đầu) và biến thể phụ BA.1.1, BA.2. Trong nghiên cứu, Evusheld có thể hạn chế tình trạng viêm ở phổi, một triệu chứng ở các ca mắc COVID-19 nghiêm trọng.

"Các phát hiện hỗ trợ thêm Evusheld như lựa chọn quan trọng tiềm năng để giúp bảo vệ bệnh nhân dễ tổn thương như người bị suy giảm miễn dịch, những ai có thể đối mặt với kết quả tồi tệ nếu họ nhiễm COVID-19", theo John Perez, người đứng đầu mảng Phát triển vắc xin & liệu pháp miễn dịch tại AstraZeneca.

Tuần trước, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nói các số liệu cho thấy sự gia tăng toàn cầu về số ca mắc COVID-19 có thể báo trước vấn đề lớn hơn nhiều, khi biến thể BA.1 và BA.2 lan rộng trong bối cảnh các hạn chế và xét nghiệm được nới lỏng.

Tuần trước, Cơ quan quản lý dược phẩm Anh cho biết Evusheld được phát hiện làm giảm 77% nguy cơ phát triển COVID-19 có triệu chứng trong các thử nghiệm, sau khi phê duyệt liệu pháp ngăn ngừa nhiễm SARS-CoV-2 ở người lớn có đáp ứng miễn dịch kém.

Evusheld cũng được chứng minh là có thể cứu sống và ngăn ngừa sự phát triển COVID-19 khi được sử dụng trong vòng 1 tuần kể từ khi có triệu chứng đầu tiên.

Vắc xin dựa vào hệ thống miễn dịch để phát triển các kháng thể trung hòa và các tế bào chống SARS-CoV-2, còn Evusheld chứa các kháng thể được tạo ra ở phòng thí nghiệm để tồn tại trong cơ thể hàng tháng nhằm ngăn chặn vi rút khi bị nhiễm trùng.

Evusheld đang được xem xét tại châu Âu. Nó đã được phê duyệt ở Mỹ.

Bộ Y tế: Không sử dụng Evusheld cho người có thể tiêm vắc xin COVID-19

Để đa dạng nguồn cung thuốc phòng và điều trị COVID-19, vào ngày 2.3, Bộ Y tế Việt Nam đã cấp giấy phép nhập khẩu Evusheld đáp ứng nhu cầu điều trị đặc biệt của cơ sở khám chữa bệnh.

Theo Bộ Y tế, Evusheld là thuốc không phải là “siêu vắc xin”, không được phép sử dụng để dự phòng COVID-19 cho người có thể tiêm vắc xin.

Hiện nay, Evusheld chưa được cấp phép sử dụng ở đối tượng đang điều trị COVID-19, hoặc dự phòng sau phơi nhiễm COVID-19 ở những người đã tiếp xúc với F0.

Tại Việt Nam, Evusheld được cấp giấy phép nhập khẩu để sử dụng trong cơ sở khám chữa bệnh. Người bệnh phải được cơ sở khám chữa bệnh thông tin về tình trạng hồ sơ cấp phép của Evusheld và cơ sở chỉ được sử dụng thuốc khi có sự đồng ý của bệnh nhân hoặc người nhà họ.

Bộ Y tế nói Evusheld đã được cấp phép lưu hành trong tình trạng khẩn cấp tại một số quốc gia như Mỹ, Anh, Pháp, UAE, Bahrain...

Evusheld không chỉ định dùng thay thế cho vắc xin COVID-19 với những trường hợp có thể tiêm được vắc xin. Việc sử dụng Evusheld cần phải được bác sĩ đánh giá thỏa đáng và sàng lọc chặt chẽ trước khi được xác định là đối tượng phù hợp.

Một liều Evusheld được chỉ định để dự phòng mắc COVID-19 trong thời gian ít nhất 6 tháng (với các dữ liệu hiện có) cho người lớn và trẻ em từ 12 tuổi có cân nặng từ 40kg trở lên với điều kiện họ không đang nhiễm SARS-CoV-2, không có tiếp xúc với F0 và phải thuộc một trong các trường hợp sau:

- Có suy giảm miễn dịch mức độ vừa đến nặng do một tình trạng bệnh lý, sử dụng các thuốc hoặc phác đồ điều trị ức chế miễn dịch và có khả năng không tạo được đáp ứng miễn dịch thỏa đáng với vắc xin COVID-19.

- Không thể tiêm bất kỳ loại vắc xin COVID-19 nào hiện có, vì có tiền sử xảy ra tác dụng ngoại ý nghiêm trọng (dị ứng nặng) với bất kỳ thành phần nào của vắc xin.

Theo khuyến cáo của nhà sản xuất, các tình trạng y khoa hoặc phương pháp điều trị có thể dẫn tới suy giảm miễn dịch mức độ vừa đến nặng, đáp ứng miễn dịch không thỏa đáng với vắc xin COVID-19:

- Đang điều trị với các khối u đặc và bệnh lý huyết học ác tính. Cấy ghép nội tạng và đang điều trị với liệu pháp ức chế miễn dịch.

- Tiếp nhận tế bào lympho T chứa thụ thể kháng nguyên dạng khảm hoặc cấy ghép tế bào gốc tạo máu trong vòng 2 năm sau khi cấy ghép hoặc đang điều trị ức chế miễn dịch.

- Suy giảm miễn dịch nguyên phát mức độ vừa đến nặng (hội chứng DiGeorge, hội chứng Wiskott-Aldrich).

- Nhiễm HIV giai đoạn tiến triển hoặc chưa được điều trị (những người nhiễm HIV với số lượng tế bào CD4 nhỏ hơn 200, tiền sử bệnh AIDS mà không được phục hồi miễn dịch, hoặc các biểu hiện lâm sàng của HIV có triệu chứng).

- Điều trị tích cực bằng corticosteroid liều cao (nghĩa là ≥20 mg prednisone hoặc tương đương mỗi ngày khi dùng trong ≥ 2 tuần), tác nhân alkyl hóa, chất chống chuyển hóa, thuốc ức chế miễn dịch liên quan đến cấy ghép, tác nhân hóa trị ung thư được phân loại là ức chế miễn dịch mức độ nặng, thuốc ức chế yếu tố hoại tử khối u (TNF), các tác nhân sinh học khác có tác dụng ức chế miễn dịch hoặc điều hòa miễn dịch (tác nhân ức chế tế bào B).

Sơn Vân