Sách 'Người bạn phi thường' của nhà văn Elena Ferrante được xuất bản tại Việt Nam
Văn hóa - Ngày đăng : 17:25, 11/05/2022
Năm 2011, một ngòi bút vàng của nước Ý nổi lên như một hiện tượng. Bà là tác giả thành công vang dội mà không cần một bài phỏng vấn truyền hình, không một buổi ra mắt sách hay ký tặng... Đó chính là nhà văn ẩn danh Elena Ferrante. Trong bối cảnh hầu như ai làm nghệ thuật cũng tìm cách đánh bóng tên tuổi của mình, bà chọn cách giữ bí mật thân phận.
Tác phẩm làm nên tên tuổi của Elena Ferrante là bộ tiểu thuyết về cuộc đời của hai cô gái Elena và Lila gồm bốn tập đã chính thức được xuất bản tại Việt Nam với tập đầu tiên có tên Người bạn phi thường.
Cuốn sách là câu chuyện cảm động về một tình bạn tỏa sáng trên cái nền tăm tối của nước Ý những năm 50 với trình trạng bạo lực, tham nhũng, mafia… từ đó trở thành đề tài phân tích trên phương diện xã hội học, đặc biệt là vị thế của phụ nữ trong xã hội đương thời.
Người bạn phi thường kể về thời thơ ấu và niên thiếu của Elena và Lila. Hai cô bé sống trong một khu phố nghèo đầy rẫy bạo lực thuộc thành phố Napoli, nước Ý vào những năm 1950. Dù đều rất thông minh nhưng học hành không phải con đường đầy hứa hẹn với hai cô bé. Hết cấp một, Lila phải bỏ học để phụ việc trong tiệm sửa giày của gia đình, còn Elena may mắn hơn, được đi học tiếp nhờ sự giúp đỡ của cô giáo.
Từ nhỏ, Elena đa luôn ngưỡng mộ tài năng, trí thông minh và tính liều lĩnh của Lila. Đến tuổi dậy thì, cô bạn Lila vốn gầy còm và xấu xí bỗng trở nên xinh đẹp và được nhiều chàng trai săn đón. Sự kiện ấy làm dấy lên trong Elena vô vàn cảm xúc phức tạp, ghen tị có, ngưỡng mộ có, nhưng hơn cả có lẽ là nỗi lo sợ mất đi người bạn thân nhất của mình.
Câu chuyện lấy bối cảnh nước Ý thời kỳ bùng nổ kinh tế hậu Thế chiến thứ hai. Công nghiệp phát triển như vũ bão, nhà nhà bắt tay vào mua sắm. Tuy nhiên, chính trị và hành chính lại không theo kịp những biến chuyển của kinh tế - xã hội, từ đó dẫn đến cả một thập niên căng thẳng, xung đột giữa các phe phái.
Hai cô gái nhỏ Elena và Lila sinh ra trong bối cảnh như thế, tại khu phố nghèo thuộc Napoli, thành phố trơ ì bởi cái nghèo cùng cực và những bất công xã hội, bởi tư tưởng trọng nam khinh nữ.
Chính tại khu phố nơi cán cân quyền lực và bạo lực thống trị, hai cô gái nhỏ sát lại gần nhau để mạnh mẽ hơn trong thế giới đầy khắc nghiệt, đặc biệt là với phụ nữ, vì họ đã được định sẵn là phải lấy chồng sớm, phải làm mẹ hiền vợ đảm, không được có bất kỳ tham vọng nào, và nhất là không được tỏ ra thông minh.
Khoảng 50 nhân vật của Elena Ferrante xuất hiện với muôn hình ngàn vẻ. Mỗi nhân vật là một mảnh đời riêng, tạo nên một thành phố Napoli sống động. Tại đó, hai nhân vật chính cùng nhau lớn lên, cùng nhận thức dần vũ trụ bé nhỏ giữa các bức tường, rồi đến vũ trụ khác ở bên ngoài, rộng lớn hơn nhưng đầy bất ổn.
Hai cô gái sát bên nhau để tự giải phóng, theo cách của mỗi người, khỏi định kiến ác nghiệt chống lại quyền của phụ nữ. Khát vọng ấy góp phần tạo nên một tình bạn phi thường mà phức tạp. Chúng khâm phục nhau, nhưng có lúc giận tức nhau, ghen tị nhau, rồi càng thân nhau hơn nữa. Bất chấp mọi điều, tình bạn ấy đem lại cho hai cô bé nhiều sức mạnh và nghị lực, tỏa sáng rực rỡ trước hiện thực tối tăm.
Elena Ferrante là một cây bút có phong cách rất riêng cùng ngôn ngữ ấn tượng. Câu từ súc tích, giản dị và đầy thanh lịch, xen lẫn những đặc trưng tiếng địa phương vùng Napoli đã tạo nên tinh thần tự do phóng khoáng cho tác phẩm, một cuốn tiểu thuyết thực thụ đầy mạnh mẽ và sâu sắc.
Trong khuôn khổ Ngày hội Văn học châu Âu 2022, lúc 9 giờ 30 ngày 14.5, tại Casa Italia, 18 Lê Phụng Hiểu, Hà Nội Nhã Nam và Đại sứ quán Ý sẽ phối hợp tổ chức buổi tọa đàm giới thiệu tác phẩm trên của nhà văn Elena Ferrante. Buổi tọa đàm có sự tham gia của T.S Văn học Nguyễn Quyên, chủ biên Tạp chí Zzz Review, dịch giả Nguyễn Minh Nguyệt, người chuyển ngữ Người bạn phi thường sang tiếng Việt cùng với đạo diễn Đỗ Văn Hoàng.