Mỹ có ca bệnh đậu mùa ở khỉ đầu tiên trong năm, Anh cảnh báo đến người đồng tính nam và song tính
Nhịp đập khoa học - Ngày đăng : 08:18, 19/05/2022
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) cho biết các phòng thí nghiệm của họ đã xác nhận ca bệnh đậu mùa ở khỉ vào chiều 18.5.
Cơ quan bang đang làm việc với CDC và các hội đồng y tế địa phương có liên quan để thực hiện truy vết liên lạc, đồng thời nói thêm rằng "trường hợp này không gây rủi ro cho công chúng và cá nhân đang nằm viện trong tình trạng tốt".
Cơ quan Y tế cộng đồng của Canada cuối ngày 18.5 thông báo đã biết về các trường hợp đậu mùa ở khỉ tại châu Âu và đang theo dõi chặt chẽ tình hình hiện tại, đồng thời cho biết thêm không có ca nào được báo cáo đến thời điểm này.
Bệnh đậu mùa ở khỉ, chủ yếu xảy ra ở Tây và Trung Phi, là bệnh nhiễm vi rút hiếm gặp tương tự như bệnh đậu mùa ở người nhưng nhẹ hơn. Nó được ghi nhận lần đầu tiên ở Cộng hòa Dân chủ Congo vào những năm 1970. Số trường hợp mắc bệnh này ở Tây Phi đã tăng lên trong thập kỷ qua.
Các triệu chứng bao gồm sốt, đau đầu, phát ban trên da bắt đầu trên mặt và lan ra các phần còn lại của cơ thể.
Sở Y tế cộng đồng bang Massachusetts cho biết vi rút không dễ lây lan giữa người với người, nhưng sự lây truyền có thể xảy ra khi tiếp xúc với chất dịch cơ thể, vết loét do bệnh đậu mùa ở khỉ, các vật dụng như giường hoặc quần áo bị nhiễm chất lỏng và vết loét, hoặc qua các giọt đường hô hấp sau khi tiếp xúc mặt đối mặt lâu dài.
Sở Y tế cộng đồng bang Massachusetts cho biết không có trường hợp bệnh đậu mùa ở khỉ nào được xác định trước đó tại Mỹ vào năm nay. Bang Texas và Maryland từng báo cáo một trường hợp vào năm 2021 ở người có chuyến du lịch đến Nigeria.
CDC cũng cho biết đang theo dõi nhiều ca bệnh đậu mùa ở khỉ được báo cáo tại một số nơi như Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và Vương quốc Anh trong vòng hai tuần qua.
Một số ít ca bệnh đậu mùa ở khỉ gần đây đã được báo cáo hoặc nghi ngờ tại Vương quốc Anh, Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha.
Trước đó, hôm 18.5, các nhà chức trách Bồ Đào Nha đã xác định được 5 trường hợp mắc bệnh đầu mùa ở khỉ và các dịch vụ y tế Tây Ban Nha cho biết đang xét nghiệm 23 ca nghi nhiễm sau khi Anh đặt châu Âu vào tình trạng báo động về vi rút này.
Các cơ quan y tế châu Âu đang theo dõi xem có bất cứ đợt bùng phát dịch bệnh đậu mùa ở khí nào hay không, kể từ khi Anh báo cáo ca đầu tiên vào ngày 7.5 và phát hiện thêm 6 trường nữa kể từ đó.
Tại sao các ca bệnh đậu mùa ở khỉ gia tăng ở châu Âu?
Đậu mùa ở khỉ là loại vi rút gây ra các triệu chứng sốt cũng như phát ban sần sùi đặc biệt. Nó thường nhẹ và có hai chủng chính: Chủng Congo, nặng hơn với tỷ lệ tử vong lên đến 10% và chủng Tây Phi, có tỷ lệ tử vong hơn 1%. Các ca bệnh ở Anh được báo cáo là chủng Tây Phi.
Jimmy Whitworth, Giáo sư y tế công cộng quốc tế tại Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt đới London (Anh), nói: "Trong lịch sử, có rất ít trường hợp phơi nhiễm ở Anh. Nó chỉ xảy ra 8 lần trong quá khứ trước năm nay” và cho biết đây là điều "rất bất thường".
Bồ Đào Nha đã ghi nhận 5 ca mắc bệnh đậu mùa ở khỉ và Tây Ban Nha đang kiểm tra 23 trường hợp nghi nhiễm.
Truyền tải
Vi rút lây lan qua tiếp xúc gần gũi, cả khi lây lan từ vật chủ động vật và ít phổ biến hơn giữa người với người. Nó được tìm thấy lần đầu tiên ở khỉ vào năm 1958, mặc dù loài gặm nhấm hiện được coi là nguồn lây truyền chính.
Sự lây truyền lần vi rút này đang khiến các chuyên gia bối rối, bởi 3 trường hợp ở Vương quốc Anh (9 ca tính đến ngày 18.5) không có mối liên hệ nào với nhau. Chỉ có ca bệnh đầu tiên được báo cáo vào ngày 6.5 gần đây đã đến Nigeria.
Cơ quan này cho biết 4 ca bệnh mới nhất không có mối liên hệ nào về đi du lịch đến một quốc gia lưu hành bệnh đậu mùa ở khỉ và chính xác nơi cũng như cách họ bị nhiễm bệnh vẫn đang được điều tra.
Do đó, các chuyên gia đã cảnh báo về khả năng lây lan rộng hơn nếu các ca bệnh không được báo cáo.
Cảnh báo của Cơ quan An ninh Y tế Vương quốc Anh cũng nhấn mạnh rằng 4 ca bệnh đậu mùa ở khỉ gần đây là ở nam giới tự nhận đồng tính nam, song tính hoặc nam quan hệ tình dục đồng giới, đồng thời khuyến cáo những người này nên cảnh giác. Họ nhiễm chủng vi rút Tây Phi, nhẹ hơn so với chủng Congo.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nói rằng trong tuần này các nhà khoa học sẽ giải trình tự vi rút để tìm hiểu thêm về bệnh này.
Tại sao bây giờ?
Một kịch bản có thể xảy ra đằng sau sự gia tăng các ca bệnh đậu mùa ở khỉ là gia tăng du lịch khi các hạn chế COVID-19 được dỡ bỏ.
Jimmy Whitworth cho biết: “Giải thiết của tôi là có rất nhiều điều về miền Tây và Trung Phi, du lịch đã trở lại, và đó là lý do tại sao chúng ta thấy nhiều trường hợp hơn”.
Bệnh đậu mùa ở khỉ khiến các nhà vi rút học phải cảnh giác vì nó thuộc họ đậu mùa, dù ít gây ra bệnh nghiêm trọng hơn.
Bệnh đậu mùa đã được xóa sổ bằng cách tiêm vắc xin vào năm 1980 nhưng việc tiêm phòng đã bị loại bỏ dần. Vắc xin cũng bảo vệ chống lại bệnh đậu mùa ở khỉ và các chiến dịch tiêm chủng kết thúc đã dẫn đến sự gia tăng các ca bệnh này, theo Anne Rimoin - Giáo sư dịch tễ học tại Đại học California tại Los Angeles (Mỹ).
Thế nhưng, các chuyên gia khuyến cáo mọi người không nên hoảng sợ.
Jimmy Whitworth nói: “Điều này sẽ không gây ra đại dịch toàn cầu như COVID-19 đã làm, nhưng đó là một đợt bùng phát nghiêm trọng của một căn bệnh nguy hiểm. Chúng ta nên xem xét nó một cách nghiêm túc”.