Thêm nhiều ca ở người đồng tính nam, WHO họp khẩn cấp về bệnh đậu mùa khỉ, Đức lo sợ

Ủy ban dự kiến ​​nhóm họp là Nhóm Cố vấn Chiến lược và Kỹ thuật về các mối nguy truyền nhiễm có khả năng xảy ra đại dịch và dịch bệnh (STAG-IH), tư vấn cho WHO về các nguy cơ lây nhiễm có thể đe dọa sức khỏe toàn cầu.

Hơn 100 trường hợp nhiễm vi rút đậu mùa khỉ, lây lan qua tiếp xúc gần gũi và thường là nhẹ, gần đây đã được báo cáo bên ngoài các quốc gia ở châu Phi, nơi dịch bệnh lưu hành.

STAG-IH không phải là ủy ban của WHO đề nghị công bố bệnh đậu mùa khỉ là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng được quốc tế quan tâm, hình thức cảnh báo cao nhất của WHO, hiện được áp dụng cho đại dịch COVID-19. Đây là một nhóm chuyên gia bao gồm các nhà khoa học từ khắp nơi trên thế giới, được chủ trì bởi David Heymann, giáo sư dịch tễ học tại Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt đới London (Anh).

Đầu ngày hôm nay, một phát ngôn viên của WHO đã nói trong cuộc họp báo ở thành phố Geneva (Thụy Sĩ) rằng cơ quan này đang làm việc để chia sẻ thông tin và tổ chức các cuộc họp kỹ thuật về đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ.

Hans Kluge, Giám đốc khu vực châu Âu của WHO, cho biết ông lo ngại rằng sự lây lan của bệnh đậu mùa khỉ có thể gia tăng trong khu vực khi người dân tụ tập để tổ chức tiệc tùng và lễ hội trong những tháng mùa hè.

"Khi chúng ta bước vào mùa hè ở khu vực châu Âu, với các cuộc tụ tập đông người, lễ hội và tiệc tùng, tôi lo ngại rằng sự lây truyền có thể tăng nhanh, vì các trường hợp đang được phát hiện là những người tham gia vào hoạt động tình dục và các triệu chứng không quen thuộc với nhiều người", Hans Kluge cảnh báo.

Hôm 20.5, Cơ quan An ninh Y tế Vương quốc Anh (UKHSA) đã phát hiện 11 ca bệnh đậu mùa khỉ mới ở Anh, nâng tổng số trường hợp lên 20.

Trước đây, Anh đã báo cáo tổng cộng 9 ca bệnh nhẹ, đặc trưng bởi các triệu chứng sốt cũng như phát ban sần sùi đặc biệt.

"Chúng tôi cho rằng sự gia tăng này sẽ tiếp tục trong những ngày tới và nhiều trường hợp hơn sẽ được xác định trong cộng đồng rộng lớn hơn. Ngoài ra, chúng tôi đang nhận được báo cáo về các ca bệnh khác được xác định ở các quốc gia trên toàn cầu. Chúng tôi tiếp tục nhanh chóng điều tra nguồn gốc của những ca bệnh này và nâng cao nhận thức của các chuyên gia chăm sóc sức khỏe", Susan Hopkins nói.

Bộ trưởng Y tế Anh - Sajid Javid cho biết đã cập nhật cho các bộ trưởng y tế G7 về những gì được biết cho đến nay về đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ.

"Hầu hết các trường hợp đều nhẹ và tôi có thể xác nhận rằng chúng tôi đã mua thêm liều vắc xin có hiệu quả chống lại bệnh đậu mùa khỉ", Sajid Javid viết trên Twitter.

Không có vắc xin cụ thể cho bệnh đậu mùa khỉ nhưng UKHSA cho biết vắc xin đậu mùa cung cấp một số biện pháp bảo vệ.

Theo WHO, dữ liệu cho thấy vắc xin được sử dụng để diệt trừ bệnh đậu mùa có hiệu quả chống lại bệnh đậu mùa khỉ lên đến 85%.

Các trường hợp nghi ngờ hoặc được xác nhận mắc bệnh đậu mùa khỉ đã xuất hiện ở Mỹ, Canada và một số quốc gia châu Âu như Anh, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Ý, Thụy Điển, Bỉ, Đức.

Lần đầu tiên được xác định ở khỉ, căn bệnh này thường lây lan khi tiếp xúc gần gũi và hiếm khi xuất hiện ngoài châu Phi, vì vậy hàng loạt trường hợp này đã gây ra mối lo ngại.

Tuy nhiên, các nhà khoa học không cho rằng đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ có thể tiến triển thành đại dịch như COVID-19, do loại vi rút này không dễ lây lan như SARS-COV-2.

Dù vậy, dịch vụ y tế của lực lượng vũ trang Đức tuyên bố: "Với một số trường hợp được xác nhận ở Vương quốc Anh, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha, đây là đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ lớn nhất và lan rộng nhất từng thấy ở châu Âu", sau khi phát hiện trường hợp đầu tiên tại nước này.

“Tuy nhiên rất ít khả năng dịch bệnh này kéo dài. Các trường hợp có thể được cách ly tốt thông qua truy vết tiếp xúc và cũng có các loại thuốc, vắc xin hiệu quả có thể được sử dụng nếu cần thiết”, Fabian Leendertz, từ Viện Robert Koch (Đức), bình luận.

Các nhà chức trách Anh hôm 19.5 cho biết đã cung cấp vắc xin đậu mùa cho một số nhân viên y tế và những người khác có thể đã tiếp xúc với bệnh đậu mùa khỉ.

Bệnh đậu mùa khỉ thường tự khỏi, nhưng một loại thuốc kháng vi rút đường uống có tên Tecovirimat đã được Liên minh châu Âu (EU) phê duyệt vào đầu năm nay để điều trị bệnh đậu mùa, đậu mùa khỉ và đậu mùa bò. Tecovirimat có thể hạn chế sự lây lan và mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Theo WHO, việc tiêm vắc xin bệnh đậu mùa được cho là có hiệu quả cao trong ngăn ngừa bệnh đậu mùa khỉ. Thế nhưng vì bệnh đậu mùa được cho bị diệt trừ hơn 40 năm trước, nên những người trẻ hơn "không còn được hưởng lợi từ sự bảo vệ của các chương trình tiêm vắc xin phòng bệnh đậu mùa trước đây".

Một loại vắc xin mới hơn do công ty dược phẩm Bavarian Nordic (Đan Mạch) phát triển để phòng ngừa cả bệnh đậu mùa và bệnh đậu mùa khỉ đã được phê duyệt ở EU, Mỹ và Canada (dưới tên thương mại Imvanex, Jynneos và Imvamune), nhưng nó chưa phổ biến rộng rãi.

CDC cho biết các chất khử trùng gia dụng thông thường có thể tiêu diệt vi rút đậu mùa khỉ.

Giới chức y tế Mỹ vừa ký một thỏa thuận trị giá 119 triệu USD để mua vắc xin ngừa bệnh đậu mùa khỉ của Bavarian Nordic.

Nhiều ca bệnh là người đồng tính nam

Kể từ năm 1970, các trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ đã được báo cáo ở 11 quốc gia châu Phi.

Nigeria đã có một đợt bùng phát bệnh này lớn kể từ năm 2017, đến nay trong 2022 đã có 46 trường hợp nghi mắc bệnh, trong đó 15 ca được xác nhận, theo WHO.

Ca đầu tiên ở châu Âu được xác nhận vào ngày 7.5 ở một người trở về Anh từ Nigeria.

Kể từ đó, hơn 100 ca bệnh đậu mùa khỉ đã được xác nhận bên ngoài châu Phi, theo một nhà nghiên cứu của Đại học Oxford (Anh).

Nhiều trường hợp không liên quan đến việc đi du lịch đến lục địa đen. Do đó, nguyên nhân của đợt bùng phát này vẫn chưa rõ ràng, dù các cơ quan y tế cho rằng có khả năng lây lan trong cộng đồng ở một mức độ nào đó.

UKHSA cho biết các ca bệnh đậu mùa khỉ gần đây ở Anh chủ yếu là nam giới tự nhận là đồng tính nam, lưỡng tính hoặc nam quan hệ tình dục đồng giới.

14 trường hợp ở Bồ Đào Nha được phát hiện tại các phòng khám sức khỏe tình dục cũng ở nam giới tự nhận là đồng tính nam, lưỡng tính hoặc nam quan hệ tình dục đồng giới.

Các cơ quan y tế Tây Ban Nha cho biết 23 ca bệnh mới được xác nhận vào 20.5, chủ yếu ở khu vực Madrid, nơi hầu hết trường hợp nhiễm vi rút có liên quan đến một phòng tắm hơi dành cho người lớn.

Alessio D'Amato, Ủy viên y tế của vùng Lazio (Ý), cho biết còn quá sớm để khẳng định căn bệnh này có chuyển thành bệnh lây truyền qua đường tình dục không. Có 3 ca bệnh được báo cáo cho đến nay ở Ý.

Theo định nghĩa, quan hệ tình dục là tiếp xúc gần gũi, Stuart Neil, giáo sư vi rút học tại Đại học Hoàn gia London (Anh), nói thêm.

Ông cho hay: “Ý tưởng rằng có một số kiểu lây truyền qua tình dục nào đó trong bệnh này, tôi nghĩ đó là một chút gây căng thẳng”.

WHO thông báo các nhà khoa học đang giải trình tự vi rút từ các trường hợp khác nhau để xem liệu họ có liên quan với nhau không. Cơ quan này dự kiến ​​sẽ sớm cung cấp bản cập nhật.

Sơn Vân