CDC nêu giả thuyết hàng đầu dẫn đến viêm gan bí ẩn khi ít nhất 6 trẻ em ở Mỹ tử vong

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) đang tiếp tục điều tra xem liệu 180 trường hợp được xác định ở 36 bang và vùng lãnh thổ kể từ tháng 10.2021 có thể hiện sự gia tăng tỷ lệ viêm gan ở trẻ em không.

Vào tháng 4.2022, CDC đã đưa ra một cảnh báo trên toàn quốc cho các bác sĩ để tìm kiếm trẻ em bị viêm gan, có thể tổn thương gan và dẫn đến suy gan.

Tiến sĩ Jay Butler, Phó giám đốc của CDC về các bệnh truyền nhiễm, nói trong một cuộc gọi hội nghị rằng khoảng một nửa số trẻ em được chẩn đoán trong những tháng gần đây cũng nhiễm adenovirus, một loại vi rút gây ra cảm lạnh thông thường, nhưng cơ quan này vẫn đang điều tra nguyên nhân chính xác của bệnh viêm gan bí ẩn.

"Bằng chứng đang tích lũy rằng có một vai trò của adenovirus, đặc biệt là adenovirus 41", ông nói.

Tiến sĩ Jay Butler cho biết một giả thuyết là các biện pháp cứng rắng trong đại dịch có thể làm hạn chế tiếp xúc với adenovirus, dẫn đến gia tăng các ca bệnh khi sự cách cách xã hội và những nỗ lực khác đã được nới lỏng.

Viêm gan liên quan đến loại adenovirus này trước đây hầu như chỉ liên quan đến trẻ em suy giảm miễn dịch, nhưng nhiều trường hợp lần đầu tiên báo cáo với CDC không có tình trạng như vậy.

CDC cũng đang điều tra xem liệu nhiễm vi rút SARS-CoV-2 có thể đóng vai trò gây bệnh viêm gan bí ẩn, cũng như các mầm bệnh, thuốc và các yếu tố nguy cơ khác không.

So với tỷ lệ trước khi đại dịch COVID-19 bắt đầu, CDC cho biết đã không chứng kiến ​​sự gia tăng chung về tỷ lệ mắc bệnh viêm gan nặng ở trẻ em, với khoảng 1.500 đến 2.000 trường hợp được xác định trong một năm thông thường.

Các quan chức CDC đang tiếp tục làm việc với các đối tác ở châu Âu, đặc biệt là Vương quốc Anh, nơi đã xác định ít nhất 175 ca viêm gan cấp tính ở trẻ em.

Ít nhất 600 trẻ em ở khoảng 34 quốc gia đã bị viêm gan nặng đột ngột, hoặc viêm gan cấp tính, mà các bác sĩ không có lời giải thích chắc chắn.

Dưới đây là những gì các quan chức y tế biết đến nay:

Nhiều trường hợp đã được phát hiện ở Mỹ, Vương quốc Anh. Kể từ tháng 10.2021 đến ngày 18.5.2022, ít nhất 175 trẻ em ở Vương quốc Anh và 180 tại Mỹ bị viêm gan cấp tính, phần lớn dưới 5 tuổi.

Để so sánh, các bác sĩ thường thấy 20 trẻ bị viêm gan cấp tính không rõ nguồn gốc mỗi năm tại ba đơn vị gan nhi khoa của Vương quốc Anh, theo Tiến sĩ Deirdre Kelly, một chuyên gia về bệnh gan nhi tại Đại học Birmingham.

"Điều này là nhiều hơn đáng kể", bà nói với các phóng viên.

Những trường hợp này nghiêm trọng như thế nào?

Ở Mỹ, hơn 90% trẻ em bị ảnh hưởng đã phải nhập viện. Hầu hết đã phục hồi, nhưng ít nhất 6 bé đã chết, theo CDC. Trên toàn thế giới, hơn hai tá trẻ em cần ghép gan.

Hầu hết trường hợp đã được báo cáo kể từ tháng 4.2022. Các dấu hiệu điển hình là nước tiểu sẫm màu, phân nhẹ, nôn mửa và vàng da.

Nguyên nhân vẫn là điều bí ẩn

Viêm gan cấp tính là bất thường ở trẻ nhỏ. Chưa tìm thấy chuyện mắc bệnh do tiếp xúc môi trường, chẳng hạn như nước không an toàn hoặc thực phẩm. Các bác sĩ cho rằng nguyên nhân rất có thể do vi rút gây ra, nhưng không đứa trẻ nào bị bệnh nêu trên có vi rút gây viêm gan A, B, C, D, E.

Gần một nửa số trẻ em bị viêm gan bí ẩn đã xét nghiệm dương tính với adenovirus, trong đó có một số người nhiễm adenovirus 41. Adenovirus 41 được biết là gây ra các triệu chứng tiêu hóa như tiêu chảy, nôn và sốt.

Tiến sĩ Rima Fawaz, chuyên gia về bệnh gan ở trẻ em từ Trường Y khoa Yale (Mỹ), cho biết trước đây adenovirus 41 chưa được liên kết với loại tổn thương gan nặng ở trẻ khỏe mạnh.

Cơ quan An ninh Y tế Vương quốc Anh cho biết những lời giải thích có thể bao gồm cả một làn sóng đặc biệt lớn các trường hợp nhiễm adenovirus thông thường gây ra biến chứng bất thường do xuất hiện thường xuyên hơn một biến thể adenovirus mới, một biến thể SARS-CoV-2 mới hoặc một tác nhân truyền nhiễm chưa được biết trước đây.

Các nhà nghiên cứu đã nâng cao khả năng việc nhiễm trùng trước đó khiến hệ thống miễn dịch của trẻ em phải phản ứng quá mức với các mầm bệnh thường tương đối lành tính.

Có liên kết COVID-19 không?

Các chuyên gia về bệnh đã loại trừ mối liên hệ giữa các trường hợp viêm gan bí ẩn và vắc xin COVID-19, vì hầu hết trẻ em bị ảnh hưởng còn quá nhỏ để nhận mũi tiêm.

Hầu hết trẻ em bị viêm gan bí ẩn không mắc COVID-19 và việc nhiễm SARS-CoV-2 trước đó chưa được xác định trong nhiều trường hợp, theo tiến sĩ Jason Kindrachuk, nhà nghiên cứu bệnh truyền nhiễm tại Đại học Manitoba (Canada).

Tuy nhiên, một số bé có thể đã nhiễm SARS-CoV-2 nhẹ hoặc không có triệu chứng mà không được chú ý. Các hạt vi rút SARS-CoV-2 còn sót lại trong đường tiêu hóa có thể là mồi cho hệ thống miễn dịch phản ứng quá mức với một loại adenovirus thường gây bệnh nhẹ, với số lượng cao các protein gây viêm, cuối cùng làm tổn thương gan.

"Chúng tôi đề nghị rằng trẻ em bị viêm gan cấp tính nên được xét nghiệm SARS-CoV-2 tồn tại trong phân và các dấu hiệu khác cho thấy tổn thương gan đang xảy ra vì protein gai của SARS-CoV-2 là một siêu kháng nguyên làm nhạy cảm quá mức hệ thống miễn dịch", các nhà nghiên cứu cho biết.

Các chuyên gia khác cũng đưa ra giả thuyết rằng do giãn cách xã hội và các biện pháp khác được sử dụng để hạn chế đại dịch, trẻ nhỏ ít tiếp xúc với adenovirus hơn. Khi các hạn chế về COVID-19 được dỡ bỏ, hệ thống miễn dịch của các bé có thể đang phản ứng quá mức với nhiễm trùng.

Rima Fawaz nói: “Sẽ cần nhiều nghiên cứu hơn nữa để xác nhận một trong hai giả thuyết”.

Cũng có khả năng là tỷ lệ viêm gan cấp tính ở trẻ nhỏ không tăng cao như khi biểu hiện. Các bác sĩ nhi khoa có thể kiểm tra tình trạng bệnh thường xuyên hơn ở trẻ em có các triệu chứng tiêu hóa, dẫn đến chẩn đoán thường xuyên hơn các trường hợp có thể đã không được phát hiện trong quá khứ.

Sơn Vân