Mớ bùng nhùng học phí, sách giáo khoa

Bộ GD-ĐT định tăng học phí trường công. Nên biết, trường tư do người chủ bỏ tiền túi ra đầu tư, lớp đầu tư vốn cố định, lớp đầu tư vốn lưu động, người chủ tự tìm nguồn lực nhân sự, tự cạnh tranh nhau tìm khách hàng. Trong môi trường Việt Nam, các trường tư chịu nhiều khó khăn về thủ tục hành chính…

Trường công là trường được đầu tư bằng ngân sách từ thuế người dân mà ra, suy cho cùng toàn là tiền dân bỏ ra đầu tư. Lại được kênh ưu tiên học trò tới học, gần như độc quyền không phải cạnh tranh đổ mồ hôi sôi nước mắt như trường tư.

Vậy mà Bộ trưởng GD-ĐT nói rằng ông dùng trường nhà nước để nâng giá học phí! Ai phải trả học phí? Dân, chính người đầu tư hệ thống giáo dục ấy! Ai hưởng lợi từ học phí? Xin người đọc tự trả lời.

Mỗi năm người dân đóng thuế bao nhiêu? Bao nhiêu tiền thuế vô Bộ GD-ĐT? Tiền vô Bộ được phân bổ ra sao? Chi phí lương bao nhiêu? Người dân có được quyền yêu cầu bộ phải đạt những mục tiêu gì không? Có được quyền đặt ra những mục tiêu bộ phải đạt được hay không? Có quyền yêu cầu phải đạt những mục tiêu với một mức chi phí giới hạn không?

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói năm nay giá sách giáo khoa tăng lên gấp 2-3 lần giá năm trước vì sách mới có khổ lớn hơn, giấy tốt hơn sách cũ. Ai đầu tư soạn sách? Ai đầu tư in sách? Cho dù có hình thức công ty này, nọ thì thị trường sách giáo khoa vẫn chịu sự chi phối rất lớn của thế lực phi thị trường. Sách bán cho học sinh trên thực tế là bán độc quyền vì tỉnh, chứ không phải nhà giáo, chọn sách giáo khoa. Phân khúc thị trường nào cần sách khổ to? Bán đã không có tính chất thị trường thì sao lại định giá theo thị trường?

Ấy là chỉ nói về mặt kinh doanh, chưa bàn tới vai trò phục vụ nhân dân của các vị. Quốc gia nào cũng vậy, muốn phát triển cần đầu tư cho giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực. Tấm gương của những quốc gia phát triển mấy trăm năm như Anh, Pháp, Đức, Mỹ, Canada, hoặc các quốc gia ngày nào còn ngang hàng với Việt Nam như Hàn Quốc, hay Singapore… sáng trưng trước mắt. Tại nước Việt ngàn năm văn hiến này, nhìn vào các vị quyền cao chức trọng của Bộ GD-ĐT, có ai thấy nơi các vị trách nhiệm, hoài bão, hùng khí đào tạo công dân, nâng tầm quốc gia rạng rỡ bốn biển năm châu? Hay chỉ thấy các vị vướng trong mớ bùng nhùng nơi tầm thấp…

Ba ông bộ trưởng giáo dục gần đây nhất, ông nào cũng gây bàn tán bởi chuyện tiền bạc, sách giáo khoa. Ông Phạm Vũ Luận từng khiến người dân thót tim khi tuyên bố kinh phí 34 ngàn tỉ đồng biên soạn sách giáo khoa mới, và sau khi bị phản đối thì ông đính chính là chỉ tám trăm tỉ thôi! Tiếp theo là ông Phùng Xuân Nhạ người vài năm sau đó từng giải thích trước Quốc hội về vụ giá sách giáo khoa cao gấp 2 lần giá sách năm trước. Bây giờ là đương kim bộ trưởng giải thích lý do tại sao giá sách giáo khoa cao gấp 2-3 lần so với trước! Một vị thì có thể sự việc là ngẫu nhiên nhưng ba vị cùng vướng mắc một vấn đề thì sao nhỉ?

Bộ giáo dục của quốc gia ơi, cần lắm một người biết cách thể hiện đủ tấm lòng, tài năng, sức hút tập họp để mọi người mong muốn dốc tài sức góp vào sự nghiệp giáo dục quốc gia.

Ai đang lo cho sự nghiệp giáo dục quốc gia? Rất khó trả lời.

Lê Học Lãnh Vân