Chậm công khai quy hoạch tạo điều kiện cho sốt ảo, thao túng đất đai

Ngày 30.5, Quốc hội thảo luận tại hội trường về công tác quy hoạch.

Nêu ý kiến tại hội trường, Đại biểu Quốc hội Phạm Trọng Nhân (Bình Dương) băn khoăn: Tại sao mới chỉ sau 3 năm thi hành, Luật Quy hoạch lại phải chịu sự giám sát tối cao của Quốc hội?

Theo đại biểu tỉnh Bình Dương, nguyên nhân của mọi nguyên nhân có thể bắt đầu từ việc tích hợp quy hoạch mà dự thảo nghị quyết giao cho Chính phủ hướng dẫn.

Theo đó, số lượng các tổ chức tư vấn, chuyên gia tư vấn có đủ năng lực, trình độ chuyên môn làm quy hoạch thích hợp không nhiều để đáp ứng được yêu cầu, trong khi danh mục quy hoạch là rất lớn. Hạn chế này mang tính chất khách quan.

Ngoài ra, trong thực tế nhiều địa phương vẫn còn lúng túng trong việc tìm tổ chức tư vấn; việc xây dựng hệ thống dữ liệu đồ sộ như trên sẽ được thực hiện thế nào cũng như cần phải xác định rõ tiến độ hoàn thành để thực hiện các bước công việc tiếp theo…

Trên cơ sở đó, đại biểu đề nghị cần có quy định về thời hạn phải hoàn thành cơ sở dữ liệu quy định tại Điều 41 của Luật Quy hoạch. Đồng thời, cân nhắc phương pháp xây dựng phần mềm thống nhất để các địa phương nhập liệu.

Ông Nhân nhấn mạnh, dự thảo Nghị quyết về tiếp tục tăng cường hiệu lực và hiệu quả việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch và một số giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ lập quy hoạch thời kỳ 2021-2030 cần yêu cầu Chính phủ cơ bản hoàn thành quy hoạch tổng thể quốc gia và các quy hoạch ngành hạ tầng chủ chốt trong năm 2022.

Đại biểu Lê Văn Dũng (Quảng Nam) chỉ ra rằng, về chất lượng quy hoạch, trong thời gian qua các đồ án quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn còn hình thức; tính khả thi không cao; thiếu đồng bộ với quy hoạch ngành có liên quan; tính kế thừa, tính dự báo chưa cao; việc điều chỉnh quy hoạch không theo nhu cầu khách quan, chạy theo dự án, xa rời thực tiễn.

Qua giám sát, đại biểu nhấn mạnh, công tác quy hoạch vẫn còn nhiều khó khăn về nguồn nhân lực, nguồn vốn; khó khăn về về đơn vị tư vấn… dẫn đến chất lượng quy hoạch thấp.

Trong thời gian tới, đại biểu đề nghị Chính phủ khẩn trương ban hành quy hoạch tổng thể quốc gia. Ông Dũng cho rằng, đây sẽ là nền tảng cốt lõi nhằm đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ, kết nối hệ thống quy hoạch trong cả nước.

Trước khi quy hoạch tổng thể quốc gia được ban hành, để hạn chế mâu thuẫn phát sinh khi các quy hoạch được lập, đại biểu đề nghị thành lập Ban chỉ đạo Quốc gia về quy hoạch do Thủ tướng Chính phủ làm trưởng ban nhằm hạn chế mâu thuẫn và giải quyết các bất cập, vướng mắc phát sinh trong lúc chờ sửa đổi các quy định pháp luật có liên quan.

Đồng thời đề nghị Chính phủ chỉ đạo quyết liệt các Bộ, ngành, địa phương và cơ quan, đơn vị liên quan đề cao công tác phối hợp, chia sẻ thông tin, dữ liệu, trao đổi, thống nhất quan điểm trong quá trình quản lý các loại quy hoạch để giảm thiểu hạn chế, sai sót trong công tác quy hoạch.

Đại biểu Trần Văn Khải (Hà Nam) khẳng định việc lựa chọn chuyên đề giám sát "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành" là quyết sách đúng đắn, hợp lý, sát thực tiễn và kịp thời nhằm tổng rà soát việc thực hiện pháp luật về công tác quy hoạch, tháo gỡ những vướng mắc, bất cập phát sinh trong thực tiễn.

Đại biểu đề nghị cần có quyết tâm chính trị trong toàn hệ thống, xem việc quy hoạch là một nhiệm vụ chính trị trọng điểm, phải có kế hoạch rõ ràng, phân công cụ thể, có thời gian hoàn thành, kiểm tra giám sát.

Ngoài ra, không nên phó mặc, phụ thuộc vào đơn vị tư vấn quy hoạch, các cơ quan tổ chức lập quy hoạch phải chủ động đưa ra các định hướng lớn trong quy hoạch.

Đại biểu cho rằng, người đứng đầu, các lãnh đạo cơ quan tổ chức lập quy hoạch phải dành thời gian nghiên cứu, đưa ra định hướng, góp ý cho tư vấn, tránh quy hoạch chậm tiến độ, kém chất lượng.

Còn theo Đại biểu Lê Thanh Hoàn (Thanh Hóa), một trong những nội dung quan trọng thì chưa được báo cáo rõ với Quốc hội, đó là công tác công bố công khai thông tin quy hoạch đô thị, thu hoạch nông thôn.

“Việc công bố công khai thông tin thu hoạch một số địa phương còn chậm, chưa thường xuyên, liên tục, chưa tăng cường áp dụng công nghệ thông tin để công khai và cung cấp thông tin quy hoạch có hiệu quả”, ông Hoàn nói.

Theo đại biểu này, trên thực tế cho thấy, công tác công bố công khai thông tin quy hoạch nói chung thực sự còn rất hình thức, đặc biệt là quy hoạch sử dụng đất và quyền xây dựng.

Nhằm đẩy nhanh tiến độ lập kế hoạch bảo đảm chất lượng quy hoạch, Đại biểu Lê Thanh Hoàn đề nghị Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và Môi trường báo cáo cụ thể hơn với Quốc hội vấn đề công khai thông tin quy hoạch.

Đại biểu nêu rõ, việc thực hiện công bố, công khai thông tin quy hoạch, bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của người dân chưa thực sự được coi trọng. Đây cũng chính là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhiễu loạn thông tin, sốt ảo đất đai, đầu cơ, thao túng thị trường đất đai, gây bất ổn thị trường, khiếu kiện về đất đai dẫn đến mất an ninh trật tự tại một số địa phương.

“Tuy nhiên, việc xử lý trách nhiệm đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân không thực hiện được công bố công khai, thông tin chưa được thực hiện nghiêm túc”, ông Hoàn nêu.

Đại biểu Lê Thanh Hoàn đề nghị với Quốc hội, trong dự thảo Nghị quyết giám sát của Quốc hội cần bổ sung quy định về biện pháp, chế tài xử lý cụ thể với những trường hợp chậm hoặc không công khai thông tin quy hoạch, bảo đảm những quy định của pháp luật về quy hoạch được thực thi nghiêm túc trên thực tế.

Nam Phong