Vụ mùa lúa mì ở Mỹ bị thời tiết xấu đe dọa giảm sút

Nhưng mưa lớn ngăn cản ông Grotberg lẫn nông dân trên khắp bang thực hiện ý định ấy. Bắc Dakota là nơi trồng lúa mì vụ xuân hàng đầu nước Mỹ. Theo dữ liệu chính thức, diện tích đất canh tác mà nông dân nơi đây dự kiến trồng lúa mì sẽ xuống thấp kỷ lục.

Mỹ là nước xuất khẩu lúa mì lớn nhất thế giới, và họ cũng đang gặp nhiều vấn đề có thể khiến thế giới mất thêm nguồn cung nữa (trước đó là Ukraine do chiến tranh).

Cuộc chiến tại Ukraine khiến giảm một phần ba lượng lúa mì xuất khẩu toàn cầu. Tình hình thêm tồi tệ khi Ấn Độ hạn chế xuất khẩu, triển vọng sản lượng ở Trung Quốc và một số khu vực châu Âu không khả quan.

Trước tình cảnh trên, Mỹ kêu gọi nông dân nước này tăng lượng lúa mì gieo trồng vụ đông. Chính phủ cho phép gieo trồng trên cả một số khu đất nhạy cảm về môi trường. Tuy nhiên giới phân tích chỉ ra rằng hạn hán và chi phí đầu vào tốn kém có thể hạn chế lợi nhuận sản xuất.

Có hai vụ lúa mì ở Mỹ: vụ xuân gieo trồng ngay thời điểm này và vụ đông gieo trồng mùa thu. Cả hai đều gặp rắc rối. Trong khi mưa lớn ảnh hưởng vụ xuân ở Bắc Dakota, hạn hán đe dọa vụ đông tại Kansas.

Sản lượng vụ đông Kansas có nguy cơ giảm hơn 25% do hạn hán nghiêm trọng. Nông dân tại đây đứng trước nguy cơ phải bỏ hàng nghìn mẫu lúa mì trên đồng trong năm nay thay vì trả tiền để thu hoạch những hạt lúa khô héo.

Quay lại Bắc Dakota, nước ngập quá nhiều lại là vấn đề. Một trận bão tuyết lịch sử hồi tháng 4 khiến những cánh đồng rộng lớn của bang bị chôn vùi dưới lớp tuyết dày hơn 1m, tuyết tan chảy gây ra lũ lụt.

Hiện ông Grotberg chỉ có thể trồng khoảng 200 hecta lúa mì - tương đương một phần tư diện tích đất mà ông định trồng, do điều kiện ẩm ướt. Hạt gieo trên đất ẩm ướt có thể khó nảy mầm hoặc không đều, trong khi máy móc hạng nặng khó hoạt động trên cánh đồng lầy lội.

Cơ hội để ông Grotberg gieo hạt đang giảm dần. Lúa mì gieo quá muộn vào mùa xuân sẽ cho sản lượng thấp hoặc có nguy cơ bị sương giá trước khi lúa chín đủ.

Tốc độ gieo trồng chậm nhất từ năm 1996

Mùa xuân ẩm ướt sẽ khiến vùng đồng bằng miền Bắc nước Mỹ không có một mùa vụ bội thu năm nay. Số liệu của Bộ Nông nghiệp Mỹ cho thấy đến ngày 22.5, nông dân chỉ gieo được 49% diện tích họ định gieo vụ xuân, tương đương tốc độ gieo vào năm 2014 (năm chậm kỷ lục kể từ năm 1996).

Tại Bắc Dakota nơi sản xuất một nửa lúa mì vụ xuân, nông dân địa phương chỉ mới gieo được 27% diện tích, chậm thứ 2 trong vòng 4 thập niên qua.

Ủy viên nông nghiệp bang Bắc Dakota Doug Goehring bày tỏ lo ngại: “Vài nông dân còn chưa bắt tay gieo trồng. Nếu Bắc Dakota không đạt diện tích gieo trồng đáng kể, thị trường toàn cầu sẽ càng thêm hỗn loạn”.

Triển vọng vụ đông ảm đạm

Vùng cao nguyên miền nam nước Mỹ nhận được rất ít mưa, nông dân trồng lúa mì vụ đông lo ngại về quy mô vụ mùa tới.

Một nhóm tư nhân đi thăm các cánh đồng lúa mì ở Kansas giữa tháng 5 dự báo sản lượng mùa vụ tới tại đây giảm 28% và sẽ có thêm nhiều cánh đồng rơi vào cảnh không được thu hoạch do hạn hán.

Theo ước tính mới nhất của Bộ Nông nghiệp Mỹ, khoảng 6% diện tích trồng trọt của Kansas sẽ bị bỏ hoang. Nhưng nhà nông học Romulo Lollato thuộc Đại học Kansas cảnh báo diện tích bỏ hoang có thể lên đến 10% bởi hạn hán.

Tại bang Colorado láng giềng, diện tích trồng trọt bỏ hoang thậm chí có thể là 30%.

Mối đe dọa khác

Sản lượng lúa mì của Mỹ đã giảm trong thời gian dài do nông dân ưa chuộng sản xuất ngô và đậu tương vốn sinh lợi nhiều hơn do nhu cầu từ các nhà sản xuất nhiên liệu sinh học. Nhu cầu nhiên liệu sinh học có thể tiếp tục làm thu hẹp diện tích trồng lúa mì khi hai nhà máy chế biến đậu tương mới sắp mở tại Bắc Dakota.