Ngân hàng hạt giống khổng lồ của Ukraine có thể bị phá hủy vĩnh viễn vì chiến tranh

Theo Crop Trust, tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Đức do Tổ chức Nông lương Liên Hợp Quốc thành lập, rủi ro đã trở thành tiêu điểm vào đầu tháng này khi một cơ sở nghiên cứu gần ngân hàng hạt giống quốc gia của Ukraine bị hư hại.

Cơ sở và ngân hàng hạt giống của Ukraine đều có trụ sở tại thành phố Kharkiv, đông bắc Ukraine, nơi đã hứng chịu các đợt ném bom dữ dội từ lực lượng Nga. Chỉ 4% số hạt giống trong ngân hàng của Ukraine (quy mô lớn thứ 10 trên thế giới) được dự phòng.

Reuters không thể xác định nguyên nhân của thiệt hại và Crop Trust chỉ nói rằng cơ sở nghiên cứu đã bị tấn công, nhưng từ chối cung cấp thêm chi tiết, viện dẫn lý do an ninh.

Stefan Schmitz, Giám đốc điều hành của Crop Trust, nói với Reuters: “Ngân hàng hạt giống là một loại bảo hiểm nhân thọ. Sẽ là một mất mát bi thảm nếu ngân hàng hạt giống của Ukraine bị phá hủy".

Reuters không liên lạc được với Giám đốc ngân hàng hạt giống quốc gia của Ukraine. Viện Hàn lâm khoa học Ukraine từ chối bình luận và Bộ Quốc phòng Nga chưa trả lời về vấn đề này.

Các nhà nghiên cứu dựa vào vật liệu di truyền đa dạng mà các ngân hàng hạt giống lưu trữ để tạo ra các loại cây có thể chống chọi với biến đổi khí hậu hoặc dịch bệnh. Chúng ngày càng trở nên quan trọng nhằm đảm bảo sản xuất đủ lương thực mỗi mùa để nuôi sống 7,9 tỉ người khi thời tiết trên thế giới ngày càng khắc nghiệt.

Cuộc chiến giữa Nga và Ukraine, nhà xuất khẩu ngũ cốc lớn thứ ba và thứ tư thế giới, đã làm tăng giá và nguy cơ khan hiếm lương thực. Nhiều cuộc biểu tình nổ ra ở các nước đang phát triển được hưởng lợi từ ngũ cốc của Ukraine.

Tầm quan trọng của việc sao lưu hạt giống bằng Svalbard Global Seed Vault

Cuộc chiến ở Syria đã cung cấp một bài học về tầm quan trọng của việc sao lưu hạt giống bằng Svalbard Global Seed Vault ở Na Uy, cơ sở sao lưu hoặc nhân bản hạt giống lớn nhất và quan trọng nhất thế giới.

Vào năm 2015, Svalbard Global Seed Vault có thể gửi các mẫu thay thế lúa mì, lúa mạch và các loại cỏ phù hợp với các vùng khô hạn cho các nhà nghiên cứu ở Lebanon sau khi một ngân hàng hạt giống gần thành phố Aleppo của Syria bị phá hủy.

Tổng cộng, Svalbard Global Seed Vault bảo quản hơn 1 triệu mẫu hạt giống trong một hầm chứa được xây dựng trên sườn núi Bắc Cực. Chúng bao gồm 4% trong số 150.000 hạt giống của Ukraine - đại diện cho hơn 1.800 loại cây trồng.

Crop Trust là tổ chức quốc tế có mục đích duy nhất là bảo vệ sự đa dạng của cây trồng, đã cung cấp vốn cho Ukraine để sao chép hạt giống. Tuy nhiên, các vấn đề an ninh và hậu cần liên quan đến chiến tranh và các chu kỳ tự nhiên khiến quá trình này rất khó để tăng tốc.

Giám đốc Stefan Schmitz ước tính rằng khoảng 10% hạt giống của Ukraine có thể được sao lưu trong vòng 1 năm vì chúng cần được gieo trồng, phát triển và thu hoạch vào đúng thời điểm trước khi các bản sao có thể được chiết xuất và gửi đến Svalbard Global Seed Vault.

Một biện pháp khẩn cấp sẽ là loại bỏ việc sao chép và chỉ chuyển bộ sưu tập đến Svalbard Global Seed Vault, nhưng Stefan Schmitz nói rằng điều này có thể không khả thi trong thời chiến.

Hạt giống của Syria là từ vùng Lưỡi liềm Màu mỡ (Fertile Crescent), khu vực được cho đã xuất hiện nông nghiệp định cư, và Ukraine cũng có vị trí trung tâm về nông nghiệp.

Grethe Helene Evjen, cố vấn cấp cao của Bộ Nông nghiệp và Thực phẩm Na Uy, cho biết: “Nông nghiệp ở Ukraine có nguồn gốc từ thời tiền sử”.

Grethe Helene Evjen cho biết Bộ này sẵn sàng giúp Ukraine nhân bản và lưu trữ tất cả hạt giống tại Svalbard Global Seed Vault, nhưng vẫn chưa nhận được yêu cầu từ chính quyền nước này.

Sơn Vân