Bức tranh 'Đôi bờ sông Hồng' của cố họa sĩ Lê Văn Đệ bán 5.4 tỉ đồng
Văn hóa - Ngày đăng : 14:16, 25/06/2022
Con số chưa bao gồm thuế phí giúp tác phẩm đạt giá cao nhất trong phiên đấu giá Mỹ thuật Hiện đại Việt Nam - từ truyền thống đến hiện đại.
Bức tranh sơn dầu trên canvas ra đời từ năm 1930, miêu tả cảnh hai bên bờ sông Hồng với những ngôi nhà nổi, những chiếc thuyền và con người chung quanh. Họa sĩ Lê Văn Đệ lưu lại bút tích, ghi ngày tháng ở góc dưới cùng bên trái của tác phẩm.
Theo tài liệu trong Kho lưu trữ về Victor Tardieu, Viện Lịch sử Nghệ thuật Quốc gia Pháp (INHA), tranh được trưng bày tại Triển lãm Thuộc địa Paris diễn ra từ ngày 6.5 đến 15.11.1931. Trong bài viết Mỹ thuật tại Triển lãm Thuộc địa, thời đại Angkor ngày 1.9.1931 trên báo l’Œuvres, ký giả Adolphe Tabarant nhận xét tranh là "sự hài hòa của một phong cách tranh khắc Nhật Bản và chủ nghĩa hậu ấn tượng".
Bức thư của Blanchard de la Brosse - Giám đốc Sở Kinh tế Đông Dương - gửi ông Victor Tardieu ngày 21.12.1932 ghi rõ hai bức tranh sơn dầu của Lê Văn Đệ gửi tham dự triển lãm là Đôi bờ sông Hồng và Chiếc thuyền trên sông Hồng đã được bán ngay tại lúc đó. Bức Đôi bờ sông Hồng sau đó nằm trong bộ sưu tập tư nhân của Pháp cho đến khi được đưa ra đấu giá.
Phiên đấu giá của nhà nhà Millon, ngoài bức tranh "Đôi bờ sông Hồng" của Lê Văn Đệ, còn giới thiệu hơn 20 tác phẩm của các danh họa nổi tiếng thời Đông Dương như Nguyễn Nam Sơn, Mai Trung Thứ...
Bức lụa vẽ hai phụ nữ "Cuộc gặp gỡ", 1974 của Mai Trung Thứ cao thứ hai khi được chốt ở mức 140 nghìn euro (3,4 tỉ đồng). Tác phẩm sơn mài "Chùa Thái Lan" của Trần Phúc Duyên đứng thứ ba với 80.000 euro (1,9 tỉ đồng).
Lê Văn Đệ (1906-1966) xuất thân trong gia đình địa chủ ở Mỏ Cày, Bến Tre. Ngay từ nhỏ, ông đã bộc lộ năng khiếu nghệ thuật. Sau khi tốt nghiệp Trung học Lasan Tabert (Sài Gòn), Lê Văn Đệ quyết tâm thi vào Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, bất chấp sự phản đối của gia đình. Năm 1925, ông là một trong 10 sinh viên khóa đầu tiên của trường.
Năm 1931, ông sang Pháp du học tại Trường Quốc gia Cao đẳng Mỹ thuật Pháp, chuyên ngành tranh sơn dầu. Năm 1933, ông đoạt giải nhì cuộc thi do Hội Nghệ sĩ Quốc gia Pháp tổ chức với ba tác phẩm "Bà thầy bói", "Trên sân ga Montparnasse", "Thiếu nữ điểm trang". Tại triển lãm Nghệ sĩ quốc gia Pháp năm 1934, Bộ Văn hóa Pháp đã chọn mua bức Trong gia đình của ông để trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật Luxembourg.
Họa sĩ Lê Văn Đệ là giám đốc đầu tiên của Trường Quốc gia Cao đẳng Mỹ thuật Sài Gòn (nay là Đại học Mỹ thuật TP.HCM). Họa sĩ chịu trách nhiệm trang trí cho lễ Tuyên ngôn độc lập tại Quảng trường Ba Đình ngày 2.9.1945.