Chủ tịch Hạ viện Mỹ Pelosi bắt đầu chuyến thăm châu Á

Dẫn đầu phái đoàn nghị sĩ Mỹ, Chủ tịch Pelosi sẽ thăm tất cả đồng minh quan trọng ở khu vực này gồm Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia và Singapore. Tuy nhiên ý định đến Đài Loan vẫn còn là dự kiến khi Trung Quốc đưa ra nhiều lời cảnh báo cứng rắn. Bà Pelosi từ chối tiết lộ kế hoạch công du với báo giới: “Tôi không nói về kế hoạch của mình. Làm vậy rất nguy hiểm đối với tôi”.

Đài Loan vài năm qua là điểm nóng trong quan hệ Mỹ - Trung. Giới chức an ninh Mỹ đã âm thầm thuyết phục Chủ tịch Pelosi về rủi ro khi thăm đảo tự trị trong thời điểm nhạy cảm. Tuy nhiên Nhà Trắng khẳng định quyền quyết định thuộc về bà.

Điện đàm với Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm 28.7, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đưa ra cảnh báo cứng rắn về vấn đề Đài Loan: “Nếu chơi với lửa thì sẽ bị bỏng. Tôi hy vọng Mỹ nhìn rõ”.

Ban đầu Chủ tịch Pelosi dự định thăm Đài Loan vào tháng 4 trước lúc nữ chính trị gia này dương tính với COVID-19. Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ thời điểm đó từng tiếp xúc với một số nghị sĩ Mỹ kêu gọi họ thuyết phục Chủ tịch Pelosi bỏ ý định.

Theo Hạ nghị sĩ Darin LaHood: “Việc chính phủ nước ngoài - kể cả chính phủ Trung Quốc - cố gây ảnh hưởng đến khả năng hay quyền ra quyết định công du Đài Loan hay bất cứ nơi nào khác của Chủ tịch Hạ viện, thành viên Quốc hội, quan chức chính phủ Mỹ là không phù hợp”.

Chuyến thăm Đài Loan, nếu diễn ra, sẽ rơi vào thời điểm nhạy cảm: gần dịp kỷ niệm ngày thành lập quân đội Trung Quốc (1.8) và Chủ tịch Tập cùng nhiều quan chức đương nhiệm lẫn về hưu sẽ nghỉ dưỡng và họp kín thảo luận loạt quyết sách quan trọng hàng đầu cũng như bàn về công tác nhân sự tại Bắc Đới Hà (tỉnh Hà Bắc). Vì vậy giới phân tích lo ngại quyết định công du có thể khiến Bắc Kinh tung ra đòn trả đũa mạnh làm Đài Loan “lãnh đủ”.

Nhà phân tích Derek Grossman thuộc tổ chức nghiên cứu RAND Corp cũng nhận xét chuyến thăm đặt tất cả các bên vào thế khó: Trung Quốc phải chọn giữa đáp trả hay bị mất mặt, trong khi Đài Loan bị xem là không tôn trọng Mỹ nếu từ chối chuyến thăm nhưng có nguy cơ bị trả đũa nếu tiếp đón Chủ tịch Pelosi. Mỹ sẽ bị đánh giá làm leo thang căng thẳng nếu cho phép chuyến thăm diễn ra nhưng nếu không cho phép thì bị xem là nhượng bộ Trung Quốc...