Lý do Mỹ mắc kẹt trong 'sự ổn định khủng khiếp' về số người chết do COVID-19

Theo phân tích của trang USA Today về dữ liệu từ Đại học Johns Hopkins (Mỹ), tốc độ tử vong do COVID-19 ở Mỹ vẫn tương đối ổn định kể từ tháng 5, dù đã tăng trong tháng 7 lên khoảng 400 người một ngày.

“Chúng tôi đang ngồi trên sự ổn định khủng khiếp này. Mọi việc diễn ra theo cách này trong vài tháng qua và chúng tôi đã quen với nó", theo Tiến sĩ Daniel Griffin, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm của Pro Health Care ở thành phố New York (Mỹ) và là giảng viên lâm sàng về y học tại Đại học Columbia.

Vào tháng 7.2022, hơn 12.500 người Mỹ đã chết vì COVID-19, theo phân tích của USA Today.

David Dowdy, nhà dịch tễ học tại Trường Y tế Công cộng Johns Hopkins Bloomberg (Mỹ), nói số ca tử vong do COVID-19 ở Mỹ tương tự như số người chết vì cúm thường được báo cáo trong mùa cao điểm. Một mùa cúm tồi tệ ở Mỹ có thể dẫn đến hơn 50.000 ca tử vong.

Ông nói điều đó không có nghĩa là tỷ lệ tử vong do COVID-19 đã đạt đến mức cao như cúm, vì mùa cúm cao điểm chỉ kéo dài khoảng ba tháng. Theo David Dowdy, trong suốt cả năm, số ca tử vong do COVID-19 sẽ cao hơn khoảng 4 lần so với số ca chết vì cúm.

Ông nói: “COVID-19 giống như phải sống trong mùa cúm quanh năm và đó không phải là những gì chúng ta làm với bệnh cúm. Nếu phải làm điều đó với bệnh cúm, chúng tôi sẽ thiết lập nhiều biện pháp hơn những gì chúng tôi làm".

Các chuyên gia cho biết hầu hết những người Mỹ chết vì COVID-19 đều bị suy giảm miễn dịch hoặc trên 75 tuổi. Những bệnh nhân này khác nhau trong tình trạng tiêm chủng - từ chưa tiêm đến nhận được đầy đủ vắc xin và mũi tăng cường được đề nghị cho họ.

Tiến sĩ Daniel Griffin nói điều tạo ra sự khác biệt lớn nhất giữa những bệnh nhân hồi phục khi mắc COVID-19 hoặc tử vong là liệu họ có được điều trị trong tuần đầu tiên sau chẩn đoán không.

“Tôi không thể nhớ ai đó trong trí nhớ gần đây của mình đã làm tất cả điều đúng đắn, người đã tiêm vắc xin và được điều trị sớm thích hợp cuối cùng vào bệnh viện và qua đời”, ông nói.

Thuốc kháng vi rút Paxlovid của Pfizer có hiệu quả trong việc ngăn chặn những người mắc COVID-19 có nguy cơ cao khỏi nhập viện. Thế nhưng theo Daniel Griffin, các nhà cung cấp dịch vụ và bệnh nhân mất lòng tin khi các số liệu công khai báo cáo tình trạng tái dương tính với SARS-CoV-2 sau khi dùng thuốc Paxlovid.

Tổng thống Joe Biden (79 tuổi) đã xét nghiệm dương tính với COVID-19 hôm 30.7, ba ngày sau khi ông hai lần xét nghiệm âm tính và được cho là bình phục. Tiến sĩ Anthony Fauci (81 tuổi), cố vấn y tế chính của ông Biden, báo cáo tình trạng tái dương tính với SARS-CoV-2 vào tháng 6.

Tiến sĩ Ashish Jha (điều phối viên ứng phó COVID-19 của Nhà Trắng) cho biết tỷ lệ các trường hợp như vậy có lẽ là khoảng 5% dù báo cáo có nhiều trường hợp tái dương tính với SARS-CoV-2 hơn. Hầu hết mọi người không được xét nghiệm thường xuyên như các quan chức y tế, Ashish Jha cho biết trong loạt các tweet hôm 1.8.

Chưa rõ liệu tình trạng tái dương tính với SARS-CoV-2 sau khi uống Paxlovid có khác chuyện tương tự mà không dùng thuốc không.

Daniel Griffin nói sự không chắc chắn xung quanh thuốc kháng vi rút và các phương pháp điều trị COVID-19 khác có thể góp phần vào những trường hợp tử vong đáng ra có thể ngăn ngừa được.

Ông nói: “Bạn có cơ hội 5 ngày để giảm sự tiến triển của bệnh và khi cửa sổ đó được đóng lại, nó sẽ đóng lại".

Evusheld, kháng thể đơn dòng từ AstraZeneca, đã ngăn ngừa bệnh nặng ở những người có hệ miễn dịch suy yếu và có thể không được bảo vệ đầy đủ từ vắc xin. Evusheld cung cấp sự bảo vệ lâu dài, nhưng Daniel Griffin cho biết một số nhà cung cấp không giới thiệu nó cho những bệnh nhân đủ điều kiện.

“Đó không phải là một bước đi dễ dàng. Bạn không thể chỉ viết đơn thuốc. Nó vẫn chỉ được gửi đến một số nơi nhất định và có cả quá trình để bệnh nhân của bạn đăng ký", Daniel Griffin cho hay.

Daniel Griffin nói một số bác sĩ coi đó là “mức tăng không được đền bù và tốn thời gian”, đồng thời kê các loại thuốc khác không phù hợp để điều trị sớm, chẳng hạn steroid liều cao.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), gần 92% người Mỹ trên 65 tuổi được tiêm vắc xin COVID-19 đầy đủ và khoảng 70% đã tiêm nhắc lại ít nhất một lần. Các mũi vắc xin tăng cường COVID-19 được cải tiến nhắm mục tiêu vào biến thể Omicron có khả năng trình làng vào mùa thu này, nhưng các chuyên gia y tế không cho rằng chúng sẽ có tác động đáng kể đến tỷ lệ tử vong.

“Các loại vắc xin mà chúng tôi đã có vẫn có hiệu quả cao trong việc chống lại bệnh nghiêm trọng và tử vong… Vì vậy, tôi không nghĩ rằng vắc xin hai giá trị sẽ thay đổi cuộc chơi về mặt đó. Những gì họ có thể làm là giúp hạn chế phần nào sự lây truyền vì chúng có thể chống lại nhiễm SARS-CoV-2 hiệu quả hơn”, David Dowdy nhận xét.

Theo các chuyên gia, điều sẽ bảo vệ những người có nguy cơ cao mắc COVID-19 nghiêm trọng và tử vong là cập nhật các loại vắc xin được khuyến nghị cũng như tìm cách điều trị sớm bằng các liệu pháp đã được chứng minh.

Daniel Griffin nói: “Sự ổn định này hiện giờ thật kinh khủng, nhưng dự kiện thấp hơn so với mức sẽ xảy ra nếu chúng ta không hoàn thành xuất sắc vào mùa thu này với các mũi vắc xin tăng cường và cải thiện giáo dục về cách quản lý COVID-19 đúng cách”.

Sơn Vân