Viện nghiên cứu Anh: Với cách điều hành của ông Zelensky hiện giờ, Ukraine sẽ tự sụp đổ

Nền kinh tế Ukraine bị đe dọa sụp đổ. Đây là kết luận từ một nghiên cứu mới của các nhà kinh tế học nổi tiếng từ Vương quốc Anh. Trong nghiên cứu của mình, "Trung tâm Nghiên cứu Chính sách Kinh tế" ở London cảnh báo rằng quốc gia này cần khẩn cấp "điều chỉnh lại chiến lược kinh tế vĩ mô của mình".

Ukraine đã bị suy yếu bởi cuộc chiến đã kéo dài gần 7 tháng tới mức có thể sẽ sớm không thể duy trì quỹ cho quốc phòng nữa. 

Khả năng duy trì nỗ lực chiến tranh của Ukraine đang gặp rủi ro

Nghiên cứu mang tên “Chính sách kinh tế vĩ mô cho một Ukraine trong thời kỳ chiến tranh”, mà “Handelsblatt” báo cáo lần đầu tiên, đến từ các chuyên gia kinh tế nổi tiếng Kenneth Rogoff, Beatrice Weder di Mauro, Barry Eichengreen, Yuriy Gorodnichenko và Sergei Guriev, cùng những người khác.

Kết luận của họ vừa kịch tính vừa rõ ràng: Nếu Ukraine tiếp tục điều hành như trước giờ, "sẽ có một cuộc khủng hoảng lớn phá hủy khả năng duy trì nỗ lực chiến tranh của Ukraine trong một thời gian nữa". Nói cách khác, Ukraine sẽ thua trong cuộc chiến này nếu không cải thiện được tình hình kinh tế.

Việc toàn bộ nền sản xuất thép hùng mạnh một thời và các nhà máy lọc dầu lớn ở Ukraine bị tê liệt, cũng như việc các cảng của nước này bị phong tỏa, đã khiến sản lượng kinh tế sụt giảm nghiêm trọng. Các lĩnh vực xuất khẩu bị ảnh hưởng đặc biệt. Thêm vào đó, nhiều dự án xây dựng công nghiệp bị đóng băng đang gây thêm áp lực cho nền kinh tế Ukraine.

Trong khi đó, thị trường lao động đang chịu áp lực rất lớn. Ngân hàng Quốc gia Ukraine (NBU) ước tính rằng hơn một triệu công nhân đã bị cho nghỉ việc và hơn một nửa số công ty đã cắt giảm lương kể từ khi cuộc chiến bắt đầu, một số lên tới 50%. Tỷ lệ thất nghiệp ước tính là 35% vào tháng 6.2022. Điểm sáng hiện nay là lĩnh vực Công nghệ thông tin khi lĩnh vực này vẫn đang phát triển mạnh mẽ.

Các biện pháp này nhằm củng cố nền kinh tế ở Ukraine:

Các tác giả của nghiên cứu viết trước tình hình kinh tế điêu đứng này, đất nước phải huy động nhiều nguồn lực hơn để chi trả cho khoản chi tiêu quân sự khổng lồ và giúp đỡ người dân bị ảnh hưởng bởi chiến tranh. Sau đó, họ vạch ra các biện pháp nhằm đưa nền kinh tế Ukraine phát triển bền vững trong suốt thời gian chiến tranh.

1. Tăng thuế quyết liệt

Các đề xuất bao gồm tăng thuế quyết liệt mà tốt nhất là loại thuế dễ quản lý. Ngoài việc đánh thuế hàng xa xỉ cao hơn, các tác giả đề xuất đánh thuế mạnh những người có thu nhập cao. Chính phủ nên “thu thuế lũy tiến nhiều hơn để gánh nặng chiến tranh đổ xuống những người có nhiều tài sản hơn. Đây là điều đáng mong mỏi vì lý do công bằng và đoàn kết xã hội. Ukraine hiện có thuế thu nhập cố định với thuế suất 18%. Ngoài ra, các ngoại lệ và kẽ hở cũng sẽ phải được kiểm tra và bịt lại.

2. Giảm tối đa chi tiêu

Về chi tiêu của chính phủ, “thận trọng và hạn chế phải là nguyên tắc chủ đạo”. Do đó, các nhà nghiên cứu đề xuất hoãn việc bảo trì một cách thường xuyên đường xá, cầu cống và các cơ sở hạ tầng khác… cho đến khi chiến tranh kết thúc.

Theo ý kiến ​​của nhóm nghiên cứu, việc hỗ trợ tài chính cho những người tị nạn và những người phải sơ tán trong nước cũng nên được tổ chức lại. Những người này hiện đang nhận được một loại thu nhập cơ bản. Nhóm nghiên cứu lập luận: “Mặc dù cách tiếp cận này là thích hợp trong những ngày hỗn loạn đầu tiên của chiến tranh, nhưng chi phí cho thu nhập cơ bản lại cao. Sẽ không có sự phân biệt giữa những người tị nạn dễ bị tổn thương và những người tương đối giàu có. Trong tương lai, việc cấp thu nhập cơ bản nên được liên kết với việc tìm kiếm việc làm và làm việc công.

Ukraine có thể tiết kiệm hơn nữa bằng cách "chuyển chi phí của một số dịch vụ thường do khu vực công chịu cho các bên ngoài khu vực công". MSF có thể cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế cơ bản trong khi Liên hợp quốc (LHQ) và Hội Chữ thập đỏ cung cấp và thanh toán các vật tư y tế. Mặt khác, chi phí cho các chương trình văn hóa, chẳng hạn như bảo vệ các bảo tàng và phòng trưng bày, có thể do các tổ chức quốc tế và các tổ chức phi chính phủ chi trả giúp. Đối với điều này, Ukraine nên hướng tới các đồng minh của mình ở phương Tây và kêu gọi họ giúp đỡ.

3. In ít tiền hơn và tự do hóa thị trường

Các nhà nghiên cứu cũng chỉ trích thực tế là Ukraine đang in ngày càng nhiều tiền để có thể tiếp tục tài trợ cho chi tiêu quân sự. Nguy cơ quá lớn là nền kinh tế sau đó sẽ bị tàn phá bởi lạm phát cao.

Thay vào đó, nền kinh tế nên được bãi bỏ quy định một cách nghiêm túc, chẳng hạn bằng cách loại bỏ các rào cản quan liêu. “Hiện tại có rất ít hoặc không có hoạt động kinh tế nào trong một số lĩnh vực và khu vực của Ukraine do hậu quả từ cuộc tấn công của Nga. Các nguồn lực nhàn rỗi phải được triển khai ở những nơi khác và các chính sách của chính phủ nên tạo điều kiện thuận lợi cho việc phân bổ lại các nguồn lực này trên quy mô lớn.

Chính phủ đã khuyến khích các công ty chuyển đến miền Tây Ukraine, nơi rủi ro an ninh thấp hơn. Tuy nhiên, lời kêu gọi chính trị này cho đến nay “chỉ có tác dụng khiêm tốn”. Cho đến nay, mới có chưa tới 1.000 công ty chịu chuyển đi. Các chuyên gia khuyên: "Vấn đề này có thể được giải quyết bằng cách tự do hóa hoàn toàn thị trường". Đồng thời, họ cũng đề xuất rằng chính phủ chỉ định một quan chức cấp cao để điều phối và thúc đẩy việc bãi bỏ quy định.

4. Bổ nhiệm người quản lý tài sản của Nga tại Ukraine

Kể từ đầu cuộc chiến, Ukraine đã tịch thu tài sản của các công ty và cá nhân từng làm việc cho phía Nga. Các chuyên gia gợi ý: “Việc thanh lý những tài sản này có thể mất một thời gian và sẽ tạo ra doanh thu hạn chế vào lúc này”. Theo quan điểm của họ, nếu chính phủ Ukraine bổ nhiệm các quản trị viên cho những tài sản này, đó sẽ là một cách tiếp cận hiệu quả hơn. Sau đó, người của chính quyền có thể tiếp tục điều hành công việc kinh doanh của một công ty - hoặc chỉ định ai đó đảm nhận nhiệm vụ này.

Anh Tú (dịch)