Sinh vật không hậu môn giống Minion giận dữ không phải tổ tiên sớm nhất của loài người

Tuy nhiên, nghiên cứu mới đã phát hiện ra rằng chiếc bao có gai nhọn, nếp nhăn mang tên Saccorhytus trên thực tế không liên quan đến con người.

Saccorhytus có lỗ chân lông xung quanh miệng, lần đầu tiên được hiểu là mang một đặc điểm nguyên thủy của nhóm động vật Deuterostomia (động vật miệng thứ sinh) mà từ đó chúng ta xuất hiện. Tuy nhiên, phân tích các hóa thạch 500 triệu năm tuổi từ Trung Quốc cho thấy những lỗ chân lông này thực chất là cơ sở của các gai bị vỡ ra trong quá trình bảo quản chúng.

Nhóm nghiên cứu, do các nhà khoa học thuộc Viện Địa chất và Cổ sinh Nam Kinh (Trung Quốc) dẫn đầu, đã xếp Saccorhytus vào một nhóm tiến hóa khác, liên quan đến các loài chân đốt như nhện, cua và côn trùng.

Tất cả động vật đối xứng hai bên - có một bên trái và một bên phải - là con cháu của một trong hai nhóm riêng biệt gồm protostomes (động vật miệng nguyên sinh) và deuterostomes (động vật miệng thứ sinh).

Với protostomes, miệng hình thành trước hậu môn trong quá trình phát triển phôi thai, nhưng với deuterostomes thì nó xảy ra theo cách khác.

Bọ, cua và trai đều thuộc dòng tiến hóa protosomes, trong khi động vật có xương sống như con người đến từ deuterostomes.

Đến khi có phát hiện mới, được công bố ngày hôm nay trên Tạp chí Nature, người ta vẫn cho rằng Saccorhytus là đại diện sớm nhất của nhóm Deuterostomia.

Hóa thạch của sinh vật này, có đường kính khoảng 1 mm, lần đầu tiên được phát hiện trong đá ở tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc vào năm 2012 và mô tả vào 2017.

Những hóa thạch này dường như có các lỗ hầu của vòì nhĩ xung quanh miệng của chúng, dẫn đến việc chúng được xác định là deuterostomes.

Khi chúng có niên đại 535 triệu năm tuổi, người ta kết luận rằng chúng là loài động vật sớm nhất trong nhóm đó.

Song gần đây hơn, các nhà cổ sinh vật học đã đào thêm các mẫu vật Saccorhytus và thu hồi hàng trăm mẫu vật được bảo quản tốt hơn.

Yunhuan Liu, giáo sư về Cổ sinh vật học tại Đại học Trường An, Tây An, Trung Quốc, cho biết: “Một số hóa thạch được bảo quản hoàn hảo đến mức trông gần như còn sống. Saccorhytus là con thú tò mò, có miệng nhưng không hậu môn, với những vòng gai phức tạp xung quanh miệng của nó”.

Hàng trăm hình ảnh tia X được chụp về một hóa thạch mới bằng cách sử dụng máy gia tốc hạt tại Swiss Light Source ở Thụy Sĩ để tạo ra mô hình kỹ thuật số 3D chi tiết. Điều này cho thấy sinh vật có gai xung quanh miệng được tạo ra bởi một lớp biểu bì chống phân hủy kéo dài qua các lỗ chân lông.

"Chúng tôi tin rằng những điều này sẽ giúp Saccorhytus bắt và xử lý con mồi của nó", Huaqiao Zhang từ Viện Địa chất và Cổ sinh Nam Kinh gợi ý.

Điều quan trọng: Chúng không phải là mang, loại bỏ bằng chứng duy nhất cho thấy chúng là deuterostomes giống con người.

Các nhà khoa học từ đó đưa ra giả thuyết rằng Saccorhytus thuộc một nhóm trong Protosomia được gọi là ecdysoszoan, có chứa động vật chân đốt và giun tròn.

Giáo sư Philip Donoghue từ Đại học Bristol (Anh) nói: “Chúng tôi đã xem xét rất nhiều nhóm thay thế mà Saccorhytus có thể liên quan đến, bao gồm san hô, hải quỳ và sứa cũng có miệng nhưng không có hậu môn. Để giải quyết vấn đề, phân tích tính toán của chúng tôi đã so sánh cấu trúc giải phẫu Saccorhytus với tất cả nhóm động vật sống khác, kết luận mối quan hệ với động vật chân đốt và họ hàng của chúng, nhóm côn trùng, cua và giun đũa”.

Saccorhytus không có hậu môn đồng nghĩa bất kỳ chất thải nào bên trong cơ thể của nó sẽ trở lại qua đường miệng. Thế nhưng, Saccorhytus cũng tạo nên một phần hấp dẫn của lịch sử tiến hóa, gợi ý rằng vào một thời điểm nào đó, đặc điểm này đã biến mất trong nhóm của nó.

Khi nó được cho là một phần của nhóm Deuterostomia, hậu môn biến mất góp phần giúp chúng ta hiểu được cơ thể động vật có xương sống hiện đại hình thành như thế nào.

Song giờ đây, sự kiện này được coi là một phần lịch sử của ecdysozoa, loài có đường ruột kéo dài từ miệng đến hậu môn.

Shuhai Xiao từ Virgina Tech (Mỹ) nói: “Thành viên của nhóm Saccorhytus cho thấy rằng nó đã thoái trào về mặt tiến hóa, phân phối bằng hậu môn mà tổ tiên của nó đã thừa hưởng”.

Ecdysozoa theo truyền thống có cơ thể như con sâu, vì vậy loài Saccorhytus giống bao tải bao hàm ngụ ý rằng tổ tiên của ecdysozoans có thể không giống sâu.

Shuhai Xiao nói: “Chúng tôi vẫn chưa biết vị trí chính xác của Saccorhytus trong cây sự sống nhưng nó có thể phản ánh tình trạng tổ tiên mà từ đó tất cả thành viên của nhóm đa dạng này đã tiến hóa”.

Các nghiên cứu sâu hơn có thể liên quan đến việc khảo sát cách sống của Saccorhytus, ví dụ như trôi nổi trên biển hoặc giữa các hạt cát.

Các nhà nghiên cứu cũng muốn xác định chính xác chúng đã sử dụng gai miệng để làm gì, chẳng hạn ngăn chặn những kẻ săn mồi.

Việc tìm kiếm tổ tiên sớm nhất của loài người vẫn đang được tiến hành, bây giờ Saccorhytus không được coi là một phần của Deuterostomia.

Shuhai Xiao nói: “Hóa thạch deuterostome cổ nhất tiếp theo trẻ hơn gần 20 triệu năm”.

Protostomes có một hồ sơ hóa thạch có từ 550 triệu năm trước, nhưng deuterostomes chỉ được ước tính là 515 triệu năm tuổi.

Shuhai Xiao cho biết thêm: “Điều này đồng nghĩa có một khoảng trống lớn trong hồ sơ hóa thạch của deuterostomes. Vì vậy, chúng tôi sẽ tiếp tục đào và tìm kiếm những hóa thạch deuterostome thực sự đầu tiên”.

Sơn Vân