Thêm một nước NATO rung rinh: Biển người đòi giải tán chính phủ thân Ukraine trước 25.9

Hàng chục nghìn người đã biểu tình chống lại chính phủ CH Czech (Tiệp cũ) tại Prague hôm thứ bảy, cáo buộc rằng chính phủ này coi trọng lợi ích của Ukraine hơn lợi ích của người dân nước này.

Theo cảnh sát, khoảng 70.000 người đã tập trung tại cuộc biểu tình theo phương châm "Cộng hòa Czech trên hết" tại Quảng trường trung tâm Wenceslas. Cuộc biểu tình nhằm phản đối lạm phát do khủng hoảng năng lượng và tiếp nhận người di cư.

Những người biểu tình kêu gọi từ chức chính phủ trung hữu của Thủ tướng Petr Fiala, vốn chỉ mới nhậm chức từ tháng 12. Một biểu ngữ nổi bật ghi: "Điều tốt nhất cho người Ukraine và chỉ có hai chiếc áo len cho chúng tôi". Biểu ngữ thể hiện cáo buộc chính phủ hỗ trợ Ukraine bằng các biện pháp trừng phạt chống lại Nga, nhưng không giúp đỡ người CH Czech, những người đang phải gánh chịu hậu quả là chi phí sưởi ấm tăng cao.

Những người biểu tình cũng không thích quốc kỳ Ukraine được treo tại Bảo tàng Quốc gia. Đám đông hô vang: "Hãy hạ lá cờ xuống". Một số người biểu tình mang theo trống và biểu ngữ có dòng chữ chống lại chính phủ, EU, NATO và Thủ tướng Petr Fiala. Một số còn mang theo cờ Nga hoặc cờ đỏ của KSČM.

Họ cũng hô vang các khẩu hiệu chống lại EU, NATO, Thủ tướng Petar Fiala, Thỏa thuận Xanh cho châu Âu và việc chính phủ từ chối Nga. Cảnh sát phân luồng giao thông từ phần trên của quảng trường, đường cao tốc có thể đi qua được. Cảnh sát không gặp vấn đề đáng tiếc nào xảy ra.

Jiří Havel, đồng tổ chức sự kiện cho biết: "Mục đích của cuộc biểu tình của chúng tôi là sự cần thiết của sự thay đổi, chủ yếu là giải quyết các vấn đề về giá năng lượng, đặc biệt là điện và khí đốt, thứ sẽ gây ra sự tàn phá nền kinh tế của chúng ta vào mùa thu này. Chúng tôi đã kêu gọi Thủ tướng Petr Fiala đàm phán với chúng tôi, nhưng rất tiếc là chúng tôi không có câu trả lời. Vì vậy, chúng tôi sẽ tiếp tục thúc đẩy chính phủ này giải tán. Chúng tôi sẽ yêu cầu Petr Fiala phải từ chức".

Ladislav Vrábel - người đồng tổ chức - khẳng định: "Chúng tôi yêu cầu một chính phủ tạm thời gồm các chuyên gia và kêu gọi bầu cử sớm. Nếu chính phủ không từ chức trước ngày 25.9, chúng tôi sẽ công bố các biện pháp cưỡng chế tại cuộc biểu tình vào ngày 28.9. Chúng tôi đã thương lượng với các tổ chức công đoàn, doanh nhân, nông dân và những người khác”.

Trong số những diễn giả đầu tiên có các chuyên gia năng lượng Ivan Noveský và Vladimír Štěpán, những người đã chỉ trích hoạt động trao đổi năng lượng với giá cao ở Leipzig. Miroslav Ševčík, trưởng khoa Kinh tế trường Đại học Kinh tế cũng phát biểu trước đám đông. Ông ta phản đối chính sách của chính quyền Fiala cũng như các mục tiêu của Thỏa thuận Xanh.

Một số chính trị gia đã phát biểu sau nhóm chuyên gia. Zuzana Majerová-Zahradníková từ Trikolóra lên tiếng: "Cộng hòa Czech cần một chính phủ Czech. Chính phủ của Fial có thể là người Ukraine, có thể là Brussels, nhưng chắc chắn không phải là người Czech"

Theo bà Majerová-Zahradníková, chính phủ nên giảm thuế, bao gồm thuế VAT, và chấm dứt các biện pháp trừng phạt chống Nga gây tổn hại cho các doanh nghiệp Czech. Bà cũng yêu cầu ngừng cung cấp vũ khí cho Ukraine. Bà Majerová-Zahradníková khẳng định: "Đây không phải là cuộc chiến của chúng ta" và lời tuyên bố này được những người biểu tình tán thưởng nhiệt liệt.

Giá năng lượng hiện đang tăng trên khắp châu Âu do EU nhận được ít khí đốt tự nhiên hơn từ Nga do cuộc chiến ở Ukraine. Cộng hòa Czech hiện đang giữ chức Chủ tịch Hội đồng EU, đã tiếp nhận khoảng 400.000 người tị nạn chiến tranh từ Ukraine và cung cấp cho nước này một lượng đáng kể hàng hóa quân sự cũng như viện trợ nhân đạo. Hôm thứ sáu, chính phủ của Fiala đã sống sót sau cuộc bỏ phiếu tín nhiệm tại quốc hội do đảng ANO dân túy của cựu Thủ tướng Andrej Babis và một đảng cực hữu cánh hữu yêu cầu.

Nói về cuộc biểu tình hôm thứ bảy, Fiala cho biết nó được tổ chức bởi "các cá nhân thân Nga gần với các tư tưởng cực đoan", những người có lợi ích đi ngược lại với Cộng hòa Czech. Sau đó, Thủ tướng Fiala đổ lỗi cho Nga gây ra cuộc biểu tình.

Bộ trưởng Nội vụ Vit Rakušan nói rằng ông rất coi trọng những lo ngại của những người đến cuộc biểu tình. Phó Thủ tướng nói: "Đó là lý do tại sao chúng tôi đang nghiên cứu các giải pháp làm giảm bớt nỗi sợ hãi của người dân về tương lai. Nhưng những giải pháp đó không nằm ở việc nghiêng về nước Nga của Putin, tôi không đồng ý với các diễn giả về điều đó". Đồng thời, ông cảnh báo không nên chia rẽ công chúng. "Xã hội chia rẽ là một trong những mục tiêu của cuộc chiến hỗn hợp mà chúng ta phải đối mặt", người Áo viết trên Twitter.

Ở Đức cũng vậy, các đảng như AfD và các nhóm cánh hữu khác, cũng như các đảng Cánh tả, đang vận động và kêu gọi các cuộc biểu tình phản đối các chính sách của chính phủ liên bang vào mùa thu và mùa đông.

Trước đó, tại Bulgaria, do vấn đề khí đốt mà chính phủ thân phương Tây của cựu thủ tướng Kiril Petkov đã sụp đổ. Chính quyền lâm thời mới lên hồi đầu tháng 8 coi việc đàm phán mua lại khí đốt Nga để đối phó với mùa đông là ưu tiên hàng đầu. Liệu Czech có theo bước của Bulgaria?

Anh Tú (theo Idnes/Czech)