Elon Musk: SpaceX không thể tài trợ internet Starlink cho Ukraine vô thời hạn

Elon Musk đưa ra bình luận trên sau khi ông khiến nhiều người Ukraine tức giận với đề xuất hòa bình cho cuộc chiến Nga – Ukraine.

"SpaceX không yêu cầu bù đắp các chi phí trong quá khứ, nhưng cũng không thể cấp vốn vô thời hạn cho hệ thống hiện tại và không thể gửi thêm vài nghìn thiết bị đầu cuối có mức sử dụng dữ liệu lớn hơn gấp 100 lần so với các hộ gia đình điển hình. Điều này là không hợp lý", Elon Musk viết trên Twitter.

Giám đốc điều hành Tesla và SpaceX cho biết Starlink đã chi gần 20 triệu USD mỗi tháng, gọi đó là khoản "đốt tiền" để duy trì các dịch vụ vệ tinh ở Ukraine. Gần đây, tỷ phú giàu nhất thế giới nói rằng SpaceX đã chi khoảng 80 triệu USD để kích hoạt và hỗ trợ Starlink ở Ukraine.

Hôm 13.10, CNN đưa tin rằng SpaceX đã gửi một lá thư tới Lầu Năm Góc vào tháng trước nói rằng họ không thể tiếp tục tài trợ cho dịch vụ Starlink ở Ukraine và có thể phải ngừng tài trợ trừ khi quân đội Mỹ hỗ trợ hàng chục triệu USD mỗi tháng.

Theo số liệu SpaceX gửi tới Lầu Năm Góc, 85% trong số 20.000 thiết bị Starlink chuyển cho Ukraine được Anh, Mỹ, Ba Lan và các tổ chức khác tài trợ hoặc tài trợ một phần. Thế nhưng phần tốn kém hơn nhiều là khả năng duy trì băng thông liên tục. SpaceX nói đã cung cấp mức dịch vụ cao nhất cho Ukraine với chi phí 4.500 USD/tháng trên một thiết bị và chịu 70% phí dịch vụ.

Elon Musk đã kích hoạt Starlink ở Ukraine vào cuối tháng 2 sau khi các dịch vụ internet bị gián đoạn tại nước này vì cuộc tấn công của Nga. SpaceX đã cung cấp cho Ukraine hàng nghìn thiết bị đầu cuối Starlink.

Mykhailo Fedorov, Phó thủ tướng Ukraine, cho biết trong tuần này rằng các dịch vụ Starlink đã giúp khôi phục cơ sở hạ tầng năng lượng và thông tin liên lạc tại các khu vực quan trọng sau hơn 100 cuộc tấn công bằng tên lửa hành trình của Nga.

Hôm 4.10, Elon Musk đã khởi nguồn một cuộc thăm dò gây tranh cãi trên Twitter bằng cách đề xuất "kế hoạch hòa bình" cho cuộc chiến Nga - Ukraine.

Elon Musk đã liệt kê một số lựa chọn, bao gồm cả việc thực hiện lại các cuộc bầu cử ở 4 khu vực Ukraine mà Nga sáp nhập gần đây là Donetsk, Lugansk, Kherson và Zaporizhzhia; biến Crimea trở thành một phần vĩnh viễn của Nga; giữ cho Ukraine vai trò trung lập trong tương lai.

Ukraine tuyên bố sẽ không bao giờ đồng ý nhượng lại đất đai bị chiếm đoạt bằng vũ lực và các cuộc trưng cầu dân ý hợp pháp không thể được tổ chức tại vùng lãnh thổ bị chiếm đóng.

Tổng thống Ukraine - Volodymyr Zelenskiy nằm trong số những người chỉ trích đề xuất của Elon Musk.

Andrij Melnyk, Đại sứ sắp mãn nhiệm của Ukraine tại Đức, cũng lên án đề xuất này một cách thẳng thừng khi viết trên Twitter: "Biến đi là câu trả lời rất ngoại giao của tôi dành cho ông @elonmusk".

Cuối ngày 4.10, Elon Musk cho biết ông và SpaceX hoàn toàn đứng về phía Ukraine trong cuộc chiến với Nga dù bị chỉ trích vì gợi ý kế hoạch hòa bình nêu trên. "Chi phí bỏ ra của SpaceX để kích hoạt và hỗ trợ Starlink ở Ukraine cho đến nay là 80 triệu USD. Hỗ trợ của chúng tôi cho Nga là 0 USD. Rõ ràng, chúng tôi ủng hộ Ukraine", ông viết trên Twitter.

Hôm 11.10, Elon Musk phủ nhận thông tin về việc ông gần đây đã nói chuyện với ông Vladimir Putin về "mức tối thiểu mà Tổng thống Nga yêu cầu để kết thúc chiến tranh".

Theo Đài CNBC, nhà khoa học chính trị Ian Bremmer là người đưa ra thông tin trên trong thông báo gửi đến các khách hàng của hãng tư vấn Eurasia Group hồi đầu tuần này.

Nhà đầu tư Sven Henrich đã hỏi thẳng Elon Musk trên Twitter rằng liệu báo cáo trên có đúng sự thật hay không. Tỷ phú 51 tuổi người Mỹ phản hồi: "Không, không phải vậy. Tôi chỉ nói chuyện với Putin một lần và đó là khoảng 18 tháng trước. Chủ đề là về không gian".

Trả lời một bài đăng đề cập đến số phận của dịch vụ Starlink ở Ukraine và nhận xét của Đại sứ Andrij Melnyk, Elon Musk cho biết: "Chúng tôi chỉ làm theo đề xuất của ông ấy".

Ngày 7.10, giới chức Ukraine thông báo thiết bị Starlink bị mất kết nối internet tại nhiều khu vực giao tranh phía đông với Nga, gây tê liệt liên lạc hoàn toàn.

Vào tháng 2, khi internet ở Ukraine bị gián đoạn sau cuộc tấn công của Nga, Elon Musk đã trả lời tweet từ một quan chức chính phủ Ukraine đang tìm kiếm sự giúp đỡ. Elon Musk cho biết dịch vụ vệ tinh băng thông rộng Starlink của SpaceX đã có ở Ukraine và SpaceX đang gửi thêm nhiều thiết bị đầu cuối đến đất nước này. Điều này diễn ra bất chấp việc Nga đang tăng cường nỗ lực tấn công mạng.

Cụ thể hơn, Phó thủ tướng Mykhailo Fedorov đã thỉnh cầu Elon Musk gửi các thiết bị đầu cuối Starlink tới Ukraine. Đáp lại, Elon Musk cho biết Starlink đã được kích hoạt ở Ukraine và các thiết bị đầu cuối hứa hẹn đang được triển khai.

Các báo cáo cho thấy Starlink đã giúp đỡ quân đội Ukraine. Một ví dụ là nhà báo nói rằng Starlink đã giúp các binh sĩ Ukraine trực tuyến trong khi Nga tấn công cơ sở hạ tầng internet.

Một binh sĩ Ukraine tên Dima nói rằng dịch vụ Starlink đã "thay đổi cuộc chiến có lợi cho Ukraine" vì giúp quân đội trực tuyến trong bối cảnh Nga không kích vào cơ sở hạ tầng Ukraine. Bình luận này do nhà báo tự do người Anh - David Patrikarakos đưa tin từ thành phố Dnipro (Ukraine).

"Tôi muốn nói một điều: Starlink của Elon Musk là thứ đã thay đổi cuộc chiến có lợi cho Ukraine", Dima nói và tiết lộ anh đã chiến đấu cùng các lực lượng Ukraine kể từ tháng 3.

"Nga đã hết cách làm nổ tung tất cả thiết bị truyền tải thông tin của chúng tôi. Giờ thì họ không thể. Starlink hoạt động dưới hỏa lực của pháo phản lực Katyusha, dưới hỏa lực pháo binh. Nó thậm chí còn hoạt động ở thành phố Mariupol", Dima kể thêm.

Phó thủ tướng Mykhailo Fedorov nói với tờ The Washington Post rằng Starlink tỏ ra "rất hiệu quả" với Ukraine trong bối cảnh cuộc tấn công từ Nga. Các vệ tinh đã trực tiếp hỗ trợ lực lượng Ukraine trong chiến đấu.

Tờ Times of London hồi tháng 3 đưa tin một đơn vị máy bay không người lái tinh nhuệ của Ukraine đang sử dụng Starlink để tiêu diệt hàng chục mục tiêu Nga vào ban đêm.

"Nếu chúng tôi sử dụng máy bay không người lái có tầm nhìn nhiệt vào ban đêm, máy bay không người lái phải kết nối thông qua Starlink với pháo binh và tạo ra việc thu nhận mục tiêu", lãnh đạo đơn vị này nói với tờ Times of London.

Sơn Vân