Giá khí đốt tăng vọt đưa Biển Bắc trở lại bản đồ thăm dò

Công ty IOG bơm khí đốt đến trạm Bacton gần đó, tiến hành xử lý để bán cho một đơn vị trực thuộc tập đoàn năng lượng BP. Đơn vị này phân phối thành phẩm cho các hộ gia đình, cơ sở công nghiệp, nhà máy điện.

Nước Anh từ những năm 1970 đến đầu những năm 2000 tự đáp ứng được nhu cầu khí đốt quốc gia. Tuy nhiên sản lượng giảm mạnh trong hai thập kỷ qua, hiện tại 60% nhu cầu của đảo quốc sương mù được đáp ứng bởi khí đốt nhập từ Na Uy và Liên minh châu Âu bằng đường ống, nhập từ Mỹ và Qatar bằng tàu.

Sau nhiều năm đầu tư vào cơ sơ hạ tầng Biển Bắc sụt giảm, hoạt động khai thác khí đốt tại thềm lục địa Anh lại đón nhận một làn sóng quan tâm mới trong bối cảnh giá mặt hàng này tăng vọt. Dẫn đầu nỗ lực tái khai thác là loạt công ty nhỏ IOG, Neptune, Kistos, Serica chứ không phải tập đoàn lớn như BP hay Shell.

Nhà phân tích Ashley Kelty thuộc công ty đầu tư Panmure Gordon cho biết: “Khai thác khí đốt Biển Bắc nhận được rất nhiều sự quan tâm. Dự án nhỏ từng bị xem không kinh tế với mức giá 0,5 pound/therm nay lại đáng giá. Các công ty đang thăm dò khu vực cũ để tìm xem có thể khai thác gì”.

Therm là chỉ số đo năng lượng nhiệt. Một therm tương đương gần 10.000 đơn vị nhiệt Anh (BTU).

Giám đốc điều hành IOG Andrew Hockey tuyên bố công ty đặt mục tiêu tăng sản lượng trong thời gian tới thông qua cơ sở hạ tầng hiện có, nhằm góp phần củng cố an ninh năng lượng Anh lúc mùa đông đến.

Hoạt động cho vay từ ngân hàng, hỗ trợ đầu tư và cấp phép thăm dò từ chính phủ Anh giúp ích rất nhiều cho nỗ lực tái khai thác. Giám đốc công ty dầu khí Neptune Energy Sam Laidlaw nhận xét: “Khởi động lại khai thác dầu khí tại Anh đang đứng trước cơ hội lớn”.

Quá trình chuyển đổi sang năng lượng sạch đạt không ít tiến bộ, nhưng năng lượng gió và năng lượng mặt trời đôi lúc gián đoạn cộng thêm khả năng dự trữ còn hạn chế khiến khí đốt vẫn rất cần thiết đối với đảo quốc sương mù. Khí đốt được sử dụng để sưởi ấm 85% ngôi nhà và tạo ra 40% lượng điện của Anh.

Tuy có hy vọng gia tăng sản lượng khí đốt Biển Bắc cùng với mở lại kho dự trữ sẽ bảo vệ Anh khỏi cú sốc tăng giá tồi tệ nhất, nhưng không nhiều chuyên gia nghĩ rằng chi phí năng lượng sẽ giảm và người dân tránh được cảnh mất điện vào mùa đông. Mỏ khí đốt mới thường mất 2 - 5 năm triển khai sản xuất, trong khi khí đốt được bán theo giá do thị trường quốc tế quy định.

Theo giám đốc công ty tư vấn RPS Jim Bradley: “Nguồn tài chính cho các dự án dầu khí Biển Bắc đã bắt đầu quay trở lại nhưng đây không phải giải pháp nhanh chóng cho khủng hoảng nguồn cung”.

Giá khí đốt năm 2021 tăng đến 400%, chủ yếu do nhu cầu phục hồi sau đại dịch COVID-19 và điều kiện thời tiết bất lợi khiến năng lượng gió suy giảm.

Nhà phân tích Kelty nhận định: “Giá khí đốt tăng chẳng liên quan gì đến cuộc chiến tại Ukraine. Nó đã tăng trước khi cuộc chiến nổ ra, mặc dù động thái loại bỏ quốc gia cung cấp năng lượng lớn thứ hai thế giới (Nga) làm khủng hoảng thêm trầm trọng”.

Trong bối cảnh cung không đủ cầu, cạnh tranh giành khí đốt đẩy giá tăng lên cao. Giá tăng làm tăng lợi nhuận trong nửa đầu năm 2022 của các công ty sản xuất khí đốt Biển Bắc. Serica ghi nhận doanh thu tăng 8.840%, Kistos tăng 745%.

Vào tháng 7, chính phủ Anh áp đặt thuế phụ thu với khoản lợi nhuận vượt dự kiến - ước tính lên đến 5 tỷ bảng trong năm nay - của các công ty nhưng đồng thời cũng tung ra khoản trợ cấp hỗ trợ họ phát triển dự án ở Biển Bắc.

Phía người tiêu dùng phải gánh thêm chi phí. Trung bình hóa đơn năng lượng của hộ gia đình Anh đã tăng lên 2.500 bảng/năm. Giá khí đốt tuần trước lên đến gần 3 bảng/therm - cao hơn mức trung bình là 0,7 - 0,8 bảng/therm.

Hầu hết lượng khí đốt khai thác tại thềm lục địa đảo quốc sương mù phải được đưa vào bờ, nhưng không có quy định bắt buộc công ty năng lượng phải ưu tiên cung cấp cho Anh. 80% dầu Biển Bắc được xuất khẩu.

Thặng dư khí đốt ở Anh cho phép các đơn vị sản xuất bán lượng lớn hàng sang châu Âu kiếm lời. Giá khí đốt giao ngay một tháng tại châu Âu cuối tuần trước lên đến 154 euro/MWh, trong khi tại Anh là 110 euro/MWh.