Phát hiện đai lưng vàng thời kỳ đồ đồng với thiết kế 'vũ trụ học'
Khoa học - công nghệ - Ngày đăng : 14:35, 29/10/2022
Tháng trước, một nông dân trồng củ cải ở Cộng hòa Czech đã nhận được điều bất ngờ trong đời khi khai quật được một tấm vàng mỏng gần 2.500 năm tuổi. Món cổ vật trang trí công phu bám đầy bụi bẩn nhưng được bảo quản tốt. Nông dân này đã chụp ảnh nó và gửi cho các nhà khảo cổ học tại Bảo tàng Silesian ở Opava.
Jiří Juchelka, người đứng đầu bộ phận khảo cổ học của Bảo tàng Silesian, nói với Radio Prague International (RPI) rằng vật thể dài 51cm - được bao bọc bằng vàng và bên trong là bạc, đồng và sắt - có khả năng là mặt trước của một chiếc thắt lưng da.
Ông nói trong một cuộc phỏng vấn với RPI: “Vật thể được trang trí bằng các vòng tròn đồng tâm và phía trên là móc cài hình hoa hồng. Nó có thể bị thiếu một vài bộ phận nhỏ nhưng ở trong tình trạng hoàn hảo”.
Nhà bảo tồn Tereza Alex Kilnar đã phối hợp với các chuyên gia khác bắt đầu công việc phân tích chiếc đai vàng tại Bảo tàng Bruntál. Dựa trên phong cách trang trí, bà ước tính rằng chiếc thắt lưng này có niên đại từ giữa đến cuối thời kỳ đồ đồng, khoảng thế kỷ 14 trước Công nguyên.
Trung Âu trong thời gian này (2000 TCN đến 1200 TCN) là sự kết hợp của các nền văn hóa khác nhau và kết nối bởi một mạng lưới trao đổi rộng lớn. Xã hội trở nên phức tạp hơn với sự phân cấp hình thành giữa nông dân nghèo với tầng lớp chính trị và kinh tế giàu có.
Trong khi thời kỳ đồ đồng được biết đến với sự phong phú của các đồ tạo tác bằng đồng, các nguyên liệu thô như vàng cũng được mua bán và chế tạo thành các mặt hàng danh giá cho giới thượng lưu. Các nhà khảo cổ đã tìm thấy những đồ vật bằng vàng trong những ngôi mộ có địa vị cao ở Trung Âu thời kỳ đồ đồng. Nhưng các món đồ bằng vàng cũng đã được phát hiện trong các kho chứa ở những vị trí đặc biệt, biệt lập, gợi ý một hình thức trao đổi quà tặng giữa giới tinh hoa văn hóa và siêu nhiên.
Vẫn chưa có nhiều thông tin khác về bối cảnh của chiếc đai vàng vì nó vừa được phục hồi vào cuối tháng 9. Bà Kilnar cho biết: “Chúng tôi không thể nói liệu vật thể có phải là một phần của đối tượng lớn hơn như một vật chôn cất hay không, bởi vì chiếc đai đã được phát hiện trên bề mặt.
Bà Kilnar gợi ý rằng “việc tiến hành một số loại nghiên cứu khảo cổ hiện đang được xem xét”. Bà cũng nói với RPI rằng chiếc thắt lưng có khả năng “thuộc về một người nào đó có vị trí cao trong xã hội, vì những món đồ có giá trị như vậy hiếm khi được sản xuất vào thời điểm đó”.
Nhà khảo cổ học của Đại học Quốc gia Úc Catherine Frieman, người có chuyên môn nghiên cứu về gia công kim loại trong thời đại đồ đồng châu Âu, cũng đồng ý rằng chủ nhân của chiếc thắt lưng vàng là một người có địa vị cao về mặt xã hội hoặc tâm linh.
Frieman nói với Live Science: “Thời kỳ đồ đồng đã chứng kiến sự phát triển vượt bậc của ngành chế tác kim loại, bao gồm chế tác vàng trang trí công phu và sự phân bố rộng rãi của các đồ vật bằng vàng tinh xảo ở Trung và Tây Âu. Các vật thể bằng vàng có họa tiết hình tròn thường có liên quan đến các hệ thống vũ trụ thời kỳ đồ đồng, được cho là tập trung vào các chu kỳ mặt trời”.
Trong khi các họa tiết trang trí vẫn chưa được nghiên cứu đầy đủ, tầm quan trọng của thắt lưng vàng đã được các nhà khảo cổ nhận định một cách rõ ràng. Frieman nói: “Thật hiếm khi tìm thấy những món đồ trang sức mỏng manh nguyên vẹn như thế này, bởi vì vàng tấm dễ rách như giấy”.
“Đó là một khám phá thực sự độc đáo không chỉ ở khu vực của chúng tôi mà trên toàn Cộng hòa Czech. Sau khi chiếc đai được nghiên cứu và bảo tồn, Bảo tàng Bruntál dự định sẽ trưng bày nó cho công chúng”, bà Kilnar nói với RPI.