Dự thảo của Nga được LHQ thông qua cho thấy "không dễ cô lập Nga" như phương Tây nghĩ

Vào 4.11, dự thảo nghị quyết của Nga nhằm chống lại sự tôn vinh chủ nghĩa Quốc xã được Đại hội đồng LHQ thông qua với tỷ lệ 105 thuận, 52 chống và 15 phiếu trắng.

Tài liệu dự thảo có tiêu đề "Chống lại việc tôn vinh chủ nghĩa Quốc xã, chủ nghĩa tân Quốc xã và các thực hành khác góp phần làm leo thang các hình thức liên quan phân biệt chủng tộc hiện đại, kỳ thị chủng tộc, bài ngoại và không khoan dung, khuyến nghị các quốc gia thực hiện các biện pháp cụ thể thích hợp, bao gồm trong lĩnh vực pháp luật và giáo dục, phù hợp với các nghĩa vụ quốc tế của họ trong lĩnh vực nhân quyền, nhằm ngăn chặn việc xét lại lịch sử và kết quả của Chiến tranh thế giới thứ hai và từ chối các tội ác chống lại loài người và tội ác chiến tranh trong Chiến tranh Thế giới thứ hai".

Nghị quyết cũng kêu gọi các quốc gia thành viên "thực hiện các biện pháp tích cực để đảm bảo rằng các hệ thống giáo dục phát triển nội dung cần thiết để cung cấp các tài khoản chính xác về lịch sử, cũng như thúc đẩy lòng khoan dung và các nguyên tắc nhân quyền quốc tế khác".

52 quốc gia phản đối hầu hết là các quốc gia phương Tây vì họ cho rằng Nga muốn mượn dự thảo này để biện minh cho động cơ cuộc chiến tại Ukraine.

Theo Grigory Lukyantsev, đại diện của Bộ Ngoại giao Nga thì đây là lần đầu tiên trong lịch sử, Ý, Áo và Đức đã bỏ phiếu chống lại nghị quyết của Nga về việc chống lại sự tôn vinh chủ nghĩa Quốc xã.

Lukyantsev nói với các phóng viên: “Ngay cả vào năm 2011, khi có sự chia rẽ trong hàng ngũ của EU và một số thành viên EU đã bỏ phiếu chống và một số bỏ phiếu trắng, các đại diện của Đức, Ý và Áo vẫn cam kết với chúng tôi rằng họ sẽ không bao giờ, vì lý do nguyên tắc, có thể bỏ phiếu chống lại một tài liệu lên án việc tôn vinh chủ nghĩa Quốc xã”.

Tuy nhiên, dù các nước phương Tây đồng loạt quay lưng thì dự thảo do Nga đề xuất vẫn được thông qua ở Đại hội đồng LHQ. Toàn bộ ASEAN (trừ Myanmar do đại diện chính quyền cũ bỏ phiếu trắng) thì tất cả đều bỏ phiếu ủng hộ Nga.

Rộng ra thì ở châu Á chỉ có Nhật bỏ phiếu chống, Hàn Quốc bỏ phiếu trắng chứ phần còn lại bỏ phiếu thuận.

Tại châu Phi và khu vực Mỹ Latin thì không có nước nào bỏ phiếu chống dự thảo của Nga mà hầu hết bỏ phiếu thuận, số phiếu trắng cũng rất ít.

Có thể thấy việc phương Tây dùng diễn đàn LHQ để quảng bá về sự cô lập đối với Nga trong vấn đề Ukraine không hề đạt được kết quả như họ mong đợi. Điều này đã được chính Time của Mỹ thừa nhận vào tháng trước khi có bài “Cuộc bỏ phiếu tại LHQ cho thấy Nga không bị cô lập như phương Tây tưởng tượng” liên quan cuộc bỏ phiếu tại Đại hội đồng LHQ về nghị quyết phản đối việc Moscow sáp nhập 4 vùng lãnh thổ Ukraine. Ở nghị quyết hồi tháng trước, 143 trong số 193 thành viên của LHQ đã bỏ phiếu ủng hộ — số phiếu cao nhất chống lại Moscow kể từ khi cuộc chiến bắt đầu. 35 quốc gia bỏ phiếu trắng, trong khi chỉ năm - Nga, cũng như các đồng minh của họ ở Belarus, Triều Tiên, Syria và Nicaragua - bỏ phiếu chống.

Kết quả được các nhà lãnh đạo phương Tây ở Mỹ và các nơi khác ca ngợi như một dấu hiệu rõ ràng về sự cô lập quốc tế của Nga. Nhưng nó cũng tiết lộ có bao nhiêu quốc gia vẫn còn ở lưng chừng, đặc biệt là ở châu Phi và Trung Á. Mặc dù có thể không phải tất cả các quốc gia đã chọn bỏ phiếu trắng đều nằm trong số những người ủng hộ nhiệt thành nhất của Moscow, nhưng họ cũng không thể được coi là chống Nga hoàn toàn. Việc họ cũng đại diện cho gần (đúng ra là hơn) một nửa dân số toàn cầu cho thấy rằng, ngay cả ở giai đoạn quan trọng này của cuộc chiến, các đồng minh của Nga không thưa thớt như phương Tây có thể nghĩ.

Có lẽ những phiếu trắng đáng chú ý nhất đến từ Trung Quốc và Ấn Độ. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin trước Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh và tuyên bố tình hữu nghị “không có giới hạn” trong những tuần trước khi cuộc chiến. Tuy nhiên, gần đây hơn, Trung Quốc đã lên tiếng "thắc mắc và lo ngại" về cuộc chiến trong một nỗ lực rõ ràng là nhằm tạo khoảng cách với Moscow. Đối với Ấn Độ, quốc gia có lịch sử tránh xa các liên minh chính thức để ủng hộ quyền tự chủ chiến lược, quan điểm của nước này liên quan nhiều hơn đến lợi ích quốc gia của chính họ: Nga là nhà cung cấp vũ khí lớn nhất của Ấn Độ và hai nước chia sẻ mối quan hệ lịch sử.

Ruchira Kamboj, đại diện thường trực của Ấn Độ tại LHQ, nói với Đại hội đồng: “Chúng tôi tin rằng trật tự toàn cầu mà tất cả chúng ta đăng ký đều dựa trên luật pháp quốc tế, hiến chương LHQ và tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền của tất cả các quốc gia” và lưu ý rằng “quyết định bỏ phiếu trắng của Ấn Độ phù hợp với lập trường quốc gia được suy nghĩ thấu đáo của chúng tôi”.

Cuộc bỏ phiếu của LHQ hồi giữa tháng 10 cũng cho thấy thực tế đã có rất ít thay đổi. Khi các thành viên của LHQ bỏ phiếu về nghị quyết lên án cuộc tấn công của Nga vào ngày 2.3, chưa đầy một tuần sau khi Nga nổ súng thì 141 quốc gia đã bỏ phiếu ủng hộ với 35 phiếu trắng và 5 quốc gia bỏ phiếu chống.

Sự khác biệt giữa hai số phiếu, cách nhau bảy tháng, là rất nhỏ: Iraq và Angola, cả hai đều bỏ phiếu trắng vào tháng ba, đã chọn bỏ phiếu chống lại Nga trong tháng 10. Trong khi Eritrea chuyển từ bỏ phiếu “bênh” Nga sang bỏ phiếu trắng, thì Nicaragua đã làm ngược lại. Thái Lan và Honduras từ bỏ phiếu “chống” Nga chuyển sang trắng. Djibouti, trước đó đã bỏ phiếu chống Nga, đã cùng với 9 quốc gia khác không bỏ phiếu.

Bất chấp sự can thiệp của Mỹ, hàng chục quốc gia không liên kết ở Mỹ Latinh, Trung Á và Châu Phi vẫn tiếp tục đứng ngoài cuộc — có lẽ bởi vì, giống như New Delhi và Bắc Kinh, họ không thấy lợi lộc gì để phải làm khác. Điều này đặc biệt đúng đối với các nước đang phát triển phụ thuộc vào Moscow về vũ khí, năng lượng và đầu tư.

Một số phiếu bầu dường như mang tính chất giao dịch: Ví dụ, Ethiopia dựa vào quyền phủ quyết của Nga tại Hội đồng Bảo an LHQ khi thảo luận về cuộc nội chiến đang diễn ra ở Tigray. Nhưng có những nước khác, chẳng hạn như Thái Lan, đổi từ phiếu “chống” Nga sang phiếu trắng, ít được giải thích hơn (mặc dù một số người đã đưa ra giả thuyết rằng điều đó có thể liên quan đến việc Tổng thống Nga Vladimir Putin dự kiến ​​tham dự châu Á- Hội nghị thượng đỉnh Hợp tác Kinh tế Thái Bình Dương tại Bangkok vào tháng 11).

Richard Gowan, một chuyên gia của LHQ tại Crisis Group ở New York, cho biết, bất kể lý do là gì, không phải tất cả các phiếu trắng đều có thể được coi là sự ủng hộ ngầm đối với Nga. Và không phải tất cả các phiếu ủng hộ nghị quyết nên được coi là dấu hiệu của sự ủng hộ hoàn toàn đối với Ukraine. Ví dụ, Hungary đã bỏ phiếu để lên án Nga bất chấp Thủ tướng Viktor Orbán đã lên tiếng phản đối các biện pháp trừng phạt của châu Âu đối với Moscow. Ả Rập Saudi, quốc gia đã liên tục bỏ phiếu chống lại Nga tại LHQ, gần đây đã tuyên bố cắt giảm sản lượng dầu toàn cầu - một động thái phần lớn được coi là mang lại lợi ích cho Moscow bằng cách tăng giá dầu và bổ sung ngân sách của Điện Kremlin khi nước này cần nhất. Trong khi các quan chức Ả Rập Saudi đã bảo vệ động thái này là "thuần túy kinh tế", nó có tác động lớn hơn nhiều đến cuộc chiến so với cuộc bỏ phiếu của LHQ.

T.A