5 câu hỏi quan trọng khi cuộc chiến tại Ukraine bước vào mùa đông

Ukraine tiếp tục kháng cự nhờ viện trợ quân sự ổn định từ phương Tây, mới đây nhất là gói viện trợ 400 triệu USD Mỹ vừa công bố hôm 23.11. Nhưng hạ tầng năng lượng bị hủy hoại ngay lúc mùa đông đến sẽ ảnh hưởng lớn đến tình hình chiến sự sắp tới.

Mùa đông ảnh hưởng lớn như thế nào?

Cuộc chiến bước sang tháng thứ 10, giao tranh có khả năng giảm vì thời tiết lạnh hơn.

Dù đợt phản công phát động vào tháng 9 đem lại cho Ukraine thắng lợi nhất định, Nga hiện vẫn kiểm soát khoảng 20% lãnh thổ Ukraine.

Tuần trước, Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Colin Kahl cho biết thời tiết xấu ở Ukraine đã khiến cuộc chiến chậm lại chút ít. Điều kiện lầy lội khiến hai bên khó thực hiện một cuộc tấn công lớn.

“Thách thức đó sẽ trở nên tồi tệ hơn trong những tuần tới. Chúng ta sẽ chờ xem cuộc chiến có vì vậy mà chậm lại không”, Thứ trưởng Kahl phát biểu.

Để chuẩn bị cho mùa đông khắc nghiệt, Mỹ viện trợ cho Ukraine trang bị chống chọi với cái lạnh gồm hàng chục nghìn áo khoác parka, mũ lông cừu, ủng cùng găng tay, máy phát điện, lều.

Ukraine liệu có chịu đựng nổi?

Ukraine đang hứng chịu nhiều đợt không kích của Nga nhằm vào hàng loạt thành phố đông dân và hạ tầng năng lượng trên khắp đất nước.

Đặc biệt đợt tấn công lưới điện tuần trước gây ra thiệt hại lớn. Công ty điện lực quốc gia Ukraine (Ukrenergo) cho biết không nhà máy thủy điện và nhiệt điện nào ở nước này còn nguyên vẹn.

Quan chức Tổ chức Y tế thế giới (WHO) Hans Henri P.Kluge nhận định dù Ukraine tiến hành cắt điện để tiết kiệm năng lượng, người dân vẫn phải chịu rét trong mùa đông. Khoảng 2 - 3 triệu người phải sơ tán khi thời tiết lạnh hơn trong những tháng tới.

Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ Mark Milley tuần trước cảnh báo: “Sinh hoạt cơ bản sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, sự đau khổ mà người dân Ukraine phải chịu sẽ gia tăng. Các đợt không kích chắc chắn làm suy giảm năng lực chăm sóc người bệnh, người lớn tuổi của Ukraine. Các bệnh viện sẽ chỉ hoạt động một phần”.

Nga có chiếm thêm được lãnh thổ ở miền đông Ukraine?

Nga nhiều tuần qua tập trung tấn công hai thành phố Avdiivka và Bakhmut. Pháo kích ở khu vực Donetsk leo thang trong tuần này, giới quan sát nhận định Nga sắp gửi thêm lực lượng đến Kherson. Đến nay Ukraine vẫn giữ vững trận địa.

Từng xuất hiện thông tin lực lượng lính đánh thuê Wagner của Nga nhận được lệnh chiếm Bakhmut trước cuối tháng 10. Đây là cửa ngõ cho Nga tiến tới các thành phố quan trọng khác ở Donetsk.

Nga có nhiều quân tiếp viện, từ 20.000 lính đồn trú Kherson trước đây đến 200.000 lính dự bị được huy động.

Lệnh động viên quân sự của Nga có phát huy tác dụng?

Đã hơn 2 tháng kể từ khi Tổng thống Vladimir Putin phát lệnh điều động quân sự một phần nhằm bổ sung khoảng 300.000 lính cho cuộc chiến.

Nam giới nhiều gia đình lập tức được điều động, nhưng huấn luyện, trang bị rồi đưa lính dự bị ra trận mất một thời gian dài. Viện nghiên cứu Chiến tranh (ISW) cho biết nhóm lính đầu tiên đã được huấn luyện và đưa tới các vùng Zaporizhzhia, Luhansk, Donetsk.

Có thông tin Điện Kremlin chuẩn bị điều động quân sự lần nữa vào tháng 12 năm nay - tháng 1 năm sau, giúp củng cố lực lượng cho mùa xuân và mùa hè tới.

Liệu Nga và Ukraine có ngồi lại đàm phán không?

Trong lúc giao tranh diễn ra ác liệt, phương Tây tìm cách thúc đẩy Ukraine ngồi lại đàm phán với Nga.

Đầu tháng qua tướng Milley nhận định có cơ hội đàm phán kết thúc chiến tranh vì quân Nga thiệt hại nặng nề và không đạt hầu hết mục tiêu, trong khi khả năng quân Ukraine chiếm lại toàn bộ lãnh thổ (kể cả Crimea) là không cao.

“Khi có cơ hội đàm phán, khi có thể đạt được hòa bình, hãy nắm bắt”, theo tướng Milley. Tuy nhiên, phía Nhà Trắng lại nhấn mạnh Mỹ không cố ép Ukraine đàm phán hay nhường đất cho Nga.