Gần 100% người dân TP.HCM có kháng thể phòng ngừa COVID-19

Sáng 28.11, Sở Y tế TP.HCM công bố kết quả công trình khoa học điều tra cắt ngang khảo sát tình hình miễn dịch cộng đồng của người dân TP đối với vi rút SARS-CoV-2, do Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) phối hợp với Bệnh viện Bệnh nhiệt đới và Đơn vị Nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford (OUCRU) thực hiện vào tháng 9.2022.

Theo đó, kết qua nghiên cứu khoa học cho thấy có đến 98,7% người dân TP có kháng thể phòng ngừa COVID-19; và có 88% người dân đã từng nhiễm SARS-CoV-2.

Theo Sở Y tế, vào tháng 9.2022, nhóm nghiên cứu đã tiến hành chọn mẫu ngẫu nhiên có bảo đảm tính đại diện cao về độ tuổi (từ 0 đến trên 70 tuổi), giới tính và các khu vực địa lý khác nhau trên địa bàn TP. Tổng cộng có 839 đối tượng đã được thu thập mẫu huyết thanh để tiến hành đo các kháng thể kháng protein N (anti-N protein) nhằm đánh giá tỷ lệ người đã từng nhiễm SARS-CoV-2, tỷ lệ người có kháng thể kháng protein S (anti-Spike protein).

Kết quả cho thấy có 88,2% trong tổng số 839 mẫu thu nhận có kháng thể kháng N protein; có đến 98,7% người dân đã có kháng thể kháng protein S từ nhiễm tự nhiên hoặc đã tiêm vắc xin

Kháng thể kháng N protein là kháng thể chỉ xuất hiện từ việc nhiễm COVID-19 tự nhiên hoặc sau khi tiêm vắc xin bất hoạt Sinopharm. Tuy nhiên trên địa bàn TP.HCM, vắc xin Sinopharm được sử dụng rất hạn chế, và vắc xin này không được sử dụng ở nhóm dưới 18 tuổi.

Tỷ lệ dương tính với kháng thể kháng N ở các nhóm tuổi khác nhau có phân bố khá tương đồng, dao động từ 86% đến 97% ở các nhóm tuổi từ dưới 5 đến dưới 70 tuổi. Riêng nhóm 70 tuổi trở lên, tỷ lệ này là 76%. Kết quả này là tương đồng với kết quả nghiên cứu đánh giá đáp ứng miễn dịch ở nhân viên y tế Bệnh viện Bệnh nhiệt đới được thực hiện vào thời điểm tháng 11.2022 (có 371 trong tổng số 400 nhân viên được khảo sát đã từng nhiễm SARS-CoV-2, chiếm tỷ lệ 93%).

Từ đây có thể kết luận rằng, đến tháng 9.2022, đã có 88% người dân TP.HCM đã từng nhiễm SARS-CoV-2. Dựa vào tình hình dịch tễ chung của TP.HCM và thời điểm mở cửa trường học sau Tết Nhâm Dần (tháng 3.2022), cùng lúc với sự xuất hiện của biến chủng Omicron, có thể nhận định làn sóng Omicron là tác nhân chính của việc nhiễm tự nhiên ở người dân trên địa bàn TP.

Đối với kháng thể kháng protein có đến 98,7% người dân đã có kháng thể kháng protein S (từ nhiễm tự nhiên hoặc do tiêm vắc xin). Tỷ lệ này cũng khá tương đồng ở tất cả địa bàn được khảo sát của TP. Tỷ lệ cao người dân có kháng thể cho biết độ phủ của vắc xin cũng như vai trò của nhiễm tự nhiên trong việc tạo kháng thể kháng SARS-CoV-2 trong cộng đồng. Chỉ còn một tỷ lệ rất nhỏ (1,3%) người dân là không có kháng thể kháng protein S (nồng độ kháng thể ở mức dưới ngưỡng phát hiện của kỹ thuật xét nghiệm). Điều này cũng không đồng nghĩa với việc họ không được bảo vệ trước SARS-CoV-2, vì đợt khảo sát này không đánh giá đáp ứng miễn dịch tế bào (nếu đã có đáp ứng miễn dịch tế bào thì ngay sau khi vi rút xâm nhập vào cơ thể, các tế bào lympho B nhớ sẽ kích hoạt lập tức và sản xuất ra kháng thể, đồng thời các tế bào lympho T cũng kích hoạt và tiêu diệt vi rút).

Khi phân tích nồng độ kháng thể kháng protein S ở nhóm tuổi 12 trở xuống, kết quả cho thấy nhóm này có xu hướng thấp hơn so với các nhóm tuổi còn lại. Điều này phù hợp với thực tế về độ phủ vắc xin ở nhóm này thấp hơn so với các nhóm tuổi còn lại. Tuy nhiên mức ngưỡng nồng độ kháng thể dương tính là bao nhiêu thì bảo đảm đạt mức độ bảo vệ trước biến chủng Omicron, hiện nay các nhà khoa học trên thế giới vẫn đang tìm hiểu, chưa có đủ cơ sở khoa học để xác định.

Sở Y tế cho rằng việc biết được tỷ lệ người dân có miễn dịch chống lại vi rút SARS-CoV-2 (do đã mắc bệnh hoặc do đã tiêm vắc xin) có ý nghĩa rất quan trọng, là cơ sở khoa học để thuyết phục người dân tiêm vắc xin nếu tỷ lệ có kháng thể chưa cao; đồng thời cũng là cơ sở khoa học để kêu gọi người dân tiêm nhắc lại theo đúng quy định để duy trì khả năng miễn dịch nếu tỷ lệ có kháng thể tại thời điểm khảo sát đã ở mức bảo vệ cộng đồng.

Sở Y tế cho biết nhóm nghiên cứu sẽ tiếp tục khảo sát diễn tiến huyết thanh học cộng đồng trong đợt tháng 12.2022, và mối liên quan giữa dữ liệu về kháng thể với mức độ nặng của bệnh theo các nhóm tuổi trên địa bàn TP, để có thể xem xét đánh giá thêm mức độ, hiệu quả của miễn dịch cộng đồng đối với SARS-CoV-2.

Hồ Quang