TikTok phải nhượng bộ những gì để có thể tồn tại ở Mỹ?

Theo hãng tin Reuters, TikTok tìm cách đảm bảo với các cơ quan và ban ngành của chính phủ Mỹ trong 3 năm qua rằng dữ liệu cá nhân công dân Mỹ không thể bị truy cập và nội dung của ứng dụng không thể bị thao túng bởi chính phủ Trung Quốc hoặc bất kỳ tổ chức nào khác dưới ảnh hưởng từ chính phủ nước đó.

Năm ngoái, Tổng thống Joe Biden đã thu hồi lệnh hành pháp của người tiền nhiệm Donald Trump cấm TikTok ở Mỹ, nhưng các cuộc đàm phán giữa chính quyền của ông và công ty truyền thông xã hội vẫn tiếp tục về một thỏa thuận tiềm năng giải quyết các lo ngại về an ninh.

Đang tìm cách trấn áp Trung Quốc như một phần của loạt tranh chấp rộng lớn hơn về thương mại, sở hữu trí tuệ và nhân quyền, các nhà làm luật Mỹ đã nắm bắt được những lo ngại về an ninh với TikTok để gây áp lực buộc Nhà Trắng phải có đường lối cứng rắn.

TikTok đã công bố một số biện pháp nhằm xoa dịu chính phủ Mỹ, gồm thỏa thuận cho hãng phần mềm Oracle Corp lưu trữ dữ liệu của người dùng ứng dụng chia sẻ video ngắn tại Mỹ và bộ phận Bảo mật dữ liệu Mỹ (USDS) giám sát việc bảo vệ dữ liệu cũng như quyết định kiểm duyệt nội dung. TikTok đã bỏ ra 1,5 tỉ USD cho chi phí tuyển dụng và tổ chức lại để xây dựng đơn vị đó, theo một nguồn tin quen thuộc với vấn đề này.

Một số quan chức chính phủ Mỹ, bao gồm cả Bộ Quốc phòng, Cục Điều tra Liên bang và Cơ quan Tình báo Trung ương, vẫn phản đối thỏa thuận an ninh, theo các nguồn tin của Reuters.

Các quan chức này lập luận rằng người dùng TikTok sẽ tiếp tục dễ bị tổn thương vì ứng dụng này vẫn dựa vào công nghệ ByteDance, công ty cũng vận hành ứng dụng video ngắn Douyin ở Trung Quốc.

Để vượt qua những rào cản này, TikTok đã tìm cách cung cấp các lớp giám sát mới cho chính phủ Mỹ. Công ty đã mở rộng vai trò của Oracle Corp để đảm bảo rằng cơ sở hạ tầng công nghệ của TikTok tách biệt với ByteDance, các nguồn tin cho biết.

Theo các nguồn tin, Oracle Corp sẽ xem xét cả mã ứng dụng, mã xác định giao diện TikTok và mã máy chủ, cung cấp các chức năng như tìm kiếm và đề xuất video.

Những đánh giá sẽ diễn ra tại các "trung tâm minh bạch" chuyên dụng do kỹ sư Oracle Corp giám sát. Trung tâm đầu tiên dự kiến mở tại bang Maryland (Mỹ) vào tháng 1, một trong những nguồn tin cho biết thêm.

Theo các nguồn tin của Reuters, TikTok cũng đã đề xuất thành lập một hội đồng "ủy nhiệm" sẽ điều hành bộ phận USDS độc lập với ByteDance. Bộ phận này do Andrew Bonillo, cựu nhân viên Cơ quan Mật vụ Mỹ (USSS), đứng đầu tạm thời. Cho đến khi đạt được thỏa thuận an ninh với Mỹ, bộ phận USDS sẽ báo cáo với Giám đốc điều hành TikTok - Shou Zi Chew.

Theo các nguồn tin, hội đồng USDS sẽ có ba thành viên được sàng lọc bởi Ủy ban Đầu tư nước ngoài tại Mỹ (CFIUS), một hội đồng an ninh quốc gia. Các nguồn tin tiết lộ ByteDance sẽ không có quyền kiểm soát hội đồng USDS và các quyết định của nó. Thế nhưng, ByteDance vẫn sẽ trả tiền cho các hoạt động của bộ phận USDS.

TikTok cũng đang tìm cách thuê các kiểm toán viên và giám sát viên độc lập, những người sẽ được công ty trả lương nhưng sẽ báo cáo cho CFIUS.

Nữ phát ngôn viên TikTok từ chối bình luận về sự nhượng bộ cụ thể của công ty Trung Quốc với chính phủ Mỹ, nhưng nói rằng giải pháp giải quyết những lo ngại về an ninh mà họ đưa ra cho CFIUS là "toàn diện". Cô nói thêm rằng TikTok đã không có bất kỳ cuộc thảo luận nào với chính phủ Mỹ "về nội dung của thỏa thuận được đề xuất" kể từ cuối mùa hè.

“Chúng tôi đã đạt được tiến bộ đáng kể trong việc triển khai giải pháp đó trong năm qua và mong muốn hoàn thành công việc đó để giải quyết những lo ngại này”, người phát ngôn TikTok cho hay.

Oracle Corp không trả lời khi được đề nghị bình luận. Người phát ngôn Bộ Tài chính Mỹ, chủ trì CFIUS, từ chối bình luận ngoài việc nói rằng hội đồng cam kết bảo vệ an ninh quốc gia. Nhà Trắng từ chối bình luận về đánh giá của CFIUS với TikTok.

Nhà Trắng quyết định

Theo Reuters, các quan chức Mỹ tham gia vào các cuộc đàm phán đã chỉ ra rằng nhiều biện pháp tự nguyện mà TikTok đang thực hiện để tăng cường bảo mật có thể là một phần của bất kỳ thỏa thuận nào nhằm cho phép ByteDance giữ quyền sở hữu của mình. Tuy nhiên, không rõ liệu cuối cùng chính quyền Biden có ký vào một thỏa thuận bảo mật với TikTok hay không.

Các nguồn tin cho biết Bộ Tài chính và Bộ Tư pháp Mỹ, cơ quan đang dẫn đầu các cuộc đàm phán với TikTok, đã sẵn sàng cho một thỏa thuận để tránh loại thách thức pháp lý từ công ty.

Trước đó, ByteDance khởi kiện để cản trở nỗ lực buộc thoái vốn khỏi TikTok ở Mỹ của chính quyền Trump.

Các nguồn tin cho biết thêm, kết quả cuối cùng sẽ do Nhà Trắng quyết định, bởi ông Biden sẽ được kêu gọi phân xử các lập luận của các Bộ và cơ quan chính phủ khác nhau ủng hộ hoặc bác bỏ một thỏa thuận.

Gần 20 bang cấm cài TikTok

Gần 20 bang của Mỹ đã cấm cài TikTok trên thiết bị do bang sở hữu.

Cách đây hơn 1 tuần, Thượng viện Mỹ đã bỏ phiếu và thông qua dự luật cấm nhân viên liên bang sử dụng TikTok trên các thiết bị do chính phủ sở hữu. Dự luật này vẫn cần được Hạ viện Mỹ thông qua, trước khi đến Tổng thống Joe Biden phê chuẩn.

Cuộc bỏ phiếu này là hành động mới nhất của các nhà làm luật Mỹ nhằm đàn áp các công ty Trung Quốc trong bối cảnh an ninh quốc gia lo ngại rằng Bắc Kinh có thể sử dụng họ để do thám người Mỹ.

Hành động của Thượng viện được đưa ra sau khi ngày càng nhiều bang ở Mỹ cấm TikTok khỏi các thiết bị do bang sở hữu trong bối cảnh lo ngại rằng dữ liệu có thể được chuyển cho chính phủ Trung Quốc.

Vào tháng 8.2020, Thượng viện Mỹ đã nhất trí thông qua luật cấm TikTok khỏi các thiết bị của chính phủ. Người bảo trợ cho dự luật, Thượng nghị sĩ Josh Hawley (đảng Cộng hòa), đã giới thiệu lại luật vào năm 2021.

Nhiều cơ quan liên bang Mỹ bao gồm Bộ Quốc phòng, An ninh Nội địa và Bộ Ngoại giao đã cấm TikTok khỏi các thiết bị do chính phủ sở hữu.

“TikTok là một rủi ro bảo mật lớn với Mỹ và không có chỗ trên các thiết bị của chính phủ”, Josh Hawley từng nói.

TikTok cho biết những lo ngại phần lớn bắt nguồn từ thông tin sai lệch và rất vui được gặp gỡ các nhà hoạch định chính sách để thảo luận về các hoạt động của công ty.

TikTok cho biết: “Chúng tôi thất vọng vì rất nhiều bang đang nhảy vào nhóm chính trị để ban hành các chính sách dựa trên những thông tin sai lệch vô căn cứ về TikTok, sẽ không giúp ích gì cho an ninh quốc gia của Mỹ”.

Hôm 13.12, Thượng nghị sĩ Marco Rubio (đảng Cộng hòa) đã công bố dự luật lưỡng đảng cấm TikTok, gây áp lực lên ByteDance.

Dự luật sẽ chặn tất cả giao dịch từ bất kỳ công ty truyền thông xã hội nào ở Trung Quốc và Nga hoặc chịu ảnh hưởng của hai nước này, văn phòng Marco Rubio cho biết trong một thông cáo báo chí, đồng thời thông báo thêm rằng một dự luật đồng hành tại Hạ viện Mỹ được bảo trợ bởi Mike Gallagher (nghị sĩ đảng Cộng hòa) và Raja Krishnamoorthi (nghị sĩ đảng Dân chủ).

Marco Rubio cũng là nhà tài trợ cho dự luật của Josh Hawley cấm TikTok trên thiết bị chính phủ Mỹ.

Tại một phiên điều trần vào tháng trước, Giám đốc FBI - Chris Wray cho biết các hoạt động của TikTok tại Mỹ gây lo ngại về an ninh quốc gia, đánh dấu nguy cơ chính phủ Trung Quốc có thể khai thác nó để gây ảnh hưởng đến người dùng hoặc kiểm soát thiết bị của họ.

Cựu Tổng thống Donald Trump vào năm 2020 đã cố gắng chặn người dùng Mỹ mới tải xuống WeChat và TikTok, điều này lẽ ra đã ngăn chặn hiệu quả việc sử dụng hai ứng dụng này ở Mỹ, nhưng sau đó thua trong một loạt vụ kiện.

Hồi tháng 6.2021, Tổng thống Joe Biden đã rút lại lệnh hành pháp của ông Trump tìm cách cấm tải xuống WeChat, TikTok và chỉ đạo Bộ Thương mại Mỹ tiến hành xem xét các mối lo ngại về bảo mật do hai ứng dụng gây ra.

Vào năm 2020, CFIUS, cơ quan xem xét các thương vụ mua lại các công ty của Mỹ bởi các công ty nước ngoài vì những rủi ro tiềm ẩn về an ninh quốc gia, đã ra lệnh cho ByteDance thoái vốn khỏi TikTok ở Mỹ vì lo ngại rằng dữ liệu người dùng nước này có thể được chuyển cho chính phủ Trung Quốc.

CFIUS và TikTok đã đàm phán trong nhiều tháng để đạt được thỏa thuận an ninh quốc gia nhằm bảo vệ dữ liệu của hơn 100 triệu người dùng TikTok. Song có vẻ như hai bên sẽ không đạt được thỏa thuận nào trước cuối năm nay.

Sơn Vân