Các quan chức an ninh chính quyền Biden muốn ByteDance bán TikTok ở Mỹ

Tờ Wall Street Journal đưa tin các quan chức an ninh thuộc Ủy ban Đầu tư nước ngoài tại Mỹ (CFIUS) đang xem xét một kế hoạch như vậy. CFIUS là cơ quan xem xét các thương vụ mua lại các công ty của Mỹ bởi các công ty nước ngoài vì những rủi ro tiềm ẩn về an ninh quốc gia.

Một đại diện của TikTok nói rằng công ty đã hợp tác với chính phủ Mỹ “trong hơn hai năm để giải quyết tất cả mối lo ngại hợp lý về an ninh quốc gia với TikTok ở Mỹ”.

Brooke Oberwetter, đại diện của TikTok, cho biết: “Chúng tôi tin rằng những lo ngại đó có thể được giải quyết hoàn toàn và CFIUS đang xem xét một giải pháp toàn diện nhằm giải quyết các mối quan tâm chính về quản trị doanh nghiệp, đề xuất và kiểm duyệt nội dung cũng như bảo mật và truy cập dữ liệu”.

“Chúng tôi đã đạt được tiến bộ đáng kể trong việc triển khai giải pháp đó trong năm qua và mong muốn hoàn thành công việc  để giải quyết những lo ngại này”, Brooke Oberwetter nói thêm.

Bất chấp điều đó, một số quan chức Mỹ tin rằng những lo ngại về bảo mật dữ liệu và khả năng tuyên truyền nhắm vào người dùng ứng dụng chia sẻ video ngắn ở Mỹ sẽ được giải quyết tốt hơn bằng cách bán đơn vị TikTok tại Mỹ, Wall Street Journal đưa tin, trích dẫn những người quen thuộc với các cuộc đàm phán.

Có trụ sở tại Bắc Kinh (thủ đô Trung Quốc), ByteDance vừa phát hiện một số nhân viên có quyền truy cập dữ liệu người dùng TikTok ở Mỹ theo cách không phù hợp, làm phức tạp thêm nỗ lực vốn khó khăn của gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc nhằm thuyết phục các nhà làm luật Mỹ rằng ứng dụng này an toàn.

Shou Zi Chew, Giám đốc điều hành TikTok, nói với các nhân viên trong một bản ghi nhớ mà trang Bloomberg có được: “Các cá nhân liên quan đã lạm dụng quyền hạn của họ để có quyền truy cập vào dữ liệu người dùng TikTok”.

Việc truy cập vào dữ liệu này bắt nguồn từ một cuộc điều tra nội bộ của ByteDance được tiến hành vào mùa hè nhằm khám phá nguồn làm rò rỉ thông tin với báo chí từ nhân viên.

Chịu trách nhiệm về cuộc điều tra, các thành viên trong nhóm kiểm toán nội bộ của ByteDance đã truy cập dữ liệu cá nhân từ tài khoản một số nhà báo, gồm cả địa chỉ IP, để cố gắng xác định xem họ có tương tác với nhân viên TikTok hay không, theo một email được gửi bởi Erich Andersen - Tổng cố vấn của TikTok.

Công ty đã mở một cuộc điều tra riêng sau khi trang Forbes đưa tin các nhân viên ByteDance lên kế hoạch sử dụng TikTok để theo dõi vị trí thực của một số người dùng Mỹ. Do công ty luật bên ngoài tiến hành, cuộc điều tra thứ hai đó đã phát hiện ra việc truy cập không phù hợp vào dữ liệu cá nhân của người dùng TikTok, theo email từ Erich Andersen mà Bloomberg thấy được.

Theo The New York Times, một người trong nhóm kiểm toán nội bộ của ByteDance đã từ chức và ba người khác bị sa thải. Nhóm kiểm toán cũng được cơ cấu lại nhằm nỗ lực tránh những vi phạm tương tự trong tương lai.

“Tôi muốn nói thêm rằng hành vi sai trái này hoàn toàn không đại diện cho những gì tôi biết về nguyên tắc của công ty chúng ta. Tôi thất vọng khi biết rằng bất kỳ ai, thậm chí chỉ một nhóm nhỏ, coi hành vi đó là có thể chấp nhận được”, Shou Zi Chew cho biết trong ghi chú của mình.

Trước đó, các thượng nghị sĩ Mỹ từ cả hai đảng đã thúc giục chính quyền Biden hành động nhiều hơn để giải quyết các mối lo ngại về an ninh quốc gia do việc sử dụng rộng rãi TikTok.

Thượng viện Mỹ đã bỏ phiếu và thông qua dự luật cấm nhân viên liên bang sử dụng TikTok trên các thiết bị do chính phủ sở hữu. Sau khi Hạ viện bỏ phiếu chấp thuận hôm 23.12, dự luật này có thể sẽ sớm được Tổng thống Joe Biden ký thành luật.

Đây là hành động mới nhất của các nhà làm luật Mỹ nhằm đàn áp các công ty Trung Quốc trong bối cảnh an ninh quốc gia lo ngại rằng Bắc Kinh có thể sử dụng họ để do thám người Mỹ.

Việc trên diễn ra sau khi ngày càng nhiều bang ở Mỹ cấm TikTok khỏi các thiết bị do bang sở hữu trong bối cảnh lo ngại rằng dữ liệu có thể được chuyển cho chính phủ Trung Quốc.

Mark Warner, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện, cho biết Quốc hội và các bang có thể sớm thực hiện các bước tiếp theo để hạn chế TikTok vì lo ngại về an ninh nếu chính quyền Biden không nhanh chóng đưa ra giải pháp bảo vệ người dùng Mỹ.

Mark Warner nói có mối lo ngại về việc bảo vệ dữ liệu người dùng và ByteDance có thể điều chỉnh thuật toán của mình để đưa ra tuyên truyền của chính phủ Trung Quốc về nhiều vấn đề khác nhau.

CFIUS đang tìm cách để TikTok tiếp tục hoạt động tại Mỹ đồng thời ngăn chặn khả năng chính phủ Trung Quốc có thể truy cập dữ liệu người dùng.

Ngoài áp lực của Quốc hội, những nỗ lực của CFIUS bị Giám đốc FBI - Christopher Wray chỉ trích và TikTok đã bị cấm trên thiết bị của nhân viên chính phủ ở gần 20 bang.

Giám đốc điều hành ByteDance, Rubo Liang, đã viết cho nhân viên trong một email riêng biệt mà Bloomberg thấy được: “Niềm tin của công chúng mà chúng ta đã bỏ ra nhiều công sức để xây dựng sẽ bị xói mòn đáng kể do hành vi sai trái của một số cá nhân. Chúng ta sẽ làm việc chăm chỉ để khắc phục thiệt hại và tiếp tục phấn đấu trở thành một công ty được công chúng tin tưởng”.

Vào tháng 8.2020, Thượng viện đã nhất trí thông qua luật cấm TikTok khỏi các thiết bị của chính phủ Mỹ. Người bảo trợ cho dự luật, Thượng nghị sĩ Josh Hawley (đảng Cộng hòa), đã giới thiệu lại luật vào năm 2021.

Nhiều cơ quan liên bang Mỹ bao gồm Bộ Quốc phòng, An ninh Nội địa và Bộ Ngoại giao đã cấm TikTok khỏi các thiết bị do chính phủ sở hữu.

“TikTok là một rủi ro bảo mật lớn với Mỹ và không có chỗ trên các thiết bị của chính phủ”, Josh Hawley từng nói.

TikTok cho biết những lo ngại phần lớn bắt nguồn từ thông tin sai lệch và rất vui được gặp gỡ các nhà hoạch định chính sách để thảo luận về các hoạt động của công ty.

“Chúng tôi thất vọng vì rất nhiều bang đang nhảy vào nhóm chính trị để ban hành các chính sách dựa trên những thông tin sai lệch vô căn cứ về TikTok, sẽ không giúp ích gì cho an ninh quốc gia của Mỹ”, TikTok thông báo.

Hôm 13.12, Thượng nghị sĩ Marco Rubio (đảng Cộng hòa) đã công bố dự luật lưỡng đảng cấm TikTok, gây áp lực lên ByteDance.

Dự luật sẽ chặn tất cả giao dịch từ bất kỳ công ty truyền thông xã hội nào ở Trung Quốc và Nga hoặc chịu ảnh hưởng của hai nước này, văn phòng Marco Rubio cho biết trong một thông cáo báo chí, đồng thời thông báo thêm rằng một dự luật đồng hành tại Hạ viện Mỹ được bảo trợ bởi Mike Gallagher (nghị sĩ đảng Cộng hòa) và Raja Krishnamoorthi (nghị sĩ đảng Dân chủ).

Marco Rubio cũng là nhà tài trợ cho dự luật của Josh Hawley cấm TikTok trên thiết bị chính phủ Mỹ.

Tại một phiên điều trần vào tháng trước, Giám đốc FBI - Chris Wray cho biết các hoạt động của TikTok tại Mỹ gây lo ngại về an ninh quốc gia, đánh dấu nguy cơ chính phủ Trung Quốc có thể khai thác nó để gây ảnh hưởng đến người dùng hoặc kiểm soát thiết bị của họ.

Cựu Tổng thống Donald Trump vào năm 2020 đã cố gắng chặn người dùng Mỹ mới tải xuống WeChat và TikTok, điều này lẽ ra đã ngăn chặn hiệu quả việc sử dụng hai ứng dụng này ở Mỹ, nhưng sau đó thua trong một loạt vụ kiện.

Hồi tháng 6.2021, Tổng thống Joe Biden đã rút lại lệnh hành pháp của ông Trump tìm cách cấm tải xuống WeChat, TikTok và chỉ đạo Bộ Thương mại Mỹ tiến hành xem xét các mối lo ngại về bảo mật do hai ứng dụng gây ra.

Vào năm 2020, CFIUS từng ra lệnh cho ByteDance thoái vốn khỏi TikTok ở Mỹ vì lo ngại rằng dữ liệu người dùng nước này có thể được chuyển cho chính phủ Trung Quốc.

CFIUS và TikTok đã đàm phán trong nhiều tháng qua để đạt được thỏa thuận an ninh quốc gia nhằm bảo vệ dữ liệu của hơn 100 triệu người dùng TikTok. Song có vẻ như hai bên sẽ không đạt được thỏa thuận nào trước cuối năm nay.

Sơn Vân