Công ty mẹ của Facebook sắp đưa ra quyết định gây chia rẽ nhất về ông Trump

Meta Platforms chuẩn bị thông báo liệu có cho phép ông Donald Trump quay lại Facebook và Instagram hay không. Đây là quyết định kiểm duyệt gây chia rẽ nhất mà gã khổng lồ công nghệ Mỹ đã đưa ra cho đến nay.

Ông Trump đã bị đình chỉ khỏi các nền tảng của Meta Platforms vì kích động bạo lực ngay sau khi một nhóm người ủng hộ ông gây bạo loạn ở Điện Capitol vào tháng 1.2021.

Meta Platforms trước đây từng thông báo sẽ đưa ra quyết định có cho phép cựu Tổng thống Mỹ trở lại Facebook và Instagram hay không vào ngày 7.1.2023. Tuy nhiên, phán quyết đó dự kiến ​​sẽ được công bố vào cuối tháng 1.2023, theo một người biết về các cuộc thảo luận tiết lộ với trang FT.

Đưa ra quyết định về số phận tài khoản ông Trump sẽ là thử thách lớn nhất với quyền lực của Nick Clegg, theo những người trong cuộc.

Nick Clegg, cựu Phó thủ tướng Vương quốc Anh, đảm nhận vai trò mở rộng vào tháng 2.2022, đứng đầu các vấn đề chính sách của Meta Platforms. Từng đưa ra quyết định cuối cùng về các vấn đề kiểm duyệt, Giám đốc Meta Platforms - Mark Zuckerberg nay tập trung vào sản phẩm và tầm nhìn metaverse.

Meta Platforms đã thành lập một nhóm làm việc để tập trung vào vấn đề về ông Trump, theo những người có hiểu biết về hoạt động của công ty. Nó bao gồm các nhân viên từ các nhóm chính sách công và truyền thông, nhóm chính sách nội dung do Monika Bickert đứng đầu, cùng nhóm an toàn và liêm chính do Guy Rosen lãnh đạo.

Nick Clegg từ chối bình luận về chuyện trên. Vào tháng 10.2022, ông nói tại một hội nghị do The Council on Foreign Relations (Hội đồng Quan hệ Đối ngoại) tổ chức: “Chúng tôi tin rằng bất kỳ công ty tư nhân nào, bất kể quan điểm cá nhân về Donald Trump ra sao, nên hành động hết sức thận trọng khi tìm cách làm im lặng các tiếng nói chính trị”.

Kết quả sẽ là chia rẽ. Các chuyên gia cho rằng việc tiếp tục cấm ông Trump tham gia nền tảng này sẽ làm gia tăng căng thẳng với các đồng minh của cựu Tổng thống Mỹ ở đảng Cộng hòa, vốn cáo buộc Meta Platforms kiểm duyệt các quan điểm bảo thủ. Trong khi các nhóm thiên tả nói rằng việc cho phép ông Trump trở lại Facebook, Instagram là vô trách nhiệm và có hại cho nền dân chủ.

Katie Harbath, thành viên tại Trung tâm chính sách lưỡng đảng và là cựu Giám đốc chính sách công của Facebook quản lý các cuộc bầu cử, cho biết: “Đó vẫn là một sự phán xét. Cả hai quyết định đều đi kèm với một số hậu quả khó khăn”.

Việc này đến sau khi Elon Musk, chủ sở hữu Twitter, gần đây thu hồi lệnh cấm vĩnh viễn với ông Trump trên nền tảng của mình sau khi thăm dò ý kiến người dùng. Thế nhưng, cựu Tổng thống Mỹ tuyên bố sẽ không trở lại Twitter và đến nay vẫn chưa đăng thêm tweet nào mới kể từ khi được khôi phục tài khoản. Trump chủ yếu đăng các thông điệp trên Truth Social, trang truyền thông xã hội của ông.

Quyết định có khôi phục tài khoản Trump hay không cũng sẽ có ý nghĩa với hoạt động kinh doanh trị giá 118 tỉ USD một năm của Meta Platforms, có khả năng khiến các nhà quảng cáo bỏ đi nếu nội dung cựu Tổng thống Mỹ đăng bị coi là nguy hiểm, song sẽ mang lại nhiều hoạt động kinh doanh hơn nếu chiến dịch Trump chọn quảng cáo trên nền tảng này trước cuộc bầu cử năm 2024.

Trump đã bị đình chỉ “vô thời hạn” một ngày sau vụ tấn công vào tòa nhà Quốc hội Mỹ ở Washington hôm 6.1.2021, vì điều mà Mark Zuckerberg mô tả là “ông kích động bạo lực nổi dậy chống lại một chính phủ được bầu cử dân chủ”.

Quyết định đó được ủng hộ bởi hội đồng giám sát của Meta Platforms, một cơ quan kiểu Tòa án Tối cao bao gồm các học giả và chuyên gia đánh giá các quyết định kiểm duyệt. Tuy nhiên, hội đồng giám sát thấy có vấn đề với lệnh cấm ông Trump vĩnh viễn, yêu cầu Meta Platforms xem xét lại quyết định của mình trong vòng 2 năm.

Meta Platforms nói rằng sẽ tham khảo ý kiến ​​các chuyên gia và hủy bỏ lời chỉ trích mạnh mẽ nhất với một nhà lãnh đạo thế giới. “Nếu khôi phục tài khoản, sẽ có một loạt các biện pháp trừng phạt nghiêm ngặt nhanh chóng được kích hoạt nếu ông Trump tiếp tục vi phạm trong tương lai", Meta Platforms cho biết hồi tháng 6.2022, viện dẫn việc xóa vĩnh viễn fanpage và tài khoản ông là hình phạt nghiêm khắc nhất có thể xảy ra.

Meta Platforms từ chối bình luận thêm về quy trình quyết định liệu Trump có tiếp tục bị cấm hay không và họ đã tham khảo ý kiến của những chuyên gia nào.

Một số học giả cho rằng những lời hùng biện của Trump vẫn là rủi ro với an toàn công cộng. Tháng trước, một nghiên cứu của nhóm vận động thiên tả Accountable Tech đã gợi ý rằng 350 bài đăng từ tài khoản Trump trên Truth Social sẽ vi phạm các quy tắc chính sách của Facebook. Trong số đó, có hơn 100 bài đăng khuếch đại những người theo dõi và đồng tình với QAnon, nhóm âm mưu ủng hộ ông Trump mà Meta Platforms đã cấm trên các nền tảng của nó sau khi FBI coi đây là mối đe dọa khủng bố trong nước. Theo Accountable Tech, khoảng 240 bài đăng của ông Trump trên Truth Social đưa “thông tin sai lệch có hại liên quan đến bầu cử”.

“Nếu Facebook nhìn vào những gì Trump đã đăng công khai trong vài năm qua, rõ ràng mối đe dọa về an toàn từ ông ấy không giảm bớt. Nếu có bất cứ điều gì, ông ấy đã trở nên táo bạo hơn. Facebook có một trách nhiệm rất lớn ở đây”, Nicole Gill, đồng sáng lập và Giám đốc điều hành Accountable Tech, nhận xét.

Anupam Chander, giáo sư về quy định internet toàn cầu tại Đại học Georgetown (Mỹ), đồng tình với điều này nhưng lưu ý rằng khó khăn cho Meta Platforms là lời hùng biện của ông Trump thường mơ hồ đến mức có thể "đọc theo nhiều cách".

Anupam Chander nói: “Điều đó phụ thuộc vào cách bạn muốn đọc tuyên bố”.

Một số người ủng hộ đảng Cộng hòa lập luận rằng không có mối đe dọa rõ ràng sắp xảy ra với sự an toàn liên quan trực tiếp đến cựu Tổng thống Mỹ. Các chuyên gia khác nêu lên những lo ngại xung quanh những tác động với tự do ngôn luận.

Katie Harbath, Giám đốc công nghệ và dân chủ của Viện Cộng hòa Quốc tế, và những người khác cảnh báo rằng việc cấm một ứng cử viên Tổng thống Mỹ đăng đàn sẽ tạo ra một tiền lệ nguy hiểm có thể khuyến khích các nhà lãnh đạo quốc gia khác cố gắng ngăn chặn bài phát biểu của chính trị gia đối thủ.

“Meta đang đưa ra những quyết định này trong bối cảnh chính trị Mỹ. Song thực tế là quyết định mà Meta đưa ra trong hoàn cảnh nước Mỹ có những tác động bên ngoài bối cảnh Mỹ”, theo Casey Mattox, thành viên cấp cao về tự do ngôn luận tại Viện Charles Koch thiên hữu.

Casey Mattox nói thêm: “Các chính phủ độc đoán chắc chắn đang xem xét lập luận do các nền dân chủ đưa ra nhằm bảo vệ nền dân chủ, nhưng điều đó cũng cung cấp công cụ cho những chính phủ độc tài bảo vệ sức mạnh của chính họ”.

Sơn Vân