Mỹ, NATO phản ứng việc Nga đơn phương đình chỉ hiệp ước hạt nhân quan trọng
Quốc tế - Ngày đăng : 06:30, 22/02/2023
Theo AP, trong thông điệp liên bang hôm 21.2, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết nước này sẽ đình chỉ việc tham gia hiệp ước giới hạn số lượng vũ khí hạt nhân New START. Giải thích về quyết định đình chỉ các nghĩa vụ của Nga theo thỏa thuận New START, ông Putin cáo buộc Mỹ và các đồng minh NATO đã công khai tuyên bố mục tiêu đánh bại Nga ở Ukraine.
“Họ muốn gây ra một 'thất bại chiến lược' đối với chúng tôi và đồng thời cố gắng tiếp cận các cơ sở hạt nhân của Nga. Trong bối cảnh này, hôm nay tôi phải tuyên bố rằng Nga đang đình chỉ việc tham gia hiệp ước New START”, ông Putin nói và nhấn mạnh rằng Nga đang tạm dừng tham gia vào New START và chưa hoàn toàn rút khỏi hiệp ước này.
Nhà lãnh đạo Nga cũng cho rằng phía Mỹ đang nghiên cứu vũ khí hạt nhân và đang cân nhắc kế hoạch nối lại các vụ thử hạt nhân vốn đã bị cấm sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc.
“Trong tình hình này, Rosatom (tập đoàn hạt nhân nhà nước Nga) và Bộ Quốc phòng Nga phải đảm bảo sẵn sàng cho các vụ thử vũ khí hạt nhân. Chúng tôi đương nhiên sẽ không phải là người đầu tiên làm điều đó, nhưng nếu Mỹ tiến hành các cuộc thử nghiệm, chúng tôi cũng sẽ làm điều tương tự”, Putin khẳng định.
Bộ Ngoại giao Nga cho biết sẽ tôn trọng giới hạn vũ khí hạt nhân theo New START với Mỹ ngay cả sau khi Tổng thống Putin đình chỉ sự tham gia của Moscow trong hiệp ước. Bộ Ngoại giao Nga cũng lưu ý rằng Nga sẽ tiếp tục trao đổi thông tin về các vụ phóng thử tên lửa đạn đạo theo các thỏa thuận trước đó với Mỹ.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg sau đó đã bày tỏ sự tiếc nuối về động thái của ông chủ Điện Kremlin. “Với quyết định ngày hôm nay về New START, cấu trúc kiểm soát vũ khí hạt nhân đầy đủ đã bị dỡ bỏ. Tôi mạnh mẽ khuyến khích Nga xem xét lại quyết định của mình và tôn trọng các thỏa thuận hiện có”, ông Stoltenberg nói với các phóng viên hôm 21.2.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken mô tả quyết định của Moscow là “thực sự đáng tiếc và vô trách nhiệm”.
“Chúng tôi sẽ theo dõi cẩn thận xem Nga thực sự làm gì. Tất nhiên, chúng tôi sẽ đảm bảo rằng trong bất kỳ trường hợp nào, chúng tôi ở tư thế sẵn sàng vì an ninh của đất nước và cả của các đồng minh của chúng tôi.
Chúng tôi luôn sẵn sàng thảo luận về các hạn chế vũ khí chiến lược bất cứ lúc nào. Tôi nghĩ điều quan trọng là chúng ta tiếp tục hành động có trách nhiệm trong lĩnh vực này. Đó cũng là điều mà phần còn lại của thế giới mong đợi ở chúng ta”, ông Blinken nói với các phóng viên trong chuyến thăm Hy Lạp.
Được biết, hiệp ước New START, được ký kết vào năm 2010 bởi Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama và Tổng thống Nga Dmitry Medvedev, giới hạn mỗi quốc gia không được phép triển khai nhiều hơn 1.550 đầu đạn hạt nhân và 700 tên lửa và máy bay ném bom. Chỉ vài ngày trước khi hiệp ước hết hạn vào tháng 2 năm 2021, Nga và Mỹ đã đồng ý gia hạn thêm 5 năm nữa.
Washington và Moscow đã trì hoãn các cuộc thanh tra chéo theo hiệp ước New START kể từ khi bắt đầu đại dịch COVID-19. Nga năm ngoái đã từ chối cho phép nối lại các cuộc thanh tra, làm dấy lên sự không chắc chắn về tương lai của hiệp ước.
Bộ Ngoại giao Mỹ đã nói rằng việc Nga từ chối cho phép các cuộc thanh tra “ngăn cản Washington thực hiện các quyền quan trọng theo hiệp ước và đe dọa khả năng kiểm soát vũ khí hạt nhân giữa Mỹ và Nga”.
Đáng chú ý, trong thông điệp liên bang hôm 21.2, Tổng thống Putin cũng trích việc NATO kêu gọi Moscow cho phép nối lại việc Mỹ thanh tra các cơ sở vũ khí hạt nhân của Nga và gọi đó là “một kiểu diễn kịch phi lý”.
“Các máy bay không người lái phía Ukraine sử dụng đã được trang bị và hiện đại hóa với sự hỗ trợ của NATO. Và bây giờ NATO lại muốn kiểm tra các cơ sở quốc phòng của Nga, điều đó nghe có vẻ hoàn toàn vô lý”, ông Putin cho hay.