Bộ trưởng Bộ KH-CN Trung Quốc: ‘Khó đạt được AI giống ChatGPT’

Phát biểu này đến khi ưu tiên hàng đầu của chính phủ Trung Quốc là tăng cường khả năng tự cung cấp công nghệ trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Mỹ.

Kể từ khi ra mắt vào tháng 11.2022, chatbot AI của công ty khởi nghiệp OpenAI (có trụ sở tại thành phố San Francisco, Mỹ) đã trở thành hiện tượng toàn cầu, gây ấn tượng với người dùng internet về khả năng thực hiện các cuộc trò chuyện và trả lời câu hỏi giống con người.

ChatGPT có lợi thế trong việc cung cấp kết quả theo thời gian thực, điều “rất khó đạt được”, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Vương Chí Cương cho biết tại cuộc họp báo vào ngày đầu tiên của Đại hội đại biểu Nhân dân toàn quốc (NPC) hôm 5.3, theo trang SCMP.

Theo Bộ trưởng Vương Chí Cương, trong những năm qua, Trung Quốc đã thực hiện rất nhiều kế hoạch và nghiên cứu trong lĩnh vực hiểu và xử lý ngôn ngữ tự nhiên, đồng thời đạt được một số thành tựu. Tuy nhiên, để đạt được những kết quả giống như OpenAI, Trung Quốc cần "đợi và xem", ông nói.

Ông Vương Chí Cương cũng nêu vấn đề về đạo đức AI hôm 5.3, nói rằng các công ty cần lưu tâm đến những lo ngại như vậy.

Các mô hình ngôn ngữ lớn tạo ra các chatbot tinh vi như ChatGPT có thể dẫn đến các phản hồi không thể đoán trước và không chính xác. Các câu hỏi đã được đặt ra về việc liệu cơ chế kiểm duyệt internet chặt chẽ của Trung Quốc có thể cho phép phát triển một sản phẩm như ChatGPT hay không.

Sự bùng nổ của ChatGPT kể từ khi ra mắt vào tháng 11 đã đẩy generative AI trở thành tâm điểm chú ý trên toàn cầu, thúc đẩy nhiều cuộc trò chuyện ở Trung Quốc về hướng đi của ngành nội địa.

Theo trang SCMP, chatbot là chủ đề thảo luận tại kỳ họp lưỡng hội (Two Sessions) năm nay, cuộc họp chính trị thường niên lớn nhất của Trung Quốc, nơi NPC và Ủy ban toàn quốc của Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc (CPPCC) công bố các kế hoạch chính sách quốc gia cho năm tới.

Trước sự kiện này, Chu Hồng Y, người sáng lập và Chủ tịch của hãng công nghệ 360 Security Technology, đã đưa ra một đề xuất để Trung Quốc nuôi dưỡng công nghệ giống ChatGPT của riêng mình.

Châu Viên, người sáng lập và Giám đốc điều hành nền tảng hỏi đáp Zhihu, cũng cho biết trong một cuộc phỏng vấn trên phương tiện truyền thông nhà nước rằng nên hạn chế quyền truy cập của trẻ vị thành niên vào AI như vậy.

Cả Chu Hồng Y và Châu Viên đang tham dự kỳ họp lưỡng hội với tư cách là đại biểu của CPPCC. Nhiều hãng công nghệ lớn nhất Trung Quốc đã hứa sẽ phát triển các chatbot của riêng họ thay thế cho ChatGPT. ChatGPT dù không có khả dụng tại Trung Quốc nhưng đã lan truyền ở nước này thông qua các ứng dụng và dịch vụ của bên thứ ba. Người dùng cũng có thể dùng mạng riêng ảo (VPN), số điện thoại ở nước ngoài để đăng ký tài khoản OpenAI và truy cập ChatGPT.

Đáng chú ý nhất, gã khổng lồ tìm kiếm internet Baidu đã thông báo sẽ hoàn thành thử nghiệm nội bộ đối thủ ChatGPT là Ernie Bot trong tháng 3. Lý Ngạn Hoành, đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Baidu, cho biết công ty sẽ sử dụng Ernie Bot trong một loạt dịch vụ của riêng mình, từ tìm kiếm trên internet, điện toán đám mây cho đến nền tảng lái xe tự động Apollo.

Vương Huy Oán, người đồng sáng lập Meituan (dịch vụ đặt hàng trực tuyến và giao hàng theo yêu cầu khổng lồ), đã cam kết đầu tư 50 triệu USD vào dự án giống ChatGPT có mức định giá 200 triệu USD. Gã khổng lồ thương mại điện tử Alibaba cho biết Viện nghiên cứu Damo Academy của họ đang phát triển một công cụ tương tự ChatGPT.

Ngoài việc vượt qua các thách thức kiểm duyệt trong nước, các công ty cũng sẽ cần một lượng lớn sức mạnh tính toán vào thời điểm mà việc mua sắm chip tiên tiến của Trung Quốc đang trở nên khó khăn hơn. Các hạn chế của Mỹ với việc xuất khẩu sang Trung Quốc các GPU (đơn vị xử lý đồ họa) mạnh mẽ như Nvidia A100, vốn không thể thiếu cho máy học, có thể làm chậm các mục tiêu phát triển AI của quốc gia.

Theo trang SCMP, Bộ trưởng Vương Chí Cương trước đây đã nhận xét về đạo đức phát triển AI vì liên quan đến ChatGPT.

“Với bất kỳ công nghệ mới nào, bao gồm cả công nghệ AI, đất nước chúng tôi đã áp dụng một số biện pháp tương ứng liên quan đến đạo đức”, ông Vương Chí Cương nói trong một cuộc họp báo vào tháng trước.

Vào năm 2021, Bộ Khoa học và Công nghệ Trung Quốc đã soạn thảo bộ hướng dẫn đạo đức đầu tiên quản lý AI trong một tài liệu có tiêu đề “Thông số kỹ thuật đạo đức AI thế hệ mới”.

Trong số một loạt các yêu cầu, các hướng dẫn nêu rõ rằng con người phải có toàn quyền quyết định với AI và có quyền lựa chọn chấp nhận các dịch vụ liên quan, thoát khỏi tương tác với hệ thống AI hoặc ngừng hoạt động bất cứ lúc nào.

Nỗ lực phát triển các dịch vụ giống như ChatGPT của các công ty Trung Quốc có thể bị cản trở bởi các biện pháp kiểm soát xuất khẩu từ Mỹ nhằm hạn chế cường quốc châu Á tiếp cận với các chip tiên tiến, một thành phần quan trọng trong các công cụ AI.

Khi các hãng công nghệ lớn Trung Quốc chạy đua để tạo ra chatbot AI tương tự ChatGPT, xuất hiện những lo ngại rằng tham vọng của họ có thể bị cản trở do thiếu chip AI có thể cung cấp sức mạnh tính toán khổng lồ cần thiết để hỗ trợ các mô hình AI tinh vi, theo một số người tham gia tại Hội nghị các nhà phát triển AI toàn cầu tại Thượng Hải cuối tháng 2.

“Nếu Trung Quốc muốn tạo ChatGPT của riêng mình, chúng tôi cần hàng chục ngàn chip A100 để cung cấp sức mạnh tính toán cần thiết”, Zheng Weimin, giáo sư Đại học Thanh Hoa trực thuộc Học viện Kỹ thuật Trung Quốc cho hay.

Chính phủ Mỹ năm ngoái đã công bố quyết định hạn chế Nvidia bán chip A100 cho các khách hàng ở Trung Quốc.

Theo Dương Phàm, đồng sáng lập và Phó chủ tịch của SenseTime (công ty phần mềm AI hàng đầu Trung Quốc bị Mỹ trừng phạt thương mại kể từ năm 2019), giá chip A100 đã tăng 50% trong hai tuần qua do sự náo nhiệt xung quanh ChatGPT.

“Trung Quốc vẫn chưa thể sản xuất chip và phần mềm có thể hỗ trợ ít nhất 50 đến 70% công suất tính toán cần thiết để chạy ChatGPT”, Yang Fan nhấn mạnh.

Zhang Yaling, nhà sáng lập và Giám đốc điều hành công ty khởi nghiệp chip AI Enflame Technology có trụ sở tại Thượng Hải, cho biết Trung Quốc vẫn phụ thuộc rất nhiều vào hệ sinh thái phần mềm chip AI của Nvidia vì họ vẫn chưa hình thành hệ thống nguồn mở, tự túc của riêng mình.

“Chúng tôi hy vọng rằng với sự thúc đẩy mạnh mẽ của chính phủ, nỗ lực phối hợp của toàn ngành và đầu tư liên tục, chúng tôi có thể xây dựng một hệ sinh thái phù hợp cho các chip AI riêng”, Zhang Yaling nói.

Zhang Yaling cho biết thêm rằng ông hy vọng Trung Quốc có thể tạo ra đối thủ cạnh tranh với ChatGPT trong vòng 3 đến 5 năm tới.

Bất chấp những thách thức về công nghệ, nhiều công ty Trung Quốc bày tỏ sự lạc quan rằng ChatGPT sẽ mang lại những cơ hội mới ở nước này.

“Với ChatGPT, lần đầu tiên chúng tôi thấy khả năng tư duy logic đáng ngạc nhiên của AI, cho phép nó tự suy nghĩ và đưa ra các quyết định phức tạp”, Lý Địch, Giám đốc điều hành Xiaoice – công ty con của Microsoft tại Trung Quốc, từng ra mắt trợ lý thông minh của mình vào năm 2014.

Microsoft là nhà đầu tư chính vào OpenAI. Hôm 23.1, Microsoft thông báo quyết định đầu tư hàng tỉ USD vào OpenAI trong một thỏa thuận kéo dài nhiều năm sẽ chứng kiến gã khổng lồ phần mềm trở thành nhà cung cấp dịch vụ đám mây độc quyền cho công ty tạo ra ChatGPT.

“Vòng cách mạng mới này sẽ tạo cơ hội cho tất cả mọi người, từ những người phát triển các mô hình lớn tiếp theo cho đến những người tạo ra các ứng dụng dựa trên chúng”, Lý Địch nhận định.

Sơn Vân