Thiếu niên Thụy Điển lái xe sang không cần bằng lái

Tại Thụy Điển, thiếu niên có thể điều khiển bất cứ phương tiện nào với tốc độ không nhanh hơn xe chạy trong sân golf.

Thụy Điển có một quy định tồn tại gần 100 năm - ban đầu chỉ áp dụng cho phương tiện nông nghiệp - cho phép thiếu niên từ 15 tuổi trở lên lái xe không cần bằng lái miễn phương tiện chỉ có tốc độ tối đa 30 km/giờ.

Được là A-traktor, loại phương tiện này hiện nay phổ biến đến nỗi giới chức Thụy Điển lo ngại tình trạng tai nạn giao thông gia tăng.

Christiansen tự hào nói với hãng tin AFP: “Em nhận được chiếc xe vào tháng 4.2021 đúng ngày sinh nhật. Em thường lái xe đến trường hoặc đi chơi với bạn”. Đây là phần quà cô bé được nhận vì thành tích học tập tốt.

Ở vùng ngoại ô giàu có của thành phố Stockholm, người ta có thể bắt gặp hình ảnh một số thiếu niên tự lái Porsche Cayennes.

Theo quy định, A-traktor phải gắn biển cảnh báo hình tam giác phía sau thể hiện phương tiện di chuyển chậm, kèm theo chốt để xe kéo có thể kéo đi. Hàng ghế sau cũng bị tháo ra khiến xe chỉ chở được 1 tài xế cùng 1 hành khách.

Quy định nêu trên gây ngạc nhiên khi xuất hiện tại một quốc gia vốn nổi tiếng về đảm bảo an toàn giao thông và nghiêm khắc với hành vi lái xe khi say xỉn. Thậm chí, giữa năm 2022, quốc gia này còn có sửa đổi cho phép giới hạn tốc độ xe bằng thiết bị điện tử.

Ban đầu, chỉ có thiếu niên nông thôn di chuyển bằng phương tiện có chữ “A-traktor”, nhưng giờ đây ngày càng nhiều thiếu niên thành thị sở hữu loại phương tiện này. Số lượng xe đăng ký tăng gấp đôi lên 50.000 chiếc chỉ trong vòng 2 năm rưỡi.

Nguồn gốc A-traktor

A-traktor bắt nguồn từ thời kỳ Đại suy thoái những năm 1930, khi thiết bị nông nghiệp thiếu thốn. Chính phủ Thụy Điển khi đó đã cho phép nông dân tự chế những phương tiện đơn giản, giá rẻ do máy kéo vẫn còn quá đắt đỏ.

Đến những năm 1950, khi nền kinh tế phát triển, máy kéo trở nên phổ biến hơn thì nhu cầu phương tiện tự chế giảm dần. Nhưng người trẻ tuổi không có bằng lái ở nông thôn vẫn sử dụng chúng để đi lại, đặc biệt là tại những khu vực không có nhiều phương tiện giao thông công cộng.

Chính phủ hợp pháp hóa việc sử dụng A-traktor bằng một quy định năm 1963. Mãi đến năm 2018 Thụy Điển mới ban hành quy định bắt buộc kiểm tra mức độ phù hợp lưu thông của loại phương tiện này trên đường. 

Với nhiều thiếu niên vùng nông thôn, A-traktor là tượng trưng cho ước mơ độc lập của họ. Phương tiện còn được cá nhân hóa - tự tân trang theo sở thích, cá tính của chủ nhân, tương tự như thể loại nhạc mới “EPA Dunk” cực kỳ phổ biến tại Thụy Điển.

Tại thị trấn Karlstad, Ronja Lofgren (17 tuổi) thường xuyên thu hút sự chú ý với chiếc xe tải Scania Vabis nặng hơn 5 tấn sản xuất từ năm 1964 mà cha em lấy về từ bãi phế liệu.

Lofgren tân trang xe bằng màu sơn xanh - đỏ lấp lánh cùng rất nhiều đèn, khẩu hiệu “Queen of the Road” (Nữ hoàng đường phố) và “Go with style” (Đi cùng phong cách) được in nổi ở phía trước và phía sau.

“Khi em xuống thị trấn, mọi người sẽ rút điện thoại ra quay phim”, Lofgren kể.

Tai nạn giao thông tăng

Khi số lượng A-traktor tăng, ngành cảnh sát và các công ty bảo hiểm lo ngại về tình trạng tai nạn giao thông liên quan đến loại phương tiện này tăng gấp 5 lần trong 5 năm qua. Số người bị thương cũng vượt quá 200 ca/năm, chỉ riêng năm 2022 đã có 4 người tử vong.

Nhưng với nhiều người, số A-traktor gia tăng đem lại cơ hội kinh doanh. Oskar Flyman cùng em trai từ năm 2021 bắt đầu công việc chuyển đổi xe ô tô thông thường thành “A-traktor”.

“Bạn có thể tìm được một chiếc A-traktor với giá khoảng 30.000 - 200.000 kronor. Còn sửa đổi xe thông thường sẵn có chỉ tốn khoảng 25.000 kronor”, Flyman cho biết.

Trong xưởng của Osakar ở ngoại ô phía bắc Stockholm để đầy Audi và BMW. Mỗi tháng, hai anh em họ cho ra khoảng 5 - 6 chiếc A-traktor.